در حال حاضر با اعلام شرکت بورس کالای ایران، سیمان از امروز با پیش دریافت ۱۰۰ درصدی در بورس کالا عرضه می‌شود اما با توجه به مخالفت وزیر راه و شهرسازی مشخص نیست که این عرضه در بورس کالا تداوم خواهد داشت یا خیر. به ویژه آنکه مجلس هم با نظر وزیر راه مخالف است!
به‌هم خوردن عرضه و تقاضا و گرانی سیمان
ماه‌هاست به‌هم خوردن تراز تولید با مصرف برق، دولت را مجبور کرده تا برای تأمین کسری برق در بخش خانگی، فعالیت صنایع از جمله صنعت سیمان را محدود کند و آن طور که از شواهد و قرائن پیداست، تولید سیمان حداقل تا شهریور به حالت عادی برنمی‌گردد. بر این اساس، وزارت صمت با تشکیل کارگروهی برای بررسی این موضوع درصدد ارائه پیشنهادی به دولت بود که طبق آن عرضه سیمان توسط تولیدکنندگان تا زمان عرضه کافی متناسب با تقاضا در بورس کالا متوقف شود.
این پیشنهاد در حالی بود که بررسی رقابت‌ها در بورس کالا و قیمت سیمان تا پیش از قطع برق نشان‌دهنده ثبات قیمت‌هاست. حتی آن طور که جهرمی معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران اعلام کرده با عرضه سیمان در بورس کالا، قیمت این محصول در بازار نزولی شده بود.
در حالی که بررسی‌ها طی دو ماه گذشته نشان می‌دهد با شفاف شدن معاملات در تالار شیشه‌ای، دیواری سیمانی، دلال‌ها را از دست درازی به منافع تولیدکنندگان دور کرده است؛ بیم آن می‌رود خروج سیمان از بورس، بار دیگر پای دولت را به حوزه قیمت‌گذاری دستوری باز کند. نظام قیمت‌گذاری که امتحانش را پیشتر پس داده و نشان داده، غیر مصادره بخش عمده سود تولید توسط دلالان، فایده دیگری برای بخش تولید ندارد.
در وصف قیمت‌گذاری دستوری همین بس که به گفته جمارانیان مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سیمان در زمستان سال گذشته واحدهای تولیدکننده طبق قیمت دستوری تعیین‌شده، هر پاکت سیمان را درب کارخانه ۱۶ هزار تومان عرضه می‌کردند، اما با حضور دلالان این محصول در بازار ۶۰ هزار تومان عرضه می‌شد تا این واسطه‌ها بی‌رنج تولید؛ سالانه ۶ تا ۷ هزار میلیارد تومان سود به جیب بزنند. این در حالی است که در زمستان سال ۹۹، سیمان وارد بورس نشده بود و پرسش اساسی این است چرا قیمت از کارخانه تا بازار چندین برابر می‌شد؟ احمد جانجان تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه سال‌ها تعداد انگشت‌شماری دلال صنعت سیمان را قبضه کرده بودند می‌گوید: ۱۵ سال است سیمان مشمول قیمت‌گذاری دستوری است و ۱۰ تا ۱۵ دلال شناخته‌شده دراین بازار فعال‌اند و موجب افزایش چند برابری قیمت‌ها می‌شوند، حالا با ورود سیمان به بورس کالا دست این واسطه‌ها از رانت چند هزار میلیاردی کوتاه شده و به همین دلیل با لابی گسترده دنبال خروج سیمان از بورس هستند. به گفته وی، با شفاف شدن معاملات، خرید و فروش افراد رصد می‌شود و مشخص است چه کسانی عمده سیمان عرضه شده را می‌خرند و آیا این میزان را فروخته یا انبار می‌کنند و این موضوع به مذاق دلالان خوش نمی‌آید. طبق آمار عرضه سیمان طی هفته‌های اخیر در بورس به ۶۰۰ هزار تن رسیده بود که با کاهش تولید به ۲۰۰ هزار تن کاهش پیدا کرده است. جانجان دلیل رشد قیمت سیمان در این بازه زمانی را قطع برق کارخانجات و تولید کمتر سیمان می‌داند و معتقد است با بازگشت شرکت‌های سیمانی به مدار تولید، قیمت‌ها تعدیل خواهد شد.
خارج کردن سیمان از بورس کلاهبرداری است
وی می‌گوید: در چنین شرایطی اتفاقی که رخ داده، این است که دلالان با دستاویز قرار دادن گرانی سیمان این موضوع را گردن بورس کالا انداخته‌اند و به شدت پیگیر خروج این کالا از بورس و فروش سنتی این محصول در بازار هستند که رسماً کلاهبرداری است.
این تحلیلگر بازار سرمایه تأکید می‌کند: جا دارد دادستان کل کشور و کمیسیون اصل نود مجلس به این مهم وارد شود و دست مافیای سیمان که عمدتاً بساز بفروش‌های گردن کلفت هستند را برای مردم رو کند چرا که بیم آن می‌رود این افراد در صورت موفقیت با انبار کردن این کالا قیمت آن را تا کیسه‌ای ۲۰۰ هزار تومان برسانند.
حسن هراتی تولید کننده سیمان در گفت و گو با خبرنگار ما می‌گوید: تا قبل از سال ۹۸ حدود ۴۰ درصد خطوط تولید سیمان تعطیل شده بود، اما در دو سال گذشته با توجه به تغییرات نرخ ارز و افزایش تقاضای جهانی، شرکت‌ها به صادرات محصولاتشان تمایل پیدا کردند. صادرات سیمان همزمان با کاهش تولید به دلیل قطعی برق و قطعی گاز دست به دست هم داد تا میزان عرضه سیمان در داخل کاهش پیدا کرده و تلاطم‌های قیمتی اخیر را رقم بزند.
معاون مالی و اقتصادی کارخانه سیمان هرمزگان با یادآوری اینکه شعاع اقتصادی سیمان ۱۵۰ کیلومتر است و بیشتر از آن صرفه اقتصادی ندارد می‌گوید :
به خاطر حاشیه سود بالاتر بورس، تولیدکنندگان تمایل دارند محصولاتشان را در بورس عرضه کنند و اگر قطعی برق نبود، عرضه متناسب با نیاز بازار سبب منطقی شدن قیمت‌ها می‌شد.
خروج از بورس سیمان مساوی با صادرات
به گفته وی اگر با خروج سیمان از بورس، آزادسازی قیمت به حالت تعلیق در بیاید تنها دلالان عمده از این کار منتفع می‌شوند و تولیدکنندگان ناچارند با صادرات سیمان هزینه‌های خود را پوشش دهند، مگر اینکه وزارت صمت نرخ‌های بالاتری برای سیمان مصوب کند تا تولیدکننده‌ها به فروش داخلی ترغیب شوند.طبق آنچه جهرمی معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران گفته است به زودی برنامه عرضه از شرکت‌های سیمانی دریافت می‌شود و این اطمینان به بازار داده می‌شود که هر هفته میزان مشخصی سیمان در بورس کالا عرضه شود، در عین حال موضوع عرضه‌های سلف سیمان نیز دنبال می‌شود تا تقاضای بازار و همینطور نگرانی شرکت‌ها از تقاضای آینده کنترل شود.
نظر شما