خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:

 یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ  کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ(صف/ ۲ و ۳)؛

 چرا وعده‌ای می‌دهید که به آن عمل نمی‌کنید! چنین سخنی نزد خداوند متعال غضب و خشم بزرگی در پی دارد.

 امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید: الْحَقُّ أَوْسَعُ الْأَشْیَاءِ فِی التَّوَاصُفِ وَ أَضْیَقُهَا فِی التَّنَاصُفِ (نهج‌البلاغه خطبه ۲۱۶)؛

 حرف حق زدن، فراخ و آسان است، ولی عمل به آن دارای تنگنا و دشواری است.

در عهدنامه به مالک اشتر می‌فرماید:

 ایّاکَ... اَنْ تَعِدَهُم فَتُتْبِـعَ مَوْعِدَکَ بِخُلْفِکَ ... فَاِنَّ الْخُلْفَ یوجِبُ الْمَقْتَ عِندَ اللّه ِ وَ النّاسِ (نهج‌البلاغه، نامه ۵۱)؛

 تو را بر حذر می‌دارم از این که به مردم وعده دهی و به آن عمل نکنی که خلف وعده موجب ناراحتی خداوند و نارضایتی و بی‌اعتمادی مردم می‌شود.

 امام صادق علیه السلام در حدیث صحیحی می‌فرماید:‌ إِنَّ مِنْ أَعْظَمِ اَلنَّاسِ حَسْرَةً یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ مَنْ وَصَفَ عَدْلاً ثُمَّ خَالَفَهُ إِلَی غَیْرِهِ؛

 بزرگترین غصه و اندوه در روز قیامت برای کسی است که وعده و شعار عدالت دهد و به غیر آن عمل کند.

 همچنین می‌فرماید:‌

 إِنَّ مِنْ أَشَدِّ اَلنَّاسِ عَذَاباً یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ مَنْ وَصَفَ عَدْلاً وَ عَمِلَ بِغَیْرِه (وسائل الشیعه، ج۱۱، باب ۱۳۸ از ابواب جهاد النفس، حدیث ۱ و ۳)؛

 سخت ترین عذاب در روز قیامت برای کسی است که شعار عدالت دهد و به غیر عدالت عمل کند.

در جای دیگری فرمود: مَنْ کٰانَ یُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَ اَلْیَوْمِ اَلْآخِرِ فَلْیَفِ إِذَا وَعَد (کافی، ج ۲، ص ۳۶۴)؛

 هر کسی ایمان به خدا و روز قیامت دارد، هر گاه وعده داد باید به وعده اش عمل کند.

فقهای بزرگی همچون نراقی؛ مجلسی؛ محقق اردبیلی؛ سید یزدی و دیگران فرموده‌اند: وفای به وعده واجب و خلف وعده حرام و معصیت است و اگر وعده ای خلاف واقع و غیر قانونی داده شود این دجالی و دغل بازی و مردم فریبی است که بسیار زشت است.

 حکیم ابوالقاسم فردوسی می‌گوید:               

  بزرگی سراسر به گفتار نیست 

 دو صد گفته چون نیم کردار نیست

جناب سعدی هم می گوید:

  سعدیا گرچه سخن دان و مصالح گویی

 به عمل کار برآید به سخندانی نیست

 خلف وعده افزون بر آنکه از نظر فقهی حرام و معصیت است و از نظر وضعی نیز موجب پیگرد قانونی است، خسارت‌های زیانبار اجتماعی را برای جامعه در پی‌دارد؛ از جمله مخدوش شدن اعتماد ملی که بزرگترین سرمایه اجتماعی برای پیشرفت و توسعه و تقدم و تعالی و رسیدن به تمدن برای یک ملت است.

 امید است که وعده‌های ناممکن و غیرقانونی داده نشود و به وعده‌های ممکن و قانونی نیز در حد امکان عمل  شود تا صداقت و راستی و اعتماد در جامعه نهادینه شده و استوار گردد که از نشانه‌ها و آثار دولت کریمه است.

انتهای پیام/