آن‌گونه که گفته شده دور بعدی گفت و گوها احتمالا پس از تنفسی ۱۰ روزه از ۶ دی ماه آغاز خواهد شد. اما دور هفتم مذاکرات وین را می‌توان ملغمه‌ای از خوش بینی و بدبینی دانست. در حالی که برخی از توافق طرفین برای کار کردن روی پیش نویس جدید به عنوان یک گام مثبت می‌گویند، باقی ماندن برخی نقطه‌های اختلافی مهم می‌تواند این گفت‌وگوها را با چالش جدی مواجه سازد. در گفت‌وگو با سید مصطفی خوش چشم، چشم‌انداز آتی مذاکرات برجامی را به بحث گذاشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ارزیابی شما از دور اخیر مذاکرات که نخستین گام جدی دولت در حوزه سیاست خارجی محسوب می‌شود، چیست؟
مذاکرات پیشرفت‌های خوبی داشته است، اما به دلایل مشخصی سرعت کمی دارد. برخی اختلافات کلی روی دستور کار مذاکرات است و طرف غربی با همه فشار سعی می‌کند دستور کار ادامه مذاکرات وین ۶ باشد. از جمله وجود نکات ناقض برجام در وین ۶ که مورد پذیرش تیم ایرانی نبود و ماخواهان حل این مشکلات بودیم که در پیش نویس جدید خواسته‌هایمان را مطرح کردیم. اما در نهایت باوجود کارشکنی رژیم صهیونیستی و با ایستادگی طرف ایرانی توانستیم آن‌ها را وادار کنیم روی ایرادها و پیشنهادهای ایران بحث کند و آن‌ها را در دستور کار قرار دهند. این یعنی در دور جدید مذاکره زمین بازی توسط ایران تعیین شده، دقیقاً مثل بازی فوتبالی می‌ماند که در خانه خود ودر مقابل تماشاچی‌های خودی برگزار شده است.
البته در ادامه کار باید راجع به تک‌تک موارد اختلاف که در دستور کار جدید وارد شده، بحث و بررسی صورت بگیرد و این نبرد ادامه‌دار خواهد بود. پس به عنوان ارزیابی کلی می‌توان روند را مثبت ارزیابی کرد، ولی با توجه به اقدامات داخل مذاکره و بیرون مذاکره توسط غربی‌ها همواره نمی‌توان انتظار داشت طرف غربی سرانجام به بازی نمایش مذاکره پایان دهد.
رژیم صهیونیستی در این باب چه موضعی دارد و چه موقعیتی را می‌توان برای آن‌ها متصور بود؟
صهیونیست‌ها در چارچوب طراحی آمریکا همواره پلیس بد هستند، اما به دلیل هوشیاری ایران در تهران و وین با توجه به بی اعتباری تهدیدهای اسرائیل، آن‌ها به افراطی‌گری روی آوردند و تهدیداتشان را غیر واقعی‌تر کردند تا آنجایی که مورد سرزنش سیاسیون و نظامی‌های خودشان قرارگرفت. اما تهران زیر بار این بازی نرفت و رژیم صهیونیستی را از مؤلفه‌های بازی اخراج کرد و حالابه فرانسه و آلمان و انگلستان دستور جابه‌جایی نقش داده اند تا آن‌ها این نقش راتحویل بگیرند. این سه کشور می‌خواهند برای غرب و همین‌طور صهیونیست‌ها از ایران و اتحادیه اروپا امتیازگیری کنند. با وجود این، ما در جبهه غربی شاهد تشتت هم هستیم؛ یعنی از یک طرف می‌خواهند نقش پلیس بد رابازی کنند، اما طرف دیگر دچار رادیکالیسم و افراط در ایفای نقش شده اند و به‌تازگی روابط و اثرپذیریشان از اسرائیل بیشتر شده و این معلم‌بد می‌خواهد آن‌ها را به بازی بد سوق بدهد.
اما در مورد موافقت ایران با نصب دوربین آژانس در تأسیسات هسته ای کرج؛ آیا این یک امتیازدهی بدون گرفتن امتیاز از طرف غربی نیست؟
در ماجرای دوربین‌ها عقب‌نشینی صورت نگرفته و این تصمیمات نظام است . سازمان انرژی اتمی سه شرط برای این قضیه گذاشته بود و سه شرط برآورده شد. اولاً ایران هرگز بیان نکرده بود تا ابد اجازه جایگزینی دوربین‌ها را نخواهد داد، بلکه گفته بود تا اتمام تحقیقات قضایی و امنیتی که بخش عمده‌ای از آن‌ها به پایان رسیده؛ زیرا ما مشکوک به احتمال دخیل بودن دوربین‌ها در حمله تروریستی صهیونیست‌ها به مراکز هسته‌ای بودیم .دومین شرط ما این بود که آژانس حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران را محکوم کند که گروسی در سفرهای اخیرخودش این حملات را محکوم کرد. سوم اینکه تجهیزات آژانس و دوربین‌های امنیتی که قرار است در مجموعه «تسا» نصب شود، مورد چک امنیتی ایران قرارمی‌گیرند. ما در گذشته چنین حقی نداشتیم و حتی حق نزدیک شدن به دوربین‌ها را. با تلاش تیم مذاکره‌کننده اکنون کاربه جایی رسیده که اولاً آن‌ها را چک امنیتی می‌کنیم و درثانی بر اساس مصوبه مجلس کارت ذخیره آن‌ها در ایران می‌ماند ودراختیار آژانس قرار نمی‌گیرد تا تکلیف تحریم‌ها مشخص شود. این به سادگی بدست نیامده و دستاورد بزرگی است.
موضع‌گیری آژانس را در این دور مذاکرات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این مذاکرات همه قضیه نیست و این نباید انتهای کارباشد. ما از طرف غربی، ازآژانس باید طلبکار باشیم و حتی گروسی اعلام می‌کند پلیس طرف غربی است. یعنی خودش ابزار اعلام خواست غرب و آمریکاست. گروسی و آژانس باید نشان بدهند به این زیاده‌خواهی از سوی غربی‌ها پایان می‌دهند. گروسی نشان داده برای انتخاب دوباره به دنبال کسب رضایت آمریکاست و شاهد بودیم حتی خارج از اختیاراتش به ایران تذکر می‌دهد که به تعهدات پایبند باشید. اما این یک خواسته نامعقول است حال آنکه آمریکا از برجام خارج شده و این مذاکره زیر سؤال رفته واین دامنه اختیارات وی نبوده که چنین تذکراتی بدهد. پس باید آژانس وادار به رعایت قانون و احترام به حقوق ایران بشود.
نظر شما