به باور«محمدهادی نعمت‌اللهی» تهیه‌کننده برنامه، زنان کلیدی‌ترین نقش را در ایجاد آرامش و نشاط در خانواده ایرانی دارند، بر همین اساس گروه تولید برنامه «عصر شیرین» در طراحی تمام بخش‌های برنامه، این نکته و دغدغه را مدنظر قرار داده و طراحی بخش‌ها و آیتم‌های برنامه را با هدف بازشناسایی و ایجاد حال خوب در خانواده‌های ایرانی انجام داده‌اند.
درباره جزئیات بیشتر این برنامه ترکیبی که روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته حوالی ساعت ۱۸:۳۰ از شبکه افق سیما پخش می‌شود با نعمت‌اللهی که سابقه مستندسازی و کارگردانی برنامه‌های ترکیبی برای تلویزیون را دارد درباره «عصر شیرین» و اینکه چرا موضوع زنان و نقش آن‌ها در خانواده مهم است، گفت‌وگو کردیم.
تهیه‌کننده برنامه «عصر شیرین» درباره جرقه ساخت این برنامه می‌گوید: وقتی آقای سلیم غفوری از مدیریت شبکه مستند به شبکه افق آمد بنا داشت یک برنامه خانوادگی در این شبکه راه بیندازد و با تغییر رویکرد و مدیریتی که قرار بود در شبکه ایجاد شود، نیم‌نگاهی به مخاطب و نیازهایش وجود داشت از این رو از من خواستند یک برنامه خانواده طراحی کنم و بنا شد که این برنامه مخاطب خاص‌تر و محتوای متمرکزتری را شامل شود. وی ادامه می‌دهد: می‌خواستیم درباره خانواده با محوریت زن صحبت کنیم اما قرار نبود یک برنامه تخصصی زنانه باشد، سعی داشتیم ابعاد مختلف را در نظر بگیریم با این نگاه که انسان را در بستر خانواده ببینیم. پژوهش‌های اولیه شروع شد و زمان زیادی هم برد و نیاز به افراد آگاه و مطلع داشتیم تا با آن‌ها صحبت کنیم.
پرداختن به مسائل و دغدغه‌های زنان معمولی
به گفته نعمت‌اللهی، پیش‌تولید برنامه، فرایندی طولانی داشته و از تیرماه تا آخر اسفندماه سال گذشته ادامه داشت. وی خاطرنشان می‌کند: برخی منابع قرآنی، علمی و تاریخی وجود داشت و پژوهش‌هایی درباره خانواده و زن انجام شده است که آن‌ها را بررسی کردیم. جلسات مفصلی هم با کارشناسان روان‌شناسی و فعالان حوزه خانواده و زنان داشتیم تا ببینیم چه محتوای جدیدی در حوزه زنان وجود دارد و چطور باید به آن پرداخته شود و بستر ارائه این محتوا، شبکه افق است، چون ذائقه مخاطب شبکه افق با شبکه سه، نسیم و دیگر شبکه‌ها متفاوت است.
این تهیه‌کننده با بیان اینکه کار در شبکه‌ای که اقتضائات خودش را دارد شاید کمی سخت‌تر باشد، می‌گوید: این اتفاق برای من چالش جدیدی بود، ولی کار شروع شد و قرار بود که محتوای پنج روز هفته برنامه را به پنج نقش زن تقسیم کنیم. شاید مخاطب این تقسیم‌بندی را به صورت محسوس در برنامه نبیند ولی هر چه پخش برنامه جلوتر برود، تقسیم‌بندی این موضوع‌ها برای مخاطب روشن‌تر می‌شود.
به گفته نعمت‌اللهی به این ترتیب هر روز هفته نقش‌های زن را در نسبت با خودش، همسرش، فرزندان، جامعه پیرامون و خانه بررسی کرده و درباره آن حرف می‌زنیم. وی توضیح می‌دهد: ما روز اول برنامه به بحث‌های هویتی و فردی زن‌ها توجه کردیم. روز دوم، زن را در نقش مادری دیدیم، روز سوم بحث‌های سبک زندگی داریم. روز چهارم را به مسئله زن در اجتماع می‌پردازیم و هرآنچه بیرون از خانه است، از حضور در محل کار گرفته تا شبکه‌های اجتماعی و سراغ زنانی رفتیم که در فضای اجتماعی کاری کرده‌اند و اثری گذاشته‌اند.
وی یادآور می‌شود: میهمان برنامه در روزهای سه‌شنبه، بانویی است که قصه دارد و کاری کرده اما نگاه متفاوتی به این ماجرا داریم یعنی از میان کارهایی که خانم‌ها می‌توانند انجام دهند، کارهایی را انتخاب کردیم که با اقتضائات فردی و ذاتی زنان همخوانی دارد و مشخص است که این کار را یک خانم انجام داده است. مثلاً اینکه زنی خلبان هواپیما یا تعمیرکار ماشین باشد خوب است، اما مورد سوژه برنامه ما نیست. ما سراغ زنانی رفتیم که کارهایی نزدیک به اقتضائات زنانه انجام می‌دهند، مثلاً سراغ خانمی رفتیم که کار هنری یا مراقبتی انجام می‌دهد و قید فعالیت اجتماعی هم برایمان اهمیت دارد. روز پنجم هم زن را در نسبت همسری دیدیم و روابط بین زن و شوهر و مهارت‌های زناشویی را بررسی می‌کنیم.
حرکت روی لبه‌ای تیز و باریک
این برنامه‌ساز تلویزیونی می‌گوید: زمان می‌برد که به نقطه بالغی در برنامه و روی آنتن برسیم چون پنج روز در هفته برنامه داریم و موضوع‌های خانواده را در شبکه افق دنبال می‌کنیم که پیش از این مشابه آن را در این شبکه نداشتیم. در ابتدای شروع برنامه هستیم و امیدواریم که مخاطب آن را بپسندد. از ابتدای مسیر هم به وجود نازنین حضرت زهرا(س) توسل کردیم و امیدواریم دستمان را بگیرند و ما را کمک کنند.
به باور او، کار کردن در حوزه زنان حرکت روی لبه‌ای تیز و باریک است چون در این سال‌ها خطاهای زیادی در تلویزیون درباره زنان داشتیم و باید مراقب باشیم به این خطاها دچار نشویم، مثلاً واژه‌های عجیب و غریبی که در برابر زن تولید شده است مانند زن تراز انقلاب اسلامی، زن تراز جامعه فلان و هر وقت خواستیم الگویی را در تلویزیون معرفی کنیم زنی را نشان دادیم که چهار، پنج تا بچه دارد، هیئت‌علمی دانشگاه است، در کنارش فعالیت هنری دارد و احتمالاً ترشی و مربا هم درست می‌کند. این نگاه جزو خطاهایی بوده که در این سال‌ها داشتیم و باید بپذیریم دعوت از نمونه‌های استثنا به تلویزیون و تبدیل آن‌ها به قاعده، بسیار آسیب‌زاست.
آیینه‌ای پیش روی زنان
نعمت‌اللهی تأکید می‌کند: اتفاقاً آدم‌هایی که به «عصر شیرین» دعوت می‌شوند زنانی بسیار معمولی هستند و اصلاً آدمی که آپولو هوا کند، انتخاب ما برای دعوت به برنامه نیست. در تیتراژ برنامه هم آوردیم که یک زن می‌تواند روبه‌روی آینه بایستد و ببیند که با خودش چند چند است جدا از اینکه مادر، همسر، مجرد، شاغل و .... است. به نظر ما اگر حال خانم‌ها خوب باشد، حال خانه‌ها خوب است و اگر حال خانه‌ها خوب باشد، حال جامعه خوب است.
این مستندساز اضافه می‌کند: ما برای رسیدن به این اتفاق تلاش می‌کنیم و سعی داریم با این برنامه حال خوبی را برای خانم‌ها بسازیم، آن‌قدری که خانم‌ها احساس کنند آیینه‌ای وجود دارد و ببینند که در یک برنامه تلویزیونی به دغدغه، گرفتاری و مسئله آن‌ها هم پرداخته می‌شود. این کار خیلی سختی است چون وقتی قرار است درباره زنان صحبت کنیم ممکن است برچسب‌های عجیب و غریبی بخوریم همچون برچسب من‌درآوردی فمنیست اسلامی! و احتمالاً مورد چنین هجمه‌هایی قرار خواهیم گرفت چون نگاه سنتی غلطی به زن وجود دارد که نه با مبانی دینی همخوانی دارد و نه با نگاه بزرگان و علمای دینی.
وی یادآور می‌شود: در این برنامه اقتضائات روز جامعه را می‌بینیم، مادر، همسر، دختر، مادربزرگ، زن مطلقه، مادر مجرد و ...، اگر این‌ها را نبینیم، چشم خودمان را روی واقعیت‌ها بستیم.
«عصرشیرین» باید مأمنی برای خانم‌های کشورمان باشد تا بدانند که برنامه‌ای برای پرداختن به مسائل و دغدغه‌های زنان معمولی جامعه وجود دارد. تلاش ما این است که از مباحث نازل جنسیتی پرهیز کنیم و مباحث به سمت هویتی‌شدن پیش برود.
نظر شما