اربعین حسینی به‌عنوان بزرگ‌ترین اجتماع سالیانه مسلمین به‌ویژه شیعیان جهان دارای ابعاد مهمی است. جامعه عراق به لحاظ فرهنگ و مذهب و نوع نگرش‌ها در بین عوام و خواص سیاسی و اجتماعی وضعیت متکثر و متنوعی دارد به همین خاطر در این فضا ایجاد وحدت بسیارسخت به نظر می‌رسد. پس از شیوع تروریسم داعش و شکل‌گیری حلقه‌های تشنج در عراق، مسئله فتوای جهاد کفایی آیت‌الله سیستانی حرکت اصلی در ایجاد وحدت و مبارزه با تروریسم و تجزیه عراق بود که گروه‌های مردمی و عشایری این کشور را به‌میدان آورد و همه دست به دست هم دادند تا این بحران رفع شد. اما شاه‌بیت و نخ تسبیح این فراخوان علیه تروریسم تلاش سالانه گروه‌های مقاومت و عشایر شیعه و سنی برای تأمین امنیت زائران امام حسین(ع) در ایام اربعین حسینی است. اربعین حسینی علاوه بر ملت عراق، ملت‌های جهان اسلام را به‌دفاع از حرم اهل بیت(ع) فراخوان کرد تاجایی که موجب وحشت عربستان سعودی شد، زیرا دولتمردان آل‌سعود نگران بودند این جمعیت عظیم امنیت و وجاهت سعودی‌ها را که پشتیبان داعش هستند به‌خطر بیندازد.اربعین حسینی نوعی رزمایش همدلی با ملت عراق در سرزمین موعود محسوب می‌شود. یکپارچه شدن اراده مردمی در پذیرایی از ملت‌هایی که به‌قصد زیارت وارد عراق می‌شوند موجب تقویت علاقه ملت‌ها به مردم این سرزمین شد و همین ظرفیت، سالانه گروه‌ها و مسافران بیشتری را عازم سفر به عتبات عالیات می‌کند.

رویکرد قوی ملت عراق نسبت به اربعین دولت‌های دیگر را نیز مصمم به حمایت امنیتی از استقلال و امنیت مملکت عراق خواهد کرد، زیرا شهروندان آن‌ها برای روزها و شاید ماه‌ها ساکن کربلا و نجف و دیگر نقاط عراق می‌شوند.

از سوی دیگر برنامه دقیق و مدون نیروهای مقاومت و ارتش عراق ضمن برقراری امنیت زائران پیاده بسیار مهم است. انسجام اربعینی نیروهای نظامی عراق موجب رشد امنیت و ثبات در این سرزمین شده و تقویت گزاره‌های التزام به‌قانون و نظم در کشوری را که سالیان سال با تبعات جنگ و تروریسم آمریکا و داعش درگیر بوده به همراه داشته است.عراق کشوری متکثر حول فرهنگ و رویه‌های سنتی است که گاه تبعات منفی امنیتی نیز به‌همراه داشته است و همین مسئله ضرورت انسجام و التزام به‌قانون را پررنگ می‌کند و می‌توانیم بگوییم اصل امنیت، اساسی‌ترین موضوعی است که توسط نیروهای مقاومت و ارتش عراق باید دنبال شود.اربعین حسینی در امنیت بیرون مرزهای عراق هم نقش بسزایی دارد که اساسی‌ترین آن هشدار به دولت‌های مخالف محور مقاومت از جمله عربستان سعودی است و به آن‌ها و تکفیری‌های منطقه این پیام را صادر می‌کند که سرزمین موعود، عراق است و قطعاً ملت‌های مسلمان جهان به این سرزمین علاقه و عاطفه دارند. این اجتماع سالانه بزرگ پیامی شفاف دارد و آن اینکه استقلال و امنیت عراق و عتبات مقدس یعنی امنیت کل منطقه و اگر بنا باشد گروهی یا برخی دولت‌ها به دنبال تضعیف امنیت این سرزمین‌ها باشند با واکنش‌های سختی روبه‌رو خواهند شد.

رویداد اربعین در حوزه همسایگان نیز برای عراق موجب همگرایی و تلطیف روابط شده است و شاهد آن هستیم در ایام منتهی به اربعین رایزنی‌ها برای تسهیل عبور و مرور ملت‌ها افزایش می‌یابد و به فراخور این رایزنی‌ها باب مذاکرات بیشتر بین دولت‌ها و ملت‌های مسلمان گشوده می‌شود. عراق به‌تازگی به‌دنبال آن است نقش میانجی‌گر و دولت عامل حل اختلاف بین دیگر دولت‌های منطقه را بازی کند به‌همین خاطر اربعین حسینی می‌تواند نقطه عطف تلطیف روابط باشد زیرا اساساً اجتماع عبرت‌هاست و این اجتماع می‌تواند مانع رشد تشنجات و یک‌جانبه‌گرایی باشد و دامنه سیاست‌های چندجانبه‌گرایی را گسترش دهد.