اما در چند دهه اخیر خطرات سوخت‌های فسیلی بیش ‌از پیش نمایان‌تر شده و تمرکز و توجه متولیان این حوزه بر تولید انرژی از منابع غیرآلاینده مانند باد و خورشید است.

در کشور ما نیز از حدود یک دهه گذشته بحث راه‌اندازی نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس و حتی نیروگاه‌های خانگی با استفاده از صفحات خورشیدی به طور جدی در دستور کار قرار گرفته است.
دسترسی به انرژی در مناطق روستایی، ایجاد اشتغال در مناطق محروم و افزایش میزان در‏آمد و حفاظت از محیط ‌زیست تنها گوشه‌ای از برکات راه‌اندازی‌ نیروگاه‌های خانگی در این مناطق است. اما برخی از افرادی که سال‌ها پیش اقدام به نصب صفحات خورشیدی تولید برق کرده‌اند معتقدند شرایط حاکم بر فرایندها در این بخش مناسب نبوده و جذابیتی برای ورود افراد بیشتر به این حوزه وجود ندارد و اگر به بحث تولید انرژی از منابع طبیعی بیش از پیش بها داده می‌شد امروز کمتر نگران قطع برق در فصول پرمصرف می‌شدیم‌.

تولید برق در روستا
رضا مختاری یکی از تولیدکنندگان برق در روستای «بیمرغ» گناباد در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: متولد ۱۳۷۲ و ازآنجا که دانش‌آموخته کاردانی رشته برق هستم، کم‌وبیش با انرژی‌های پاک آشنا بودم و تصمیم گرفتم برای کمک به معیشت و اقتصاد خانواده و همچنین تأمین نیازهای روستا برای تأمین برق به همراه پدرم وارد این صنعت شوم.
وی می‌افزاید: یکی از طرح‌هایی که توجه مرا جلب کرد موضوع نصب پنل‌های خورشیدی و درآمدزایی از طریق تبدیل انرژی‌های پاک به برق بود و از سال ۱۳۹۹کارم را شروع کردم.
اما از آنجا که سرمایه چندانی نداشتیم، کار خود را با دریافت تسهیلات اشتغال‌زایی شروع کردیم. در این خصوص وام خوداشتغالی به مبلغ ۵۰میلیون تومان با سود ۴درصد به افرادی که دراین طرح نام‌نویسی می‌کردند، تعلق می‌گرفت.
او در پاسخ به اینکه آیا ۵۰میلیون تومان کفاف راه‌اندازی یک نیروگاه خورشیدی خانگی را می‌دهد؟ می‌گوید: با توجه به شرایط تحریم‌ها پنل‌های خورشیدی امسال نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته است و علاوه بر ۵۰میلیون تومانی که کمیته امداد به حساب شرکت واریز می‌کند، کسانی که در این طرح نام‌نویسی می‌کنند نیز باید ۲۵میلیون تومان واریز کنند و به‌طورکلی هزینه این پنل‌ها از ۵۰میلیون تومان به ۷۵ میلیون تومان افزایش قیمت داشته است.
او ادامه می‌دهد: پول وام را به‌ حساب شرکت پنل‌های خورشیدی واریز کردیم و تمامی مراحل راه‌اندازی و نصب توسط شرکت انجام شد و از این بابت مشکلی نداشتیم و با توجه به متراژ پنل‌ها ۱۶عدد پنل خورشیدی برای ما نصب شد.
مختاری می‌گوید: شرایط بسیار سختی برای دریافت آن وجود داشت و حدود ۲۶نفر از خانواده‌هایی که در این طرح نام‌نویسی کرده بودند در مرحله دریافت وام، کار را رها کردند و فقط سه خانواده توانستند این وام را اخذ کنند.
وی ادامه می‌دهد: مشکل دیگری که تاکنون با آن روبه‌رو بودیم بحث درآمدزایی این پنل‌هاست چراکه با توجه به اقساط وام‌ها، میزان مبلغ باقیمانده بسیار اندک است و احتمالاً تا اتمام قسط‌ها درآمدزایی چندانی نخواهد داشت.
البته لازم به ذکراست میزان درآمدزایی این پنل‌ها به فصول سال هم بستگی دارد، به‌طور مثال در فصل تابستان میزان درآمد از پنل‌های خورشیدی به حداکثر می‌رسد.

نگهداری ۲۰ ساله پنل‌ها 
وی با اشاره به اینکه شرایط نگهداری این پنل‌ها به این صورت است که باید سطح آن‌ها کاملاً تمیز و عاری از گردوغبار باشد، تأکید می‌کند: پنل‌ها هرچند روز یک‌بار نیاز به تمیز کردن دارند و اگر سطح آن‌ها تمیز نشود، بازدهی کاهش می‌یابد، چراکه به هنگام تابش آفتاب گردوغبار مانع رسیدن نور کامل آفتاب به سلول‌های پنل‌های خورشیدی می‌شوند.
این پنل‌ها تقریباً ۲۰سال کارایی دارند و به اعتقاد من این نوع اشتغال‌زایی برای خانواده‌هایی که امکان کار سخت را ندارند و فضای نصب پنل‌های خورشیدی را داشته باشند، بسیار امکان خوبی را فراهم می‌کند. طبیعی است با افزایش تعداد پنل‌ها شما باید میزان تسهیلات یا سرمایه بیشتری را در نظر بگیرید و به همان میزان هم درآمد آن بیشتر می‌شود. باید به نوعی برنامه‌ریزی شود که پشتیبانی لازم از خانواده‌های روستایی متقاضی صورت گیرد و تسهیلات مناسب با شرایط آسان و بهتر در اختیار آن‌ها قرار گیرد.
وی درباره میزان درآمد از این ۱۶پنل خورشیدی اظهار می‌کند: به دلیل اینکه این کار را با دریافت تسهیلات شروع کردیم، بیشترین درآمد حاصله صرف پرداخت اقساط می‌شود. من پیشنهاد می‌کنم دولت شرایط را برای خانواده‌های روستایی به‌گونه‌ای در نظر بگیرد که اقساط با رقم کمتری در نظر گرفته شود .
در حال حاضر اقساط ماهانه ۹۰۰ هزار تومان است، ازاین‌رو در فصول سرد حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار تومان سود باقی می‌ماند و عملاً درآمدزایی خاصی از پنل‌ها نمی‌توان داشت درواقع تا پرداخت کامل اقساط درآمدزایی آن کم است .
لازم به یادآوری است، استفاده از انرژی پاک و تجدیدپذیر فرصت مغتنمی است که نمی‌توان بی‌تفاوت از کنار آن گذشت و ضرورت بازنگری سیاست‌گذاری‌های این حوزه و حمایت از تولیدکنندگان آن علاوه بر اشتغال‌زایی می‌تواند در جهت تولید این انرژی بسیار مؤثر باشد.

خبرنگار: سرور هادیان