دست‌اندرکاران صنعت دام و طیور بر این باورند که در دو سال اخیر نوسان‌های ارز، مشکلات حمل‌ونقل و در پی آن ماندگاری نهاده‌های دام و طیور در بندرهای جنوبی، تحریم و تبعات ناشی از آن و تأثیر منفی در واردات نهاده‌های دامی واردات ۱۰۰ درصدی کنجاله سویا از خارج از کشور و وابستگی کمتر در سایر اقلام نهاده‌ها، در کنار دیگر عواملی از جمله افزایش هزینه‌های تولید و نیز گرانی نهاده‌ها در کشور و البته در خراسان رضوی به عنوان یکی از استان‌های مؤثر در پرورش دام و تولید محصولات پروتئینی و لبنی مشکلات فراوانی را برای صنعت پرورش دام و طیور ایجاد کرده است.
چراگاهی برای دام وجود ندارد
اوایل سال بود که بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران نسبت به کاهش کشت دیم و آبی و از طرفی خالی شدن و فقر مراتع هشدار دادند؛ به طوری که از ابتدای سال جاری کاهش شدید بارندگی‌ها و خشکسالی سبب شده است مراتع به لحاظ پوشش گیاهی در وضعیت نامناسبی قرار داشته باشند و عملاً چراگاهی برای چرای دام‌ها وجود نداشته باشد.
این در حالی است که قیمت گوسفند زنده این روزها با کاهش شدید در آگهی‌های فضای مجازی از ۵۰هزار تومان اوایل سال به کیلویی ۲۵ هزار تومان رسیده است.
اما افزایش ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصدی خوراک دام و مواد اولیه کنسانتره در یک سال گذشته موجب شده است که این روزها قیمت کاه از هزار و ۵۰۰ به ۵ هزار و یونجه به ۶ هزار و ۵۰۰ تومان یعنی دو برابر برسد؛ به این معنا که کاه از گندم گران‌تر شده که این موضوع نابودی دامداران و تولید را سبب شده است.
تا دو سال دیگر دامداری باقی نمی‌ماند
یکی از دامداران استان با بیان اینکه دام‌های ما گرسنه‌اند و ما در تأمین نهاده دامی با مشکلات زیادی مواجه هستیم، افزود: در چند سال گذشته تنها کنسانتره برای دام‌ها تأمین شده در حالی که دام‌ها نیاز به جو، ذرت و کنجاله سویا هم دارند.
وی اضافه کرد: قیمت کاه نسبت به سال پیش دو برابر شده و به دلیل خشکسالی‌ها وضعیت مراتع نیز بسیار نامناسب است و دیگر نمی‌توان با هزینه‌های کمرشکن دام را نگه داشت.
سهم ۱۵درصدی خراسان از نهاده وارداتی
نایب رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی خراسان رضوی در این خصوص با بیان اینکه سهمیه استان از نهاده‌های دامی وارداتی معادل ۱۵ درصد نیاز کارخانجات خوراک دام استان است که کفاف نیاز آن‌ها را نمی‌دهد، اظهار کرد: این استان ظرفیت بسیار در تولید خوراک دام دارد و با برخورداری از افزون بر ۷۰ کارخانه خوراک دام با ظرفیت تولید بیش از ۳میلیون تن و اشتغال مستقیم ۵هزار نفر در این حوزه، عملکرد مطلوبی به ثبت رسانده است، اما از ابتدای امسال این کارخانه‌ها دچار مشکل شده‌اند.
سیدحسن حسن‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ما افزود: در گذشته واردکننده نهاده دامی با تشکل‌ها ارتباط برقرار می‌کرد و با یکدیگر به توافق می‌رسیدند و در نهایت کالا ترخیص می‌شد، اما اکنون که ردپای دولت در ورود نهاده‌هادیده می‌شود، به مشکل تأمین ارز برخورده‌ایم و بر اساس آنچه خودشان گفته‌اند حجم زیادی از نهاده‌های دامی در بنادر معطل ترخیص مانده است.
ما هر روز شاهد اسفبارتر شدن وضعیت دامداران خواهیم بود و در این بین یا شیوه توزیع مشکل دارد و یا کمبود وجود دارد، اما آنچه مسلم است مقدار سهمیه‌ای که به دامدار داده می‌شود متناسب با نیاز دامدار نیست. وی با اشاره به اینکه جو سهمیه‌ای با کرایه بار تحویل مشهد در حدود ۲هزار و ۱۰۰ تومان تمام می‌شود، اما همین جو در بازار آزاد کیلویی ۶هزار تومان شده است، تصریح کرد: یونجه از کیلویی ۲هزار به ۶هزار تومان رسیده، جو داخلی سال گذشته ۲هزار تومان بوده که امسال به بیش از ۶هزار تومان رسیده، این در حالی است که قیمت شیر و گوشت متناسب با آن افزایش نداشته است.
۷۰ درصد ظرفیت کارخانجات خوراک دام خالی است
وی با بیان اینکه خام‌فروشی مواد اولیه یکی دیگر از مشکلات تولید نهاده‌های خوراک دام است که در سال‌های گذشته بسیار افزایش یافته، گفت: اگر قرار بود این نهاده‌ها به صورت خام فروخته شود پس چرا این هزینه‌های سنگین را روی دوش کارخانجات گذاشتند که مجهز به سیستم‌های تولید کنسانتره شوند.
وی عنوان کرد: وقتی وزارت جهاد و دولت مصوب می‌کند که ۴۰درصد نهاده‌های دامی را در اختیار کارخانجات قرار دهند تا تبدیل به کنسانتره شود چرا نمی‌دهند؟ ۷۰کارخانه تولید نهاده‌های دامی در استان در حال حاضر با ۳۰درصد ظرفیت خود در حال تولید هستند.
با این حال به نظر می‌رسد کمبود و گرانی نهاده‌های دامی جدای از اینکه سبب وارد ساختن خسارت مالی به دامداران شده در آینده‌ای نزدیک به طور حتم تأمین گوشت قرمز را برای شهروندان با مشکل مواجه خواهد کرد و پیش‌بینی گوشت بیش از ۲۰۰هزار تومانی دور از انتظار نخواهد بود.
نظر شما