در این میان میتوان ردپای تلآویو، آمریکا و متحدان منطقهای را در ناآرامیهای این حوزه جغرافیایی بهوضوح مشاهده کرد. در پی سرنگونی البشیر توافقی برای تقسیم قدرت -تا زمان برگزاری انتخابات در اوایل ۲۰۲۴- میان نظامیان و ائتلافی از گروههای مدنی به نام «الحریه و التغییر» ایجاد و شورای انتقالی تشکیل شد. ریاست این شورا را البرهان بر عهده گرفت و عبدالله الحمدوک به عنوان نماینده گروههای مدنی در قدرت نخستوزیر شد. کار به نظر خوب پیش میرفت تا اینکه صبح روز دوشنبه 3 آبان رسانهها از وقوع کودتای دیگر در سودان و بازداشت نخستوزیر و تعدادی دیگر از وزیران دولت انتقالی توسط نظامیان خبر دادند. این اقدام بار دیگر اعتراضها در این کشور آفریقایی را شعلهور کرد که تاکنون ۴۲ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر زخمی بر جای گذاشته است. در میان این اوضاع متشنج، شامگاه یکشنبه خبر انعقاد توافق سیاسی در این کشور آفریقایی بار دیگر مورد توجه قرار گرفت. با این حال توافق 14 مادهای نخستوزیر رها شده از حبس خانگی با فرمانده ارتش سودان، گروههای معترض سودانی را آرام نکرده و اعتراضها در خارطوم همچنان ادامه دارد.
هدف اعتراضات؛ مخالفت با نظام دست نشانده آمریکا
اما سفیر اسبق ایران در لیبی در گفتوگو با قدس در مورد تحولات سودان و اینکه معترضان چه میخواهند، گفت: هدف اعتراضها از اساس بازگشت عبدالله الحمدوک به مقام نخستوزیری نبود. مردم با برگزاری چندین تظاهرات سراسری صراحتاً اعلام کردند بهطور کلی نظامی را که در رأس آن نظامیان دستنشانده آمریکا، عربستان و امارات هستند قبول ندارند. جعفر قنادباشی در ادامه، توافق سیاسی امضا شده میان طرفین درگیر را یک حقه سیاسی دانسته و تصریح کرد: به همین دلیل گفته شده دولت کودتا با توصیه و توطئه غربیها سعی کرد خواسته مردم را نادیده بگیرد و اینگونه وانمود کرد اگر الحمدوک بازگردد این مسئله پایان یافته و خواسته مردم تحقق پیدا کرده است. اما اشتباه ارتش سودان و تبدیل بخش بزرگی از آن به شبهنظامیان و مشارکت دادن آنها در جنگ علیه مردم مظلوم یمن که زمینهساز مداخله بیاندازه متجاوزان سعودی و اماراتی در امور داخلی این کشور شد نارضایتی مردم را به همراه داشت.
ضمن اینکه نظامیان کودتا پس از این اقدام، پایگاه مردمی خود را هم بهشدت از دست دادهاند. بنابراین سودان اکنون در یک برزخ قرار دارد و بعید است این توافق بتواند نظر مردم را تأمین کرده و کمکی به بازگشت آرامش کند. این تحلیلگر مسائل آفریقا دلیل دیگر رویگردانی مردم سودان از ارتش را نوع رابطه حکومت انتقالی با رژیم صهیونیستی دانست و افزود: دقیقاً یک سال از آغاز فرایند توطئهآمیز و خائنانه عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی میگذرد. خطای نظام حاکم بر سودان در امضای توافقنامه عادیسازی روابط سیاسی و امنیتی با رژیم صهیونیستی در ازای وعدههایی در خصوص حذف سودان از لیست تروریسم نتیجه معکوس داشته؛ مردم خواستار توقف این رونده بوده و همچنین تمایل دارند رابطه با آمریکا فرایندی عادلانه داشته باشد.
اما پژوهشگر ارشد و ناظر علمی گروه مطالعات مصر و شمال آفریقا در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه هم درباره تحولات سودان میگوید: توافق سیاسی صورت گرفته میتواند موجب ایجاد یک آرامش نسبی و موقتی در کشور شود، بهویژه اینکه الحمدوک قول تشکیل دولت تکنوکرات را داده و این نکته مهم است. سید عبدالامیر نبوی ادامه داد: با وجود این، حرکت اخیر به نوعی نشاندهنده عقبنشینی ارتش زیر فشار کشورهای خارجی که حامی دولت انتقالی به ریاست الحمدوک بودند محسوب میشود. همین مسئله مانند استخوان لای زخم باقی مانده و میتواند زمینه بروز اختلافات در آینده شود.
نظر شما