یکشنبه ۲۶ جولای، وندی شرمن، دیپلمات ارشد و قائم مقام وزیر امور خارجه ایالات متحده با همتایان خود در تیانجین چین دیدار کرد. مقامات آمریکایی پیش از سفر، هدف این دیدار را تلطیف مسائل جاری میان دو کشور اعلام کرده بودند. در دیدار با وانگیی، وزیر امور خارجه چین نیز دیدگاههای مختلفی در زمینه مسائل حقوق بشری هنگکنگ، سینکیانگ و تبت، ویروس کووید ۱۹ و تهدیدات سایبری رد و بدل شد. وندی شرمن معتقد است دولت آمریکا رقابت سفت و سخت با چین را موجب پیشرفت دانسته و آن را دنبال میکند؛ اما از اینکه این رقابت به منازعه تبدیل شود گریزان است. علاوه بر این، ایالات متحده و چین به عنوان قدرتهای بزرگ جهانی، مسئولیتهایی بینالمللی نیز دارند. شرمن در این نشست گفته صادقانه در مورد مسائلی که موجب اختلافات است از قبیل جنایت انسانی علیه مسلمانان سین کیانگ، سوءاستفاده چین از حجم گسترده اقتصاد خود برای وارد آوردن فشار به دیگران و فعالیتهای تحریکآمیز اطراف تایوان و دریای جنوبی و شرقی چین صحبت کرده است. او پس از این نشست به خبرنگارانی که در مورد مسائل حقوق بشری پرسیده بودند گفت: مقامات چینی باید بدانند مسئله حقوق بشر داخلی نبوده بلکه امری جهانی و ذیل مواد معاهدات سازمان ملل است. همچنین یکی دیگر از مسائل مطروح شده، تمایل نداشتن چین به همکاری با سازمان بهداشت جهانی در مورد ریشهیابی ویروس کرونا بود. پکن هفته پیش اعلام کرده بود با برنامههای تحقیقاتی این سازمان همکاری نخواهد کرد؛ درحالی که جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده علاوه بر حمایت از این طرح، سرویسهای اطلاعاتی آمریکا را هم ملزم به تحقیق درباره چگونگی شروع این ویروس کرده است. در این دیدار، پکن از انتقادهای واشنگتن در مسائل حقوق بشر و منازعات سرزمینی عصبانی بوده و معتقد است ایالات متحده نمیتواند در حالی که توسعه چین را سرکوب میکند، انتظار همکاری داشته باشد. شرمنِ دموکرات، که قبلاً در مسائل مرتبط با کره شمالی و ایران در دوران اوباما و کلینتون هم مسئولیت داشته، گفته: چین و ایالات متحده میتوانند اقداماتی هماهنگ در مورد مسائل آب و هوا، کره شمالی، ایران، افغانستان و میانمار انجام دهند.
در پایان این دیدار هیچ توافق مشخصی درباره مسائل مطرح شده انجام نشد و در مورد دیدار شی جین پینگ و بایدن هم صحبتی به میان نیامد. به نظر میرسد واشنگتن به اهداف مورد نظر خود در این ملاقات دست پیدا نکرده و چین همچنان از مواضع خود که امور داخلی قلمداد میشوند کوتاه نخواهد آمد.سفر وندی شرمن در بطن خود در بسیاری از پروندههای مرتبط بین چین و آمریکا تأثیرگذار خواهد بود اما به نظر میرسد در این بین دو موضوع مهمتر هستند.
نخستین موضوع، به بحث خلع سلاح در شبهجزیره کره بازمیگردد که از زمان دولت ترامپ تاکنون متوقف مانده و دومی، مذاکرات مرتبط با احیای برجام در وین و بحث خرید گسترده نفت توسط چین از ایران است که به نظر میرسد واشنگتن آن را از دلایل اصلی سرسختی تهران در مقابل خواستههای غیرقانونی آمریکا میداند. شرمن در دوره اوباما و پیش از آن در مذاکرات خلع سلاح کره شمالی دیدارهای فراوانی با مقامات چینی داشته اما به نظر میرسد این بار خود را آماده مواجه شدن با چهره متفاوتتری از چین کرده است. امروز هیچکس شک ندارد که تقابل چین و آمریکا قرن بیست و یکم را شکل خواهد داد و در این میان پرسش اصلی تنها نحوه شکلگیری تقابل و تدابیر واشنگتن و پکن در این باره است.
نظر شما