ارمنستان یکی از صنعتیترین جمهوریهای پیشین شوروی است و در صنایع الکترونیک، مخابراتی، خودروسازی، ابزارآلات و ساخت ژنراتورهای برقی در اندازههای بزرگ، وضعیت قابل توجهی دارد، اما برای فعال نگهداشتن این صنایع و تأمین سوخت و مواد اولیه آن نیازمند مشارکت خارجی است. همچنین منابع طبیعی مهمی از جمله معادن طلا، نقره، مس، قلع، روی و آهن دارد. اما به دلیل نبود زیرساختهای فناورانه لازم، برای بهره برداری از این معادن با محدودیتهایی مواجه است. این محدودیتها در حوزه انرژی نیز بیشتر نمایان میشود. نبود منابع نفت و گاز، ارمنستان را برای تأمین سوخت به کشورهای دیگر وابسته میکند.در مقابل ایران به دلیل ارتباط با سواحل جنوبی دریای خزر و سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان نه فقط برای کشورهای هم مرز، بلکه برای مناطق قفقاز، آسیای مرکزی، جهان عرب و شبه جزیره هند حلقه رابط است. از منابع سرشار نفت و گاز برخورداراست و در بهرهمندی از دانش بهرهبرداری از منابع و معادن، عمران و راهسازی، نیروی متخصص و فنی، فراوردههای نفتی و شیمیایی و محصولات غذایی و کشاورزی از امتیازات چشمگیری برخوردار است.
پل و پایانه مرزی نوردوز از شاهراههای اصلی واردات به ارمنستان است و وجود یک بازارچه مشترک این مراودات را تسهیل میکند. صادرات گاز ایران به ارمنستان هم از این نقطه مرزی انجام میگیرد. با توجه به آنچه گفته شد ایران و ارمنستان شرکای تجاری مناسبی برای هم هستند، بهویژه اینکه موانع جدی هم بر سرراه همکاری دو کشور وجود ندارد.برقراری روابط تجاری آزاد و توافق برای اجرای طرحهای مشترک مرزی در زمینه راههای مواصلاتی و راه آهن، ایجاد سد و بهره برداری از منابع آبی مشترک در رودخانه ارس، از گامهای اولیه برای ارتقای این روابط است.
به گفته دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت، در سال ۱۳۹۹ با وجود شیوع ویروس کرونا و کاهش تبادلات تجاری کشورها، حجم صادرات ایران به ارمنستان با بیش از ۲۵۰ میلیون دلار کاهش محسوسی با سالهای قبل نداشته است.
ازماههای پایانی سال گذشته و در پی تیرگی روابط ارمنستان با ترکیه، دولت ارمنستان با ممنوع کردن واردات بیش از ۲هزار قلم کالا از ترکیه این فرصت را دراختیار بازرگانان ایران قرار داد. ارمنستان دارای مرز خاکی با ایران است، این فرصت میتواند منجر به افزایش صادرات کالاهای ایرانی به دیگر کشورهای حوزه اوراسیا شود.
از نزدیک ۵ میلیارد دلار واردات ارمنستان، چیزی حدود ۷۵۰ میلیون دلار مربوط به سوخت و انرژیهای تجدیدناپذیر، ۴۸۹ میلیون دلار ماشینهای صنعتی، ۳۷۲ میلیون دلار وسایل الکترونیکی، ۲۹۳ میلیون دلار قطعات خودرو و ۱۴۸ میلیون دلار پلاستیک و مشتقات آن است که توان تولید تمام موارد بیان شده در کشورمان وجود دارد. دراین شرایط شاید بتوان گفت ظرفیتی ۲ میلیارد دلاری برای صادرات کالا از ایران به ارمنستان بهوجودآمده است.
همانگونه که ولادیمیر ساژین، خاورشناس برجسته روسی میگوید ایران و ارمنستان از نظر مساحت و بزرگی قابل مقایسه نیستند، اما تاریخ و ژئوپلتیک میگوید آنها به هم وابستهاند. ارمنستان گرچه کشوری کوچک است، اما با پیروی از سیاست خارجی چندبعدی توانسته در تأمین امنیت در قفقاز جنوبی نقش مؤثری ایفا کند.
بهویژه اینکه مناقشه قرهباغ و درگیریهای مرزی این کشور با جمهوری آذربایجان نیز خاتمه یافته و شرایط به سمت ثبات امنیتی پیش میرود؛ بنابراین بهنظر میرسد شرایط برای ارتقای سطح روابط تجاری و گسترش همکاریها بیش از پیش فراهم شده است.ایران و ارمنستان به لحاظ موقعیت ژئو استراتژیکی ایران در کانال سوئز و موقعیت ژئوپلتیکی ارمنستان بین قاره آسیا و اروپا بهطور طبیعی دروازهای برای تجارت جهانی در منطقه محسوب میشوند و بهطور قطع همکاریهای مدیریت شده و استقرار رایزنهای اقتصادی و بهکارگیری تیمهای حرفهای از اقتصاددانان و بازرگانان برای جهتدهی به کم و کیف مناسبات اقتصادی تهران – ایروان، فرصتهای پرسودی پیش روی هر دو کشور قرار خواهد داد.
نظر شما