با گذشت نزدیک به پنج ماه از آغاز مذاکرات، توقف آن گر چه استراتژیک است، اما موجب گمانه‌زنی‌های متعدد و متناقض در داخل و خارج شده است. با افزایش حجم این گمانه‌زنی‌هایی که گاهی رنگ انتقاد هم می‌گرفت، حمایت صریح رهبر معظم انقلاب از مذاکرات و مذاکره‌کنندگان نشان از مسیر درستی دارد که وزارت خارجه دولت سیزدهم در پیش گرفته است.
ایرنا در گزارشی با اشاره به ادعای یک نماینده که چندی پیش در توئیتی از پیش‌نویس ۲۷ صفحه‌ای مذاکرات خبر داده بود نوشته است: رهبر انقلاب در دیدار روز سه شنبه با کارگزاران نظام با اشاره به جهت‌گیری خوب دیپلماسی کشور، مذاکره‌کنندگان را انقلابی، متدیّن و پر جدّ و جهد خواندند و تأکید کردند: «وزیر امور خارجه و مسئولان مذاکره‌کننده گزارش‌های دقیقی را به مراکز داخلی می‌دهند». تأکیدات رهبر معظم انقلاب درپی برخی انتقادات از مذاکرات و طرح موضوعاتی مانند وجود پیش‌نویسی مطرح شد و پایان‌بخش برخی نگاه‌های منفی به تیم مذاکره‌کننده ایران خواهد بود.
تازه‌ترین چالشی که درباره مذاکرات هسته‌ای مطرح شد، توئیت یکی از نمایندگان مجلس درباره پیش‌نویسی ۲۷ صفحه‌ای بود که بحث‌های فراوانی برانگیخت؛ پیش‌نویسی که به ادعای نماینده مذکور خطوط قرمز جمهوری اسلامی در آن رعایت نشده و قرار است خسارت جدیدی به منافع ملی وارد آورد! واقعیت آن است که پیش‌نویس مورد ادعا، نه موضوعی تازه و کشفی جدید، بلکه متن پیشنهاداتی است که کاخ سفید در ماه‌های گذشته و در پاسخ به پیشنهادات ایران ارائه داده و این ارائه هرگز به معنی پذیرش پیشنهادات نبوده است.
وزارت خارجه در راستای شفاف‌سازی گرچه بارها از تریبون‌های مختلف این مسئله را تکذیب کرده، اما به نظر می‌رسد جلسه روز دوشنبه حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه و علی باقری‌کنی، رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با اعضای کمیسیون امنیت ملی در این زمینه اثرگذار بوده و محمود عباس‌زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تأکید کرده است، الف) پیش‌نویس نهایی هنوز آماده نشده که بخواهیم درباره آن قضاوت کنیم؛ ب) تیم مذاکره‌کننده زیر بار عدول از خط قرمزها نرفته است و ج) تیم مذاکره‌کننده مرحله به مرحله جلسات وین را با نهادهای نظام هماهنگ می‌کند. ادعای وجود پیش‌نویسی جدید پیش از این هم، از سوی وزارت خارجه و هم نمایندگان مجلس به ویژه نمایندگان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تکذیب شده بود.
مسئله زیاده‌خواهی امریکاست
«تحریم‌ها باید لغو شوند؛ این لغو باید راستی‌آزمایی شود و موضوعی فراتر از پرونده هسته‌ای در مذاکرات مطرح نشود». این سه «باید» اضلاع مثلث مطالبات به‌حق ایران در مذاکرات وین است؛ مثلثی مشخص و شفاف که راه هرگونه تفسیر را بسته و ادامه مذاکرات را جز در این مثلث ممکن نمی‌داند.
تمام طرف‌های حاضر در مذاکرات وین اذعان دارند که این دوره از گفتگوهای ایران و ۱+۴ در دقایق پایانی خود قرار دارد و جمهوری اسلامی تأکید و تصریح دارد که توپ اکنون در زمین امریکاست و این سردمداران کاخ سفیدند که باید با دست برداشتن از زیاده‌خواهی‌های خود، تصمیم بزرگی بگیرند تا مذاکرات به انتها برسد. صورت‌مسئله صحیح در برهه کنونی، توقف مذاکرات به‌دلیل طمع ناتمام واشنگتن در به دست آوردن امتیازاتی است که تهران حاضر به دادن آن‌ها نیست و هر نوع صورت‌بندی دیگری از شرایط حاکم بر گفتگوهای رفع تحریم‌ها و ارتباط دادن آن به تیم مذاکره و در پی آن هجمه به این تیم، تضعیف ایستادگی آن‌ها در برابر این زیاده‌خواهی‌هاست. به همین دلیل است که رحیمی جهان‌آبادی درباره این نوع رویکردها هشدار داده و گفته است «این حجم تخریب علیه مذاکره کنندگان و دولت بی‌انصافی است؛ زیرا در شرایط فعلی، کشور به هم‌فکری، هم‌صدایی و اجماع میان قوا نیاز دارد.»
ایران بارها حسن نیت خود را اثبات کرده است
جمهوری اسلامی ایران بیش از یک دهه است که حسن‌نیت خود را به طرف‌های غربی و شرقی حاضر در برجام ثابت کرده است. به گفته رؤسا و مدیران کنونی و سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی بیشترین همکاری را با این سازمان و بازرسان آن داشته و به‌رغم تمام کارشکنی‌ها، تلاش کرده همکاری خود را در چارچوب مشخصی حفظ کند و متعهدترین عضو برجام نیز تاکنون ایران بوده است. دغدغه‌ها و نگرانی‌های امروز درباره مذاکرات و نتیجه آن و اسناد رد و بدل شده به دلیل برخی تجربه‌های گذشته از سوی دولت سیزدهم و تیم مذاکره‌کننده آن قابل درک بوده و به همین خاطر است که پس از طرح برخی ادعاها حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «اگر مکثی در روند مذاکرات وین دیده می‌شود، به‌دلیل زیاده‌خواهی طرف امریکایی است. وزارت امور خارجه در جهت کسب عالی منافع ملت و رعایت خطوط قرمزها با قدرت و منطق عمل می‌کند. هرگز زیر بار زیاده‌خواهی امریکا نخواهیم رفت. اگر کاخ سفید واقع‌بینانه رفتار کند، توافق دست‌یافتنی است».
نه از خطوط قرمز عبور می‌کنیم و نه کوتاه می‌آییم
امیرعبداللهیان در نشست خبری هم یادآور شد: امریکایی‌ها به صورت مستمر از ضرورت مذاکره مستقیم با ایران صحبت می‌کنند، اما روی زمین هنوز اقدامات مثبتی را انجام نداده‌اند که بتوان چشم‌اندازی را بیان کرد. این مهم از سوی وزیر خارجه درحالی مطرح می‌شود که در فاصله توقف مذاکرات، سناتورهای امریکایی از هر دو طیف دموکرات و جمهوری‌خواه از تریبون‌های مختلف ادعاها و تهدیدات خود علیه ایران را بار دیگر مطرح می‌کنند، رویکردی که نشان می‌دهد توافق هسته‌ای بیش و پیش از آنکه در معرض آسیب هر موضوع دیگری باشد، در معرض تهدید زیاده‌خواهی‌های امریکاست. به همین دلیل است که سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است «توافق بسیار در دسترس است؛ اگر امریکا بداند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود نه رد می‌شویم و نه از خواسته‌های خود کوتاه خواهیم آمد».
وزارت خارجه دولت سیزدهم و تیم مذاکره‌کننده ایران به سرپرستی علی باقری بیش از هر شخص و نهادی به خطوط قرمز اعلامی از سوی رهبر معظم انقلاب، آگاه هستند و بر سر آن ایستاده‌اند و می‌دانند که جمهوری اسلامی ایران مذاکره درباره توان موشکی و دفاعی، روابط با همسایگان و حضور در منطقه را که در قالب «برجام ۲» یا «برجام پلاس» مطرح شد، خط قرمز خود دانسته و رد می‌کند و تنها موضوع مورد گفتگو در دور هشتم مذاکرات هسته‌ای، رفع تحریم‌ها و نحوه راستی‌آزمایی آنهاست.
منبع: روزنامه جوان
نظر شما