به راستی چرا بعضی از پدر ومادرها با فرزندان بیگانه شده‌اند؟ چرا نسبت به حقوق هم بی‌تفاوتند؟ چرا در بعضی از خانواده‌ها، کلمات مهرآمیز جای خود را به پرخاشگری و بی پروایی داده است؟ به نظر می‌رسد مشکل بزرگ انسان امروز، فراموشی و غفلت از کارکردهای خانواده در حیطه‌های مختلف و نقش آفرینی آن است. زندگی ماشینی، فرصت فکر کردن را از آدمی گرفته و سبب تغییر هویت او شده است. او از یاد برده که خانواده، در همه ابعاد زیستی، روحی، تربیتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایفای نقش می‌کند.
در جامعه امروز، خانواده به عنوان رکن اصلی جامعه و مهمترین واحد یک جامعه، با تهدیدات متعددی رو به رو است؛ تهدیداتی که در صورت غفلت و عدم هوشیاری، ضربات جبران ناپذیری را بر پیکر خانواده‌ها وارد خواهد کرد، نقش پدر در وجود و شخصیت افراد و رابطه آنها با جامعه و عصر تکنولوژی و ارتباطات، بسیار زیاد و البته حساس است.
ازاین رو در «روز پدر» مسئله مهمی را که به نظر می‌رسد اگر بدان توجه کافی صورت نگیرد می‌تواند جایگاه پدر را به عنوان مربی و هدایت گر و سکاندار خانواده تحت الشعاع قرار داده و آغاز باشد بر آسیب‌های بزرگتر بر فرزندان و پیکره خانواده.
«دکتر کوروش محمدی» رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران در گفت و گو با قدس آنلاین در رابطه با جایگاه فعلی و نقش پدر در جامعه و خانواده در شرایط کنونی جامعه ایران گفت: باید بپذیریم که شرایط اجتماعی جامعه ما به نسبت ۳ یا ۴ دهه قبل تغییرات اساسی و ساختاری پیدا کرده اند و ما نمی‌توانیم با نگاه ۳۰ سال قبل به روابط خانواده و رابطه بین والدین و فرزندان نگاه کنیم. بلکه باید بپذیریم که یک تغییرات عمده‌ای در ساختارهای اجتماعی و در نگاه‌های ارتباطی و زنجیره ارزش‌هایی که در خانواده است رخ داده است.
باید سبک‌های فرزندپروری مان را به روز می‌کردیم
محمدی ادامه داد: یکی از معضلاتی که ما چه در دوره قبل سنتی و چه در دوره امروز که یک دوره تحول یافته یا به نوعی نیمه مدرن و شهری امروز روبرو می‌شویم سبک فرزندپروری ما بوده است اگر ما امروز می بینیم که الگوهایی را برای جامعه انتخاب می‌کنیم مثل روز پدر، مادر و دختر ، اینها به جهت این نیست که صرفاً حرمتی بر اساس اعتقادات و مذهبی باشد بلکه در کنار این اعتقادات مذهبی که در جامعه ما باب است به نوعی تلاشی است برای اینکه جامعه برای پر کردن خلاهای ارتباطی خودش ایجاد می‌کند.
وی تاکید کرد: ما اگر سبک های فرزندپروری مان را به روز می‌کردیم بر اساس آن تحولاتی که در جامعه رخ داد یعنی همزمان با سیر تحولات اجتماعی و اقتصادی و دگرگونی هایی که در ساختار های جامعه رخ داد سبک‌های فرزندپروری مان را به روز می‌کردیم طبیعتا امروز با سبک فرزندپروری سالم و سبک قاطعانه و مقدرانه می‌توانستیم روابط مبتنی بر مشارکت و رفاقت را در خانواده ترویج دهیم که نیازی به انگ زدن‌هایی امروز بین والدین وخانواده نباشد.
فرزند هیولا نیست و پدر و مادر هم نمی‌توانند جلاد و ظالم باشند
به گفته رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران، همان طور که امروز در بخش هایی از جامعه انگ‌زدن‌ها و برچسب‌هایی دیده می‌شود که مثلاً بچه‌های امروزی هیولا هستند و نمی‌توان درک درستی از خواسته‌های آنها داشت، ناشی از همان خلأها و کاستی‌هایی هستند که دانش فرزندپروری ما با آن منطبق نشده است. اگر این انطباق بین دانش فرزندپروری والدین و فضای خانواده و سبک فرزندپروری و فرزندان به هیچ عنوان فرزند نمی‌تواند هیولا باشد و پدر و مادر هم نمی‌توانند جلاد و ظالم باشند.
سبک مشارکتی می‌تواند نسل جدید را در کنار نسل قدیم قرار دهد
این استاد جامعه شناسی با تأکید بر اینکه این برداشت‌ها نتیجه بی‌برنامگی در حوزه تعلیم وترتبیت فضای خانواده و نتیجه نداشتن برنامه غنی و منسجم و تعریف درست از نقش والدین و فرزندان است تصریح کرد: در خانواده هایی که والدین نگاه مالکانه‌ای به فرزندان دارند ما شاهد این هستیم که فرزندان آنها در دوره استقلال طلبی‌شان به سمت انتقام جویی از فضای موجود می‌روند تا اثبات کنند کسی مالک آنها نیست. اما والدینی که نگاه مشارکتی دارند و روابطه بین خود و فرزندان را بر مبنای مشارکت تعریف می‌کنند اینها هیچ گاه خلأیی در ارتباطشان نمی‌بینند و بر مبنای احترام متقابل پیش می‌روند و شکاف نسلی هم در این فضای مشارکتی تحلیل می‌رود. شکاف نسلی زمانی معضل برای جامعه می‌شود که ما سبک های فرزندپروری و شیوه‌ها ارتباطی مان ما بر مبنای شیوه‌های دیکتاتور مآبانه باشد وگرنه سبک مشارکتی می‌تواند نسل جدید را با همان تفکر و داشته هایی که از جامعه دریافت کرده در کنار نسل ستنی در نقاط مشترکشان کنار هم قرار دهد.
نگاه به روز پدر باید در زنجیره ارزش‌های روابط فی مابین والدین و فرزندان نهادینه شود
وی ادامه داد: مشکل ما این است که ما از بس با نگاه‌های تک بعدی درگیر شده‌ایم که یا به شدت سنتی هستند یا به شدت مدرن یا به شدت دیکتاتورمآبانه رفتار می‌کنیم یا مسامحه گرانه و سهل انگارانه رفتار می‌کنیم. اینجا شکاف نسلی به عناون معضل اجتماعی خودش را نشان می‌دهد. اینکه امروز ما روز پدر را به مناسبت ولادت حضرت علی (ع) گرامی می‌داریم این یک سنت ارزنده و حسنه است اما این زمانی ارزشمند خواهد بود که این نوع نگاه ها در زنجیره ارزش‌های روابط فی مابین والدین و فرزندان و اعضای خانواده تعریف و نهادینه شود.
شکاف بین نسلی در همه اعصار وجود داشته و امری طبیعی است
به گفته کوروش محمدی، در همه اعصار بین هر دوره‌ای با دوره قبل شکافی بوده و این امری طبیعی است جامعه امروز با جامعه ۳۰ سال قبل کاملا متفاوت است پس این دستاورد و محصول امروز نیست. اما در یک دوره‌ای ما یک شرایط سنتی داشتیم و آن شرایط سنتی والدین سالاری بود و آنجا برای همه اعضا پذیرفته شده اما حقوق برخی اعضا به شدت نادیده گرفته می‌شود مثل زنان، اما همین سبک را امروز ما با توجه به تحولات دیگر جابه‌جایی‌هایی را می‌بینیم یعنی بر اساس همان افراط و تفریط ممکن است به وسطه مطالبات و روابط ناسالمی که در روابط خانواده و سبک‌های فرزندپروری حاکم بوده شاهد فرزندسالاری هستیم فرزندان مطالبه گر می‌شود و مطالباتشان را با پرخاشگری نشان می‌دهند.
دوستی با فرزندان باید از بدو تولد باید در مبانی سبک مشارکتی فرزندپروری گنجانده شود
وی با اشاره به اینکه رابطه بین والدین و فرزندان باید بر مبنای دوستی باشد، افزود: دوستی با فرزندان باید از بدو تولد باید در مبانی سبک مشارکتی فرزندپروری دیده و گنجانده شود یعنی رابطه نسبت به والد و فرزند نسبت مشارکتی است و نه مالکانه. و قدرت در این خانواده در ایجاد روابط قوی و ثبات به کار می‌رود و حرمت‌ها و نگاه‌های بر مبنای احترام متقابل شکل می‌گرد و رفاقت شکل می‌گیرد. شخصیت فرزندان بر اساس داشته هایشان و توانایی‌هاشان دیده شود او محترم شناخته شود.
والدین آینده باید براساس سبک مشارکتی در مهدهای کودک تربیت شوند
محمدی تاکید کرد: معتقدم به روز شدن والدین باید از سنین پایه شکل بگیرد والدین آینده جامعه باید به درستی براساس سبک مشارکتی در مهدهای کودک از امروز تربیت شوند نکته دوم برای والادین که امروز به هر حال با چالش‌هایی مواجه هستند، مطالبات فرزندان دائم در حال تغییر است شکل برخورد مورد نظر والدین و فرزندان دایماً در حال تغییر هستند باید آموزش‌های اجتماعی در دسترس قرار بگیرد تا این دانش به ارتباطات بهتر در جامعه کمک خواهد کرد.
انتهای یپام/
نظر شما