با توجه به اینکه پرورش قارچ در سال‌های اخیر نه‌تنها توانسته نیاز داخلی را تأمین کند بلکه به کشورهای منطقه مانند امارات، عراق و ارمنستان نیز صادرات داشته است، به همین دلیل با اندکی سرمایه‌گذاری روی این صنعت و داشتن رویکرد تولید صادراتی، می‌توان از طریق آن ارزآوری خوبی را به داخل کشور داشت. در همین راستا، در گفت‌وگویی با نامی‌موحدی از تولیدکنندگان نمونه قارچ در کشور، به بررسی موانع پیش‌روی تولید و رونق قارچ در اقتصاد پرداخته‌ایم.
مزیت‌های تولید قارچ و گسترش صنعت آن در کشور ما چگونه است؟
تولید قارچ در ایران مزیت‌های فراوانی به لحاظ داشتن منابع و زیرساخت‌های آن وجود دارد. موقعیت ما در حوزه مواد اولیه، نیروی‌انسانی و شرایط آب وهوایی برای تولید انبوه و باکیفیت قارچ و صادرات آن به دیگر کشورها به‌خصوص کشورهای منطقه مطلوب است و مزیت داریم. با توجه به اینکه قارچ در فضای کنترل‌شده تولید می‌شود، مصرف آب هم می‌تواند به وسیله آن تحت کنترل قرار بگیرد و یکی از بهترین امور تولیدی است که با صرف منابع آبی کمتر دستاورد خوبی دارد. همچنین از نظر ارزش‌افزوده نیز، قارچ یک کالای کشاورزی خوبی است که از ضایعات کشاورزی تولید می‌شود و ارزش‌افزوده بالایی دارد. گرچه مزیت تولید قارچ بسیار است اما در حال حاضر قوانین به حدی دست و پاگیر شده‌اند که حتی واحدهای تولیدی موجود نیز عملاً به‌سختی می‌توانند از ظرفیت‌های خودشان بهره‌برداری کنند، چه برسد به اینکه در فکر گسترش واحدهای تولیدی دیگری بود.
به نظرتان مهم‌ترین موانع پیش‌روی صنعت تولید قارچ یا دیگر عرصه‌های تولیدی چیست؟
موانع بر سر راه تولیدکنندگان و کارآفرینان بسیار زیاد است، در واقع فعالیت تولیدی و کارآفرینی آن هم در شرایط فعلی را می‌توان شبیه به یک مسابقه دو با مانع‌های متعدد دانست. در حال حاضر مشکلات برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار و گرفتن مجوزهای لازم چندین برابر گذشته شده است. حجم بالای استعلام‌ها و ضرورت گرفتن چنین مجوزهایی برای شروع به کار تولیدی چنان افزایش یافته که خود به عاملی محدودکننده تولید منجر شده است. تولید در درجه نخست به سرمایه در گردش وابسته است؛ بنابراین کارآفرین برای ایجاد و راه‌اندازی واحد تولیدی نیازمند سرمایه اولیه است و در ادامه نیز باید گردش مالی خوبی داشته باشد تا بتواند به حیات خود ادامه دهد. در چنین شرایطی، بانک‌ها در راستای کمک به کارآفرینان و تولیدکنندگان و تأمین سرمایه موردنیاز آنان، سخت‌گیری‌های زیادی دارند.
بانک‌ها با اینکه منابع کافی در اختیار دارند اما در پرداخت آن به اندازه‌ای محکم‌کاری می‌کنند و دنبال وثیقه و تضمین‌های سنگین هستند که تولیدکننده از پیگیری دریافت تسهیلات منصرف می‌شود یا اینکه همین مانع‌تراشی‌ها موجب عدم‌اختصاص منابع به تولیدکنندگان می‌گردد. یا حتی گاهی دیده می‌شود برآوردهای بانک از آن واحد تولیدی و نیاز مالی آن غیرواقعی است و همین موضوع ادامه کار را با دشواری روبه‌رو می‌کند.
علت این سخت‌گیری چیست؟
علت این سخت‌گیری بانک‌ها نیز ناشی از قوانین دست و پاگیر است و در حال حاضر قوانینی که برای پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان و واحدهای تولیدی وجود دارد، عملاً دریافت تسهیلات را غیرممکن کرده است. از سوی دیگر، اجباری بودن ارائه استعلام‌های نهادهای مختلف نیز هزینه بسیاری گردن واحد تولیدی می‌گذارد و زمانبر است، به طوری که تا موعد استعلام‌های بعدی برسد اعتبار اولین به پایان می‌رسد زیرا تمامی این‌ها از نظر زمانی محدودیت دارد. همچنین ایراد دیگر این است که استعلام‌ها یکپارچه و جامع نیست تا تولیدکننده دیگر نیازمند طی دوباره این مسیر برای فعالیت جدیدی نباشد؛ بنابراین نیاز است برای این موضوع تدبیری اندیشیده شود تا حوزه‌ها و نهادهای مختلف نیازهای اطلاعاتی بخش‌های دیگر را به صورت خودکار پوشش دهند.
نظر شما