به گزارش قدس آنلاین، مشهد به جای توسعه متوازن در دو محورغرب وشرق، به شهری با توسعه یک جانبه در محور غرب تبدیل شده است و بسیاری معتقدند در چهار دهه گذشته رویکرد مدیریت شهری درباره حاشیه شهر مثبت نبوده است.
این موضوعی است که انتقادها و واکنش‌های فراوانی درخصوص ایجاد نابرابری شهری و از طرفی گسترش حاشیه‌نشینی در بین مدیران فعلی و گذشته شهر و همچنین اقشار مختلف مردم به وجود آورده است.
این افراد معتقدند در طول این چهار دهه و البته براساس طرح‌های تفصیلی گذشته شمال و شمال شرق عملاً رها شده و طرح‌های توسعه همگی به سمت غرب رفته است.
در کنار این اظهارات اما مهم‌ترین دلیل و تلاش موافقان طرح توسعه به شرق این است که حرم مطهررضوی دیگر در مرکز شهر قرار ندارد و اگر روند توسعه به سمت غرب ادامه پیدا کند، در آینده‌ای نه چندان دور فاصله غرب مشهد تا حرم مانند حد فاصل شهر ری تا تهران خواهد شد.
توسعه یک جانبه شهر در محورغرب
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد بر توازن شهری و توجه به شرق مشهد در توسعه شهرسازی تأکید می‌کند و می‌گوید: آنچه در شرایط کنونی شهرسازی مشهد نمود و بروز دارد، توسعه یک جانبه شهر مشهد از محورغرب است.
حمید ضمیری در گفت‌وگو با قدس توسعه مشهد در محورغرب طی دهه‌های گذشته را به واسطه توجهات ویژه‌ای می‌داند که به این محور شده است و می‌افزاید: وجود مناطق ییلاقی محدوده طرقبه‌شاندیز که درغرب مشهد واقع شده است همچنین واگذاری زمین‌های دولتی در محدوده غرب مشهد و نیز شکل گیری و تمرکز دانشگاه‌ها و امکانات خدماتی در این محدوده بر توسعه این منطقه تأثیر گذاشته اند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهدتوسعه متوازن شهری مشهد را منوط به توجه دوچندان به توسعه شرق عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: در توسعه متوازن مشهد باید حرم مطهررضوی مرکز شهر در نظر گرفته شود و شهر با مرکزیت حرم توسعه یابد. اکنون به دلیل رعایت نشدن این نکته، فاصله غرب مشهد تا حرم مطهررضوی زیاد شده است.
وی با تأکید بر ضرورت توسعه شهر به شرق برای حفظ مرکزیت حرم مطهر اظهار کرد: با وجود اهمیت حفظ هویت تاریخی شهر مشهد مقدس، در سالیان گذشته توسعه افقی شهر به سمت غرب بوده که علاوه بر از بین بردن منابع طبیعی، توازن در حفظ مرکزیت بارگاه مقدس رضوی به عنوان مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری مشهد مقدس را برهم زده است.
ضمیری با اشاره به اینکه به لحاظ زیست محیطی و پدافندی، اراضی غرب مشهد ظرفیت اکولوژیکی شهر است، عنوان کرد: با توجه به فراهم بودن امکان بهره‌برداری مفیدتر از منطقه غرب، باید توسعه آینده در جهت شرق صورت پذیرد تا از عواملی که در آینده شهر مشهد را به دلیل عدم بارگذاری جمعیتی در این محدوده تهدید می‌کند، جلوگیری شود.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد به توجه درخصوص تراکم جمعیتی حوزه شرق مشهد مقدس و محدودیت‌های موجود به منظور اختصاص کاربری‌های خدماتی به میزان رضایت‌بخش برای زائران و مجاوران اشاره می‌کند و می‌افزاید: امکان تحقق این کاربری‌ها در اراضی حوزه شرق به دلیل مزیت نسبی قیمت در مقایسه با دیگر حوزه‌ها و با عنایت به لزوم اصلاح رویکرد و توسعه متوازن شهر با حفظ مرکزیت حرم مطهر رضوی ضروری است.
وی تصریح کرد: بارگذاری‌های جمعیتی، صنعتی، خدماتی و حتی کشاورزی باید با توان اکولوژیک و ظرفیت‌های زیستی دشت مشهد مطابقت داشته باشد؛ این درحالی است که این موضوع در دشت مشهد رعایت نشده است و این مسئله هنجارهای زیست محیطی این شهر را تهدید و نابود می‌کند، به همین منظور برای برقراری توازن در بارگذاری جمعیتی و حفظ آبخوان، باید جهت گیری توسعه در کلانشهر مشهد از محور غرب به شرق تغییر یابد.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد به توسعه در شرق براساس انجام مطالعات تأکید می‌کند و می‌گوید: در محدوده شرق مشهد اراضی مستعد کشاورزی وجود دارد و در محدوده شمال شرق نیز چند روستا و محدوده منفصل شهری مهرگان و قرقی را داریم که همه این‌ها بر این تأکید می‌کند باید به محور شرق توجه ویژه شود.
این عضو شورای اسلامی شهر مشهد به جایگاه دیگر اداره‌ها در ساماندهی بافت شهری مشهد اشاره و اضافه می‌کند: در محدوده شمال شرق روستاهایی داریم که میان دو محدوده منفصل شهری مشهد و خود این کلانشهر قرار گرفته اند و رشد عجیبی در حوزه جمعیت دارند، بنابراین باید همه ارگان‌ها و نهادهای مسئول پای کار باشند تا بتوان برای توسعه شرق و شمال شرق مشهد اقدامی بنیادی و با برنامه ریزی انجام داد.
شمشیر دولبه
معاون شهرسازی اداره راه‌وشهرسازی خراسان رضوی اما توسعه شهرمشهد به سمت شرق را شمشیر دولبه‌ای می‌داند که هم می‌تواند یک خطر بزرگ تلقی شود و نابودگر باشد و هم می‌تواند یک فرصت مناسب باشد مشروط به اینکه چگونه اجرا شود.
بهاره بزرگمهر در گفت‌وگو با قدس با تأکید براینکه این موضوع هنوز تصویب نهایی نشده است، عنوان کرد: این موضوع از جهات مختلفی جای نگرانی دارد که اگر نگاه توسعه به شرق صرف و خرج بازآفرینی نشود، آن وجه بد قضیه اتفاق خواهد افتاد و فقط یک‌سری زمین کشاورزی به شهر اضافه خواهد شد و مسئله حاشیه شهر مشهد حل نخواهد شد که هیچ، برشدت آن خواهد افزود.
وی با اشاره به درنظر داشتن حرم مطهر به عنوان کانون توسعه معنایی، مدنی و کالبدی فضایی مشهد مقدس، می‌افزاید: توسعه در شرق توازن‌بخشی هندسه فضایی شهر را درپی خواهد داشت و هدایت توسعه در امتداد محورهای منتهی به حرم مطهر به عنوان منبع توسعه معنایی و همچنین فعالیتی شهرمشهد، نوعی توسعه حرم‌محور شهر را محقق خواهد کرد.
معاون شهرسازی اداره راه‌وشهرسازی خراسان رضوی مسئله فشردگی بالا و تراکم زیاد جمعیت در این مناطق را یکی از معضلات موجود در محدوده‌های اسکان غیررسمی مشهد عنوان و تأکید می‌کند: میزان جمعیت بالای ساکن در این مناطق و کمبود و یا حتی فقدان خدمات شهری مورد نیاز،اعم از فضاهای سبز، ورزشی، آموزشی، فرهنگی، مذهبی، درمانی و معابراستاندارد، کیفیت زندگی شهری در این مناطق را کاهش داده است؛ به همین دلیل در طرح تحول دولت موضوع جابه‌جایی بخشی از ساکنان مناطق مبتلابه اسکان غیررسمی با تراکم جمعیتی بالا برای فراهم کردن کیفیت محیطی بالاتر و تأمین خدمات برای ساکنان، از اهداف این طرح می‌تواند باشد.
بزرگمهر افزود: توسعه به لحاظ شکلی و در انطباق با ساختار توسعه شهری مشهد، قاعدتاً باید در نزدیک‌ترین نقاط به پهنه‌های بازآفرینی -شرق شهر- شکل بگیرد که این امر نیازمند وجود اراضی بزرگ‌مقیاس با مالکیت‌های یکپارچه است.
وی تأکید کرد: مهم‌ترین شرط تحقق توسعه شهر تخصیص پهنه‌های توسعه صرفاً به منظور بازآفرینی و جابه‌جایی جمعیت مناطق هدف بازآفرینی است، درغیراین صورت این موضوع سبب تشدید مسائل پهنه‌های ناکارآمد شهری، گسترش بی‌قاعده شهر و از بین رفتن اراضی کشاورزی خواهد شد؛ به عبارتی توسعه در پهنه شرقی فرصتی است که با کمترین لغزش می‌تواند به تهدیدی جدی تبدیل شود.
انتهای پیام/
نظر شما