علاوه بر تأثیر این هزینه‌ها بر اقتصاد کشور، گاه پیامدهای آن بر خانواده‌ها نیز غیرقابل جبران است. به‌گونه‌ای که ایرج حریرچی؛ معاون پیشین وزیر بهداشت در اظهارنظری گفته بود: آن‌قدر که هزینه‌های کمرشکن سلامت زیاد شده در یک سال اخیر حدود ۶۱۲هزار نفر به دلیل تأمین هزینه‌های درمان به زیر خط فقر رفته‌اند.
از سوی دیگر بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان، هم اکنون گردش ریالی حوزه سلامت در کشور ما عددی نزدیک به ۱۵۰هزار میلیارد تومان است که اگر حتی نیمی از بودجه موردنیاز این گردش ریالی محقق شود باز هم برای تأمین و ارائه خدمات درمانی به جامعه عقب هستیم.
بنابراین آنچه در این خصوص از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است پیشگیری از هزینه‌های بالا در نظام سلامت با ارائه سبک زندگی سالم برای نیل به حفظ سلامت و پایداری جامعه است که می‌توان با خودمراقبتی و کاهش هزینه‌های نظام سلامت به آن دست یافت. در این میان نمی‌توان و نباید از نقش اثرگذار طب ایرانی در صرفه‌جویی منابع نظام سلامت غافل شد.
مزایای استفاده از طب سنتی
نایب رئیس انجمن طب سنتی ایران در گفت‌وگو با ما با اشاره به اینکه ترویج سبک زندگی سالم با اصلاح تغذیه و استفاده از دستورات طب ایرانی امکان‌پذیر است، اظهار می‌کند: تجربه نشان داده استفاده از طب ایرانی نقش مؤثری در کاهش هزینه‌های نظام سلامت دارد، چرا که همه مواد اولیه طب ایرانی در کشور موجود است و در این خصوص از واردات بی‌نیاز هستیم و این موضوع مانع خروج ارز از کشور و به دنبال آن کاهش هزینه‌های نظام سلامت می‌شود، ضمن آنکه تولید آن نیازی به تجهیزات مدرن ندارد که می‌تواند به کاهش هزینه‌های نظام سلامت منجر شود؛ علاوه بر این، دوره درمان بیماری‌ها در طب ایرانی کوتاه‌تر از دوره درمان بیماری در طب رایج است که این مهم نیز علاوه بر کاهش درد بیماران موجب کاهش هزینه‌های درمان می‌شود.
احمد کریمی ادامه می‌دهد: هزینه‌های تشخیصی نیز در طب سنتی به مراتب از هزینه‌های تشخیصی در طب رایج کمتر است، چرا که در طب سنتی پزشک در بیشتر مواقع تنها با استفاده از علائم ظاهری بیمار به تشخیص بیماری می‌رسد، اما در طب رایج، پزشکان در اغلب موارد با تجویز آزمایش‌های تشخیصی متعدد و تحمیل هزینه‌های درمانی به بیمار به علت بیماری پی می‌برند.
این دانش‌آموخته طب سنتی – ایرانی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه هزینه‌های درمان در طب رایج به دلیل پوشش خدمات بیمه‌ای، در مقایسه با هزینه‌های درمان در طب سنتی کمتر به نظر می‌رسد، ادامه می‌دهد: در طب ایرانی پزشک با تغییر سبک زندگی بیمار علاوه بر اینکه به درمان بیماری او می‌پردازد، از ابتلای وی به سایر بیماری‌ها نیز پیشگیری می‌کند که این موضوع مهم در طب رایج مغفول مانده و در واقع یکی از مزیت‌های مهم استفاده از طب ایرانی است.
به گفته وی در کشورهای توسعه‌یافته دولت‌ها با اصلاح سبک زندگی به کاهش هزینه‌های نظام سلامت دست یافته‌اند. به عنوان مثال در زمینه تغییر ساعت خواب، وقتی انسان در بازه زمانی ساعت ۲۰ شب تا ۲ بامداد خواب باشد بدن او هورمون‌هایی ترشح می‌کند که برای سلامت وی مفید است اما متأسفانه در کشور ما بیشتر مجموعه‌های تلویزیونی پس از ساعت ۱۰ شب پخش می‌شود، هزینه‌های اینترنت در بازه زمانی ۲۳شب تا ۲ بامداد کاهش و سرعت اینترنت در همین زمان افزایش پیدا می‌کند که این موارد مانع خواب به‌موقع افراد جامعه می‌شود و سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
کریمی می‌افزاید: اصلاح الگوی تغذیه یکی دیگر از موارد حائز اهمیت در کاهش هزینه‌های نظام سلامت است به‌گونه‌ای که کشورهای توسعه‌یافته با جایگزین کردن غذاهای مدیترانه‌ای به جای استفاده از فست‌فودها توانسته‌اند آمار افزایش وزن و به دنبال آن بیماری‌هایی مثل دیابت، پرفشاری خون و کبد چرب را تاحد قابل توجهی کاهش دهند. درحالی که متأسفانه در بیشتر خیابان‌های کلانشهرهایمان دو تا سه فست‌فودفروشی وجود دارد و به همین دلیل هر روز شاهد افزایش بیماری‌های یاد شده هستیم. درحالی که می‌توان با تغییر سبک زندگی، علاوه بر کاهش هزینه‌های نظام سلامت، از تحمیل هزینه‌های درمانی به خانواده‌ها و همچنین بیماری‌های روحی و روانی ناشی از آلام بیماری‌ها درجامعه تا حد قابل توجهی پیشگیری کرد که این موارد با استفاده از علم تغذیه در درمان بیماری‌ها که مورد تأکید طب سنتی است، امکان پذیر است.
به هیچ طبی تعصب نداشته باشیم
سید موسی‌الرضا حسینی؛ فوق تخصص گوارش، کبد و پیوند کبد نیز با اشاره به اهمیت سبک زندگی سالم در سلامت و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها و در پی آن، پیشگیری از تحمیل هزینه‌های درمان به سبد خانوار و نظام سلامت کشور به ما می‌گوید: با آنکه سبک زندگی و تغذیه بیشترین تأثیر را در سلامت افراد و کاهش هزینه‌های نظام سلامت دارد، متأسفانه در کشور ما به این مهم بی‌توجهی می‌شود. به‌طوری که حتی برخی پزشکان نسبت به تغذیه بیماران خود و تأثیری که در درمان بیماری آن‌ها دارد بی‌توجه هستند و دلیل این بی‌توجهی این است که علم آن را ندارند.
وی با اشاره به نقش اثرگذار طب ایرانی در صرفه‌جویی منابع نظام سلامت می‌گوید: طب یک اصطلاح کلی است که ابزارهای متعددی دارد که یک ابزار آن طب رایج و ابزارهای دیگر آن شامل طب سنتی و هومیوپاتی است و پزشکان باید با توجه به اینکه چه روشی برای درمان چه بیماری‌ای مناسب است از آن استفاده کنند. به عنوان نمونه در برخی مواقع بیمار نیازمند جراحی است و باید از طب رایج استفاده کرد، اما برای درمان بعضی از بیماری‌ها می‌توان با استفاده از طب سنتی و یا همیوپاتی بیمار را درمان نمود. بنابراین نباید به هیچ طبی تعصب داشت و یک پزشک موفق باید هنر استفاده از ابزار مختلف طب را داشته باشد تا با استفاده صحیح از هر یک از آن‌ها در جایگاه خود، بتواند در هزینه‌های سلامت صرفه‌جویی کند. با این حال باوجود همه مزایای طب سنتی به عنوان طب مکمل، اگر این طب توسط افراد غیرمتخصص به‌کارگیری شود نه تنها درمان‌کننده نیست بلکه می‌تواند آسیب‌رسان نیز باشد.
نقش طب سنتی در درمان بیماری‌های جدید
وی در پاسخ به این پرسش که آیا طب سنتی می‌تواند در درمان بیماری های جدید ثمربخش باشد، می‌گوید: تا حدودی می‌تواند اما نه به طور کامل. در خصوص برخی بیماری‌ها که هم اکنون در طب رایج درمانی ندارند استفاده از طب سنتی می‌تواند کمک‌کننده باشد و ما را به درجه‌هایی از علاج‌پذیری برساند؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است شاید طب سنتی به تنهایی نتواند درمان را کامل کند، چنان‌که طب رایج نیز در برخی از بیماری‌ها نمی‌تواند به تنهایی درمان‌کننده باشد و دلیل آن تغییراتی است که در سبک زندگی ما از ۱۰۰ سال پیش تاکنون به‌وجود آمده است.
حسینی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان سبک زندگی سالم را در جامعه ترویج کرد، می‌گوید: علاوه بر آموزش سبک زندگی سالم در جامعه، حضور فعال مسئولان در این عرصه بسیار حائز اهمیت است زیرا تا زمانی که مسئولان در میدان نباشند نهادینه کردن این فرهنگ غیرممکن است. به عنوان نمونه کشاورزان ما در حوزه کشاورزی از کود شیمیایی و نیترات استفاده می‌کنند غافل از اینکه کودهای شیمیایی زمین را از مواد مغذی خالی می‌کند و نیترات موجود در محصولات کشاورزی موجب افزایش نیترات بدن و تبدیل آن به نیتروزامین می‌شود که نیتروزامین عامل اصلی سرطان‌های معده، روده کوچک و روده بزرگ است. بنابراین مسئولان باید تمهیداتی بیندیشند تا کشاورزان با توقف استفاده از کود شیمیایی به سمت استفاده از کود طبیعی ترغیب شوند و این‌گونه، علاوه بر غنی شدن زمین‌های کشاورزی ابتلا به سرطان‌ها نیز کاهش یابد.
نظر شما