به گزارش قدس آنلاین، ؛ امروز سالروز بزرگداشت یکی از بزرگ‌ترین شاعران و حکمای جهان اسلام «خیام نیشابوری» است. 

با اینکه به او لقب «حجّه الحق» داده‌اند اما بیشترین شهرتش را در سطح جهان مدیون رباعیاتش است. رباعیات او به بسیاری از زبان‎های زنده دنیا ترجمه شده. ادوارد فیتزجرالد با برگردان رباعیات خیام به زبان انگلیسی نقش زیادی در شهرت او در غرب دارد. ذکر و تحلیل دستاوردهای خیام نیشابوری در علومی مثل ریاضیات، نجوم، ستاره‌شناسی، فلسفه، موسیقی و ادبیات در این نوشته نمی‌گنجد اما خالی از لطف نیست بدانیم با توجه به یکی از رباعیات خیام که درباره چرخش جهان و سیارات، حیران و سرگردان بودن آدمی است، بسیاری از محققان ادبی و علمی معتقدند او سال‌ها قبل از دانشمندان مشهوری همچون گالیله و کوپرنیک می‌دانسته که سیارات در حال گردش به دور خورشید هستند.

خیام به دلایلی بیشتر از هر چیز با رباعیاتش در ایران و دنیا شناخته می‌شود. رباعیات او هنرمندان زیادی را به وجد آورده و دستمایه خلق آثار هنری بسیاری شده است. در صفحه امروز به سراغ هنرمند خوشنویسی رفته‌ایم که تاکنون چهار بار رباعیات خیام را کتابت کرده و سنگ مزار این شاعر را خوشنویسی کرده است.

سیدمحمد سادات شرفی مثل خیلی از هنرمندان خوشنویس توسط یکی از معلمان خوشنویسی متوجه می‌شود در این هنر استعداد دارد و پی استعدادش را می‌گیرد. وقتی در تهران به استخدام درمی‌آید در کلاس‌های حضوری انجمن خوشنویسان حضور پیدا می‌کند و همچنین در محضر استاد کیخسرو خروش شاگردی می‌کند. سادات شرفی در سال ۸۹ به مدرک استادی نایل می‌شود.

این هنرمند خوشنویس که تاکنون نمایشگاه‌های داخلی و خارجی بسیاری داشته است همه ساعات زندگی‌اش را به خطاطی و خوشنویسی مشغول است.

ادای دین به شاعر همشهری

سادات شرفی با بیان اینکه مهم‌ترین علت توجه به رباعیات خیام و کتابت رباعیات این شاعر، همشهری بودن با این شاعر است، در خصوص علاقه‌اش به خیام می‌گوید: او بزرگ‌ترین محقق، فیلسوف و منجم عصر خودش بوده و بر افتخارات ایرانیان افزوده است. چنین شخصیت برجسته‌ای من را به وجد می‌آورد تا اشعارش را کتابت کنم. من خودم را موظف می‌دانم اشعار ایشان را بنویسم و در همه دفعاتی که اشعار ایشان را مشق کرده‌ام حظ وافر برده‌ام. این هنرمند در ادامه می‌گوید: من رباعیات خیام را همیشه زمزمه می‌کنم اما یک رباعی ایشان همیشه ورد زبانم است و به آن باور دارم: 
آن‌ها که کهن شدند و این‌ها که نوند 
 هر کس به مراد خویش یک تک به دوند
این کهنه‌جهان به کس نماند باقی
 رفتند و رویم دیگر آیند و روند

حتی استاد شفیعی کدکنی هم در اشعارش به این شاعر توجه خاصی کرده است:«این است معجزِ تو به گیتی/در جمعِ شاعرانِ زمانه/افزون‌ترین مخاطبِ تاریخ/با کمترین سرود و ترانه!»

خوشنویسی سنگ مزار خیام

سادات شرفی که سنگ مزار خیام را هم خوشنویسی کرده است، در این باره می‌گوید: در سال۱۳۴۱ استاد حسن زرین‌ خط سنگ مزار خیام را خوشنویسی کرده بود که با گذشت زمان تحریر ایشان پاک شده بود. در سال۶۱ رئیس وقت اداره میراث فرهنگی نیشابور به من گفت به خاطر نزدیکی خط من به استاد زرین سنگ مزار را خوشنویسی کنم که با افتخار این کار را به سختی و دقت بسیار انجام دادم و این توفیق نصیب من شد. 

این خوشنویس با بیان اینکه هنر خوشنویسی پیوند عمیقی با ادبیات دارد و همین مسئله بر غنای این هنر افزوده است، در این خصوص اظهار می‌کند: خط و ادبیات ریشه واحد دارند و این مسئله بر قداست خط می‌افزاید. در پاکی خط همین بس که خوشنویسان برای رقیق کردن مرکب باید از آب مقطر استفاده کنند و استفاده از آب معمولی سبب کپک زدن مرکب می‌شود همیشه این مسئله را به این معنا تعبیر می‌کنم که هیچ ناپاکی نباید وارد خوشنویسی شود. خوشنویسان متقدم بدون وضو دست به قلم نمی‌بردند و در همه حال با وضو کتابت می‌کردند. همه این‌ها سبب شده است پس از قرن‌ها خطوط ماندگار شود. اگر به آثار خوشنویسان متقدم در موزه‌ها نگاهی بیندازید، می‌بینید پس از گذشت قرن‌های بسیار خدشه‌ای به این آثار وارد نشده است و تازگی را در این آثار می‌بینید.

سادات شرفی می‌گوید: به غیر از خیام، اشعار مولانا، سعدی ، حافظ ، عطار و شعرای متقدم را هم کتابت کرده‌ام و به اشعار این شاعران هم علاقه دارم.

به عنوان یک ایرانی خود را موظف به نوشتن نستعلیق می‌دانم

این هنرمند که با خط نستعلیق خوشنویسی می‌کند، خط نستعلیق را کامل‌ترین خط می‌داند و معتقد است: خط نستعلیق از لحاظ اصول و زیباشناختی عروس خطوط اسلامی نام گرفته است. به گفته او خط نستعلیق، خطی ایرانی است که سخت‌ترین نوع خوشنویسی و کامل‌ترین و جامع‌ترین خط است و من به عنوان یک ایرانی خود را موظف می‌دانم نستعلیق بنویسم و عاشقانه این خط را تحریر می‌کنم.

سادات شرفی دو بار توفیق کتابت قرآن کریم را داشته است. او در ایام جوانی نیت کرده بود هر زمان در این هنر پیشرفت کرد این مهم را انجام دهد که به محض شروع حرفه‌ای خوشنویسی به عهدی که به خودش داده بود وفا کرد اما این هنرمند تاریخ خط نیشابور را در این تصمیم بی‌تأثیر نمی‌داند و توضیح می‌دهد: در قرن‌های ۹ و ۱۰ نیشابور پایتخت خوشنویسی جهان اسلام بوده است. در آن عصر شاه‌محمود نیشابوری، کاتب قرآن کریم می‌زیسته که ایشان نخستین کاتب قرآن به خط نستعلیق بوده است. همه این‌ها دست به دست هم داد تا کتابت قرآن کریم را وظیفه خودم بدانم.

ارادتی بنما تا سعادتی ببری

سادات شرفی در پاسخ به این پرسش که آیا یک هنرمند خوشنویس می‌تواند در روزگار فعلی به صورت حرفه‌ای به این هنر بپردازد، می‌گوید: بله می‌تواند. اگر خوشنویس خطش قابلیت این را داشته باشد که زبانزد خاص و عام شود نیازی به تبلیغ ندارد و جامعه به سراغش خواهد آمد. به قول شاعر: ارادتی بنما تا سعادتی ببری. اگر ارادت خودش را نشان دهد حتماً به این توفیق خواهد رسید.

وی مشکلات هنرمندان خوشنویس را بیش از سفارش کار، نبود ابزار مناسب می‌داند و در این باره توضیح می‌دهد: به علت ماشینی شدن زندگی امروز کاغذ و مرکب‌ساز خوب در اختیار خوشنویس نیست مثلاً قلم‌نی باید سه خرماپزان را رد کند تا پوست بیندازد و قلم رسیده شود اما الان به خاطر شرایط اقتصادی همان سال اول قلم را درو می‌کنند و به بازار عرضه می‌کنند. این قلم مناسب نوشتن نیست و کمتر می‌شود در این قلم‌ها قلم خوبی برای نوشتن پیدا کرد. از ۳۰۰ سال گذشته هم که کاغذ دست‌ساز وجود ندارد. کاغذهای آهار فعلی دست‌ساز نیستند فقط موادی به آن‌ها اضافه می‌شود تا قابل استفاده باشد اما جنس کاغذ تغییر پیدا نکرده است در حالی که کاغذ دست‌ساز باید الیاف طبیعی داشته باشد و به همین دلیل آثار خوشنویسان معاصر قابل قیاس با دوره‌های گذشته نیست.

گفتنی است دیوان رباعیات خیام با هنرمندی این خوشنویس به زودی توسط انتشارات یساولی منتشر می‌شود.

انتهای پیام/