زیرا آمارهایی که در خصوص تلفات ناشی از مصرف دخانیات منتشر می‌شود بسیار نگران‌کننده است و به همین دلیل باید برای کاهش و یا توقف مصرف آن تدبیری اساسی اندیشید.
مصرف سالانه ۳میلیارد پاکت سیگار
دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در خصوص هزینه مصرف دخانیات در کشور به ما می‌گوید: به طور متوسط سالانه ۶۰ تا ۶۵ میلیارد نخ و ۳میلیارد پاکت سیگار در کشور مصرف می‌شود که اگر متوسط قیمت هر پاکت را ۲۰هزار تومان بگیریم ۶۰هزار میلیارد تومان در این خصوص هزینه می‌شود.
محمدرضا مسجدی می‌افزاید: مطالعات بانک جهانی نیز نشان می‌دهد دخانیات مهم‌ترین عامل بازدارنده توسعه پایدار در جهان به‌ویژه کشورهای فقیر و درحال توسعه است چرا که هر چه مردم برای مصرف سیگار هزینه می‌کنند دولت باید دو تا سه برابر آن برای درمان بیماری‌هایی همچون سکته قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های قلب و عروق هزینه کند که متأسفانه نیمی از این بیماران نیز فوت می‌کنند. این در حالی است که بیش از ۱۰میلیون نفر سیگاری در کشور داریم و متاسفانه تعداد مصرف‌کنندگان قلیان به‌ویژه در بین خانم‌ها بیشتر از این آمار است.
۵۹ بیماری و ۲۲ نوع سرطان
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی و دستگاه تنفس دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه ابتلا به ۵۹ بیماری و ۲۲ نوع سرطان ناشی از مصرف دخانیات است، می‌افزاید: سالانه ۱۲۰ تا ۱۴۰هزار بیمار سرطانی جدید داریم که به طور میانگین ۴۰هزار نفر آن‌ها فوت می‌کنند و اگر مصرف دخانیات در کشور کنترل شود یک سوم ابتلا به سرطان‌ها و تعداد قابل توجهی از مرگ و میرهای ناشی از آن کاهش خواهد یافت.
مسجدی با اشاره به اینکه کرونا به عنوان یک بیماری واگیر در دو سال گذشته منجر به فوت بیش از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در جهان شده، می‌گوید: هر سال بیش از ۸میلیون نفر در جهان به دلیل بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات فوت می‌کنند و در همین مدت مشابه حداقل ۱۶میلیون نفر به دلیل مصرف دخانیات فوت کرده‌اند. در ایران نیز از ابتدای شیوع کووید۱۹ حدود ۱۵۰هزار نفر به دلیل کرونا و دست‌کم ۱۳۰هزار نفر به دلیل مصرف دخانیات (فقط سیگار) فوت کرده‌اند.
افزایش واحدهای تولید سیگار در کشور
وی اضافه می‌کند: جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۴ به معاهده جهانی کنترل دخانیات پیوست و سال ۱۳۸۵ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات توسط مجلس تصویب و توسط رئیس جمهور وقت ابلاغ شد. یکی از مصوبات آیین‌نامه‌های اجرایی ستاد کنترل دخانیات کشور این بود که سیاست‌گذاری‌ها برای این شرکت‌ها آن‌گونه باشد که ضمن تأمین نیازهای داخلی، سالانه ۲ تا ۵درصد مصرف کاهش پیدا کند. ایران تنها کشوری است که در بین کشورهای آسیایی و آفریقایی قانون مرتبط با کنترل دخانیات دارد، اما متأسفانه در عمل، این قانون در کنترل مصرف دخانیات بی‌تأثیر بوده است، چرا که با وجود تعطیلی کارخانه‌ها و صنایع متعدد در سال اخیر، تعداد کارخانه‌های تولید دخانیات از ۶ واحد تولیدی به ۲۸واحد افزایش یافته و در شرایطی که هر ساله باید مالیات سیگار افزایش یابد و باوجود تلاش‌های کمیسیون تلفیق برای افزایش مالیات دخانیات، وزیر صمت با افزایش مالیات دخانیات مخالفت کرد و این موضوع موجب کاهش مالیات سیگار شد. در حالی که ماده ۸ قانون جامع کنترل دخانیات دولت را مکلف ساخته هر سال از طریق افزایش مالیات، ۱۰درصد قیمت دخانیات را افزایش دهد که این مهم اتفاق نیفتاده و سود آن به جیب مافیای سیگار می‌رود.
مسجدی با انتقاد از عملکرد ستاد کنترل دخانیات می‌گوید: کنترل دخانیات نیازمند همکاری بین بیش از ۲۰ سازمان مختلف است و این ستاد باید سالانه دو جلسه با نهادها و سازمان‌های مرتبط داشته باشد و مجلس هر سه ماه یک بار از ستاد گزارش گرفته و بر عملکرد آن‌ها نظارت کند، اما متأسفانه از دولت یازدهم تاکنون فقط یک جلسه تشکیل داده است.
قبح مصرف سیگار شکسته شده است
سعید صفاتیان؛ پژوهشگر حوزه اعتیاد نیز در خصوص موفقیت ایران در کنترل مصرف دخانیات به ما می‌گوید: سازمان بهداشت جهانی همواره الگوها و شیوه‌نامه‌هایی را برای کنترل مصرف دخانیات در اختیار کشورها قرار می‌دهد تا به‌واسطه شیوه‌نامه‌های تعیین شده مصرف دخانیات را اندازه‌گیری کنند. اما متأسفانه برنامه‌هایی که تاکنون وزارت بهداشت، آموزش و پرورش و صدا و سیما در این خصوص داشته‌اند عملیاتی نشده چرا که به لحاظ پیشگیری، این برنامه‌ها بسیار ضعیف بوده است به‌طوری که در حال حاضر سن مصرف دخانیات در کشور پایین آمده، تنوع بازار سیگار بسیار گسترده است و محدودیت سنی برای فروش سیگار وجود ندارد. با آنکه در دنیا فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است و فروشگاه‌های مشخصی برای فروش سیگار وجود دارد، اما متأسفانه در ایران محدودیت سنی برای خرید سیگار وجود ندارد.
صفاتیان ادامه می‌دهد: صدا و سیما یکی از دستگاه‌های متولی است که می‌تواند نقش مؤثری در کاهش مصرف دخانیات داشته باشد، اما متأسفانه نه تنها تأثیری در کاهش مصرف دخانیات ندارد بلکه در بیشتر فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی خود، بازیگران را در حال مصرف سیگار به تصویر می‌کشد که این مسئله قبح مصرف سیگار در بین جوانان را شکسته است. در حالی که اگر ما امروز برای پیشگیری از مصرف دخانیات یک واحد پولی هزینه کنیم به طور حتم در آینده ۱۲ برابر آن را می‌توانیم پس‌انداز نماییم، چرا که از بروز بسیاری از بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات جلوگیری کرده‌ایم.
وی اضافه می‌کند: متأسفانه علاوه بر اینکه هیچ‌گونه هماهنگی بین دستگاه‌های متولی پیشگیری از مصرف دخانیات یعنی صدا و سیما، آموزش و پرورش و وزارت بهداشت در کشور وجود ندارد، در عوض در حوزه سیگار شاهد حضور مافیای قدرتمندی در کشور هستیم که درآمدهای بسیار بالایی دارند. به همین دلیل هر نوع سیگاری که در دنیا تولید می‌شود با قیمت‌های متفاوت در بازار ایران نیز موجود است و این سیگارها از بسته ۱۲ هزارتومان تا ۲۰۰هزار تومان در بازارهای کشور خرید و فروش می‌شود.
خبرنگار: اعظم طیرانی
نظر شما