در چرایی بدیمنی ماه صفر دلایلی از جمله رحلت پیامبر اکرم(ص)، شهادت امام حسن (ع) و امام رضا (ع) در این ماه را ذکر می کنند، همچنین ابتدای ماه صفر با ورود کاروان اسرا به شهر شام مصادف است، آغاز جنگ صفین نیز در نخستین روز صفر بوده است.

در برخی از روایات اسلامی آمده است که مسلمانان از انجام کارهای مهم در ماه صفر، پرهیز و برای دفع آفات و بلایای این ماه بسیار صدقه دهند.

از دیگر عللی که مسلمانان از این ماه به عنوان ماهی نحس و بدیمن یاد می کنند قطع وحی در این ماه است.

حضرت علی (ع) در این مورد فرموده است: با رحلت پیامبر (ص) چیزی قطع شد که با فوت هیچ احدی قطع نشد.

در ماه صفر بزرگترین مصیبت وارده به امت اسلامی یعنی رحلت پیامبر اعظم (ص) رخ داده است؛ از این رو این ماه را ماه مصیبت و عزا می خوانند و شیعیان در این ماه بسیار محزون هستند.

مردم برای در امام ماندن از نحسی ماه صفر در نخستین روز این ماه با قربانی کردن و صدقه دادن، خود و اعضای خانواده را از نحسی این ماه دور کنند.

مردم با اعتقادی که به سنگین بودن ونحس بودن ماه صفر دارند کارهای مهمی چون سفر، ازدواج و حتی خواستگاری را به ماههای دیگر موکول کنند زیرا احتمال دارد ازدواج و حتی خواستگاری در ماه صفر به طلاق منجر شود.

سنگین بودن ماه صفر در روایات آمده به گونه ای که در روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) آمده است:هرکس پایان ماه صفر را به من بشارت دهد به بهشت وارد می شود.

برای دفع بلا در ماه صفر باید قربانی کرد و صدقه داد.

درباره اعمال مستحبی که در ماه صفر ذکر شده، اهم آن ها خواندن دعا، تلاوت قرآن، اقامه نماز و روزه داری است.

همچنین درباره خواندن نماز دو رکعتی اول ماه نیز آمده است: در رکعت اول بعد از حمد ۳۰ مرتبه سوره توحید و در رکعت دوم بعد از حمد ۳۰ مرتبه سوره قدر بخواند و بعد از نماز صدقه ای در راه خدا بدهد.