این هنر صنعت، ۲۰ شغل جانبی از تولید مواد اولیه در بخش کشاورزی تا نساجی، رنگرزی، چله‌کشی، نقشه‌کشی و... را در کشور رونق می‌بخشد و علاوه بر آن به‌ عنوان یک شغل مکمل در کنار زراعت، دامداری و باغبانی، جایگاه عمده‌ای در زندگی روستایی و عشایری ایفا می‌کند.

۸۰درصد تولیدات این صنعت صادراتی است و نقش مهمی را در اشتغال‌زایی و ارزآوری به دوش می‌کشد، اما با چالش‌ها و معضلات بسیاری روبه‌روست.

بازار این محصول که همواره بالاترین میزان ارزآوری را در میان صادرات غیرنفتی برای کشورمان داشت، از زمانی که در فهرست تحریم‌های اقتصادی قرار گرفته، کساد شده است. در حالی‌ که اکنون صادرات ۱۵۰میلیون دلاری فرش دستباف ایرانی هدف‌گذاری شده، صادرات این کالای هنری در دوران پیش از تحریم‌ها در دهه ۹۰، بیش از یک‌میلیارد و ۲۰۰‌میلیون دلار بود.

جدای از سنگ‌اندازی تحریم‌ها در مسیر صادرات این محصول باارزش، فرش دستباف مدتی است به دلیل تورم و کاهش قدرت خرید مردم، به‌ عنوان کالای لوکس از سبد مصرف خانوارهای متوسط و ضعیف کشور خارج شده است.

از سوی دیگر با کاهش تقاضا، تولیدات در این حوزه نیز به مقدار زیادی کاهش‌یافته است و آنچه تولید می‌شود نیز به دلیل مشکلات اقتصادی کشاورزان و نداشتن امکانات و حامی، با قیمت پایین خریداری می‌شود. آن‌طور که متولیان این حوزه می‌گویند ما در سال‌های اخیر با پدیده فرار بافندگان در این حوزه مواجه بودیم؛ چراکه مقدار دستمزدی که بافندگان می‌گیرند یک‌چهارم حقوق وزارت کار تخمین زده می‌شود.

کارشناسان می‌گویند اگر با تبلیغات، تقاضا برای فرش ایران را بالا ببریم، می‌توانیم سالانه حدود ۱۰میلیون متر فرش بفروشیم، ولی ظاهراً در زنجیره تولید و فروش این کالا یک جای کار می‌لنگد. عدم‌تبلیغات و بازاریابی صحیح و کشف بازارهای جدید، افزایش تعداد رقبا، سرقت طرح‌های ایرانی، تحریم، استفاده از مواد اولیه نامرغوب و نبود حمایت کافی از تولیدکنندگان، از جمله موانع در این فرایند هستند.

بدین‌ترتیب اگر دولت بخواهد فرش دستباف را که همواره در میان ۱۰ قلم عمده صادرات غیرنفتی کشور جای داشته به جایگاه اولیه خویش برگرداند، باید تبلیغات و برگزاری مستمر نمایشگاه‌های داخلی و خارجی را در دستور کار قرار داده و با پرداخت یارانه به تولیدکنندگان، از آن‌ها حمایت کند. متولیان این حوزه نیز باید با آموزش بافت و تولید و عرضه براساس ذائقه بازارهای جهانی به تولید فرش بپردازند. ما مردم نیز می‌توانیم برای اینکه تولید در کشور جان بگیرد و دارهای قالی از خانه‌ها جمع نشود، از این صنعت دیرپا در کشور حمایت کنیم.