به گزارش گروه فرهنگ و هنر قدس آنلاین، «بخت با سینما یار نیست!» شاید این جمله گویاترین چیزی باشد که احوال این روزهای سینما را تعریف می کند و هرچه جلوتر می رویم شرایط برای سینما سخت تر و عرصه بر آن بیشتر تنگ می شود. از بازگشایی و تعطیلی های مکرر سینما گرفته تا قدرت نمایی شبکه نمایش خانگی و به گوشه راندن سینما. مساعدت مسئولان فرهنگی هم کمکی به حال و روز سینما نمی کند و تغییر رده‌بندی شغلی سینماها و امکان فعالیت بیشتر، با قرمز شدن بسیاری از شهرها باز هم درهای سینما را بسته و چراغ هایش را خاموش کرده است.

در این شرایط اکران آنلاین تنها گزینه پیش رو است؛ تجربه ای که سال گذشته کلید خورد اما در نهایت با قاچاق و فروش پایین فیلم ها تبدیل به یک طرح شکست خورده شد. حالا دیگر سینماگران هم به اکران آنلاین اقبالی نشان نمی دهند و شاید مصمم تر از سال پیش می دانند که نمی خواهند فیلم هایشان را در VODها اکران کنند.

در حالی که بین سینماگران نظرات متفاوتی پیرامون اکران آنلاین وجود دارد و شاید قاطبه فیلمسازان روی خوشی به آن نشان نمی دهند اما در این بین باز هم کسانی هستند که معتقدند سینمای گیشه و آنلاین همچون دو بال یک پرنده می توانند شرایط پروازی مطلوب را برای سینما در این شرایط نامعمول فراهم کنند.

وزارت ارشاد برای تضمین امنیت فیلم ها چه کرده است؟

علی قوی تن، کارگردان سینما که دو فیلم «رویای سهراب» و «آرزوی زیبا» را آماده اکران دارد و برای «آرزوی زیبا» پروانه نمایش هم گرفته در واکنش به نمایش این فیلم ها در فضای آنلاین می گوید: واقعیت این است به اکران آنلاین علاقمندم و اتفاقاً این شکل از اکران در شرایط فعلی شاید بازدید و فروشی به مراتب بیشتر از سینمای گیشه داشته باشد، اما مسئله اینجاست که دولت و وزارت ارشاد چه ساز و کاری برقرار کرده تا امنیت فیلم ها را تضمین کند!

به گفته این سینماگر، ما فیلمسازان تابحال هیچ حرکت و سیاستی مبنی بر حمایت و پشتیبانی از فیلم ها در اکران آنلاین ندیده ایم. به نظرم در این زمینه باید با نگاه کارشناسانه بررسی های دقیقی صورت بگیرد و در این صورت است که فیلم ها می توانند با تضمین در پلتفرم های آنلاین اکران شوند و سرمایه آنها هم تا حدودی بازگشت داشته باشد. متاسفانه ورود به این فضا بدون پیشتوانه ‌و ایده است و وزارت فرهنگ و ارشاد باید مستقیماً به آن ورود کند زیرا در غیر این صورت دوباره مافیا شکل می‌گیرد و تولیدکنندگانی که هزینه زیادی برای فیلم‌ها دادند، اثر را در اختیار پخش‌کننده و مافیا قرار می‌دهند و سودش را هم می‌برند.

این کارگردان با تاکید بر راه اندازی شبکه های آنلاین تحت مدیریت وزارت ارشاد یادآور می شود: باید فیلم ها را در این شبکه ها با تمهیدات خاصی نمایش دهند و امنیت آنها را تضمین کنند تا برای آنها که از این شرایط سوءاستفاده می کنند دیگر قاچاق فیلم مقرون به صرفه نباشد.

منتظر وضعیت مطلوب اکران در سینما می مانم

نکته اصلی که شاید قریب به اتفاق سینماگران بر آن توافق نظر دارند، بحث امنیت فیلم‌هاست. موضوعی که از همان ابتدای آغاز به کار نمایش فیلم ها بر بستر فضای مجازی جزو نگرانی های اصلی صاحبان آثار بود. در طول یک سال و اندی که از شیوع کرونا می گذرد، بسیاری از کارگردانان بر مواضع خود مبنی بر مقاومت در مقابل اکران آنلاین پافشاری کردند اما بسیاری از آنان طی گفت و گوهایشان در ماه های اخیر عنوان کرده اند اگر این شرایط طولانی شود و درهای سینماها همچنان بسته بمانند شاید راه دیگری جز اکران آنلاین برای آنها هم باقی نماند.

مرتضی شایسته، تهیه کننده سینما که با سه فیلم «بی صدا حلزون»، «ورود و خروج ممنوع» و «راند چهارم» در انتظار اکران است، در تحلیل وضعیت پیش روی سینما و انتخاب گزینه «اکران آنلاین» برای فیلم هایش می گوید: تمایلی به اکران آنلاین فیلم هایم ندارم و منتظرم وضعیت اکران در سینماها به شرایط مطلوبی برسد و آنها را در سالن های سینما به نمایش درآورم. البته اگر این شرایط طولانی شود و امکان اکران در سالن های سینما مقدور نباشد در نهایت مجبوریم به اکران آنلاین روی بیاوریم اما درحال حاضر بیشتر به دنبال اکران سینمایی هستیم.

قاچاق فیلم ها؛ همچنان مهمترین دغدغه سینماگران

این تهیه کننده معتقد است مهمترین مسئله ای که فیلمسازان و صاحبان آثار بابت آن نگرانی فراوانی دارند، قاچاق فیلم ها در نتیجه اکران آنلاین فیلم هاست که تنها چند ساعت پس از اکران فیلم، سر از شبکه های ماهواره ای در می آورد.

برپایی جشنواره فجر و دعوت از فیلمسازان برای حضور در این رویداد ملی در ابتدای کار نگرانی های فراوانی مبنی بر عدم شرکت یا حضور کمرنگ فیلمسازان در جشنواره را به وجود آورد اما با اعلام فراخوان شمار فیلم های متقاضی حضور در جشنواره دوره گذشته حتی مسئولان برپایی را هم شگفت زده کرد. این یعنی فیلم هایی که در طول سال گذشته و در شرایط کرونایی ساخته شدند نه تنها کم نبودند بلکه حتی بسیاری از آنها به امید برپایی جشنواره جلوی دوربین رفتند.

انتخاب فقط ۱۶ فیلم از بین ۱۱۰ فیلم متقاضی، شمار زیادی از آثار سینمایی را پشت درهای بسته سینما برای ایام پس از کرونا قرار داد. حالا دیگر فقط نگرانی ها از عدم اطلاع دقیق از تثبیت وضعیت و بازگشایی سینماها نیست، بلکه تعیین تکلیف کردن این تعداد اثر بدون این که دچار فیلم سوزی شوند و اکران عادلانه ای را پشت سر بگذارند برای بسیاری از مسئولان و سینماگران به یک دغدغه مهم تبدیل شده است.

اکران آنلاین شاید در این میان بتواند همچون یک ناجی عمل کند، حداقل برای فیلم هایی که شانس چندانی در گیشه ندارند، اما اینکه سینماگران تا چه حد حاضرند ماحصل تلاششان را روانه  VODها کنند هنوز معلوم نیست.

نادر مقدس که فیلم «شاه ماهی» را آماده نمایش دارد در ارزیابی وضعیت موجود سینما و تصممیش برای اکران فیلم می گوید: در حال حاضر هیچ تمایلی به اکران فیلمم ندارم و حتی شرایط را برای اکران آنلاین به ویژه برای فیلم هایی مانند فیلم خودم اصلاً مناسب نمی دانم. به دلیل اینکه ما بازیگران مطرح سینمایی مانند این سریال هایی که در حال پخش از شبکه نمایش خانگی هستند، در این فیلم نداریم و شانس دیده شدن در این فضا بسیار کم است و علاوه بر این اکران آنلاین فضای قابل اعتمادی هم نیست و با این وضعیتی که وجود دارد و به سرعت فیلم ها کپی و قاچاق می شوند فقط به فیلم و صاحب اثر ضربه می زنند.

فعلاً چاره ای جز صبر و تحمل نداریم

این فیلمساز با تاکید بر این که چندان به اکران «شاه ماهی» فکر نمی کنم و بیشتر درگیر حضور آن در جشنواره جهانی فجر هستم تا ببینیم در آینده چه وضعیتی پیش می آید، می گوید: متاسفانه سینما در شرایط بسیار بدی است و از آنجایی که خودم هم مدیریت یک سینما را در شهرستان برعهده دارم شاهد این هستم که در مازندارن نیز نزدیک به ۱۵ ماه است سینما به طور کامل تعطیل شده است. با این وضعیت چه اطمینانی به اکران وجود دارد؟ حالا ما با این شرایط انتظار داریم در فضای مجازی موفق باشیم؟ به نظرم فعلا باید صبر و تحمل کنیم تا ببینیم چه پیش می آید.

عادل تبریزی، کارگردان جوان سینما که سال گذشته با «گیج گاه» به عنوان نخستین فیلمش در جشنواره سی و نهم فجر حضور داشت و با استقبال مخاطبان هم مواجه شد، درباره اکران آنلاین این فیلم به خبرنگار ما می گوید: فعلاً به اکران آنلاین فکر نمی کنم و با این شرایطی که در حال حاضر وجود دارد اعتقادی به آن ندارم. فیلم من هم ادای دینی به سینما است و ترجیحم این است که به صورت آنلاین اکران نشود اما شاید تهیه کنندگان تصمیم دیگری بگیرند.

شیوه های مدیریتی فعلی سینما را به حاشیه رانده است

وی با بیان اینکه باید سیاستی اتخاذ کنیم تا سینما فراموش نشود، ادامه می دهد: همین الان هم این شکل از مدیریت باعث شده مردم سینما را فراموش کنند. مردم این روزها دیگر به تماشای فیلم ها در خانه و پلتفرم های آنلاین عادت کرده اند و نگرانی من از این است که اگر روزی کرونا از بین برود هم مردم به سینماها بازنگردند و همچنان فیلم ها را از پلتفرم های آنلاین تماشا کنند و سینما به تدریج حذف شود.

وی در پاسخ به این پرسش که تامین امنیت فیلم ها تا چه حد می تواند مشوق و محرک خوبی برای استقبال سینماگران از عرضه  آثارشان در اکران آنلاین باشد، می گوید: بحث قاچاق فیلم از زمان فیلم های VHS تا حال حاضر وجود داشته و اتفاق و نگرانی تازه ای نیست. ضمن اینکه می بینیم فیلم هایی که در حال حاضر هم به صورت آنلاین اکران شدند کاملاً ضررده هستند.

می ترسم با این شرایط سینما فراموش شود

به گفته این فیلمساز، سینما رفتن آیینی دارد اما شیوه مدیریت فرهنگی به سمتی رفته که سینما در حال فراموش شدن است و این خیلی خطرناک است. آیین سینما رفتن سال به سال بیشتر از دل خانواده ایرانی بیرون می رود. این که مردم بلیت بخرند و در صف بایستند و تمام شور و حالی که در سینما رفتن وجود داشت از بین رفته و این نفس های آخری است که سینما می کشد، اما نباید وضعیت به گونه ای پیش برود که مردم فقط گزینه تماشای آنلاین فیلم ها را داشته باشند وبه همان بسنده کنند، از طرفی برای من هم سخت است که یک فیلم بسازم و روی پرده سینما دیده نشود.

آنچه پیش‌تر به آن اشاره شد تنها بخشی از دلمشغولی های اهالی سینماست. حتماً در این میان نکات مهم و قابل توجهی از نظر دور مانده یا محور این بحث نبوده است. اتفاقات نگران کننده ای همچون تغییر کاربری سینماهای سطح شهر، سایه سنگین شبکه نمایش خانگی بر پیکر نحیف سینما، وضعیت معیشتی کارکنان و اهالی سینما که شاید نسبت به برخی بازیگران و فیلمسازان وضعیت شکننده تری داشته باشند نیز از جمله مسائلی است که پیرو همین شرایط بر سینما تحمیل شده است.

در آخر باید گفت جدا از تمهیداتی که برای نمایش فیلم ها در فضای آنلاین در نظر گرفته شده و صرف نظر از این که سینماگران تا چه حد از آن استقبال می کنند، اما باید منتظر ماند تا شرایط به حالت عادی بازگردد و با برنامه ریزی چه در بحث سخت افزار و چه در تولید و محتوا، مخاطب را با سینما همراه کرد.

انتهای پیام/