به گزارش قدس آنلاین، چند سال پیش که رسانه‌های الکترونیکی و شبکه‌های اجتماعی در زندگی روزمره مردم چنان جا باز کردند که شدند عضوی جدانشدنی، فرضیه پایان عمر رسانه‌های مکتوب قوت گرفت؛ اما پایدار نماند و به همان سرنوشتی دچار شد که پس از ظهور رادیو و تلویزیون، مرگ رسانه‌های کاغذی پیش‌بینی می‌شد.

رسانه‌های مکتوب ماندند چون بخشی از فرهنگ مکتوب جوامع هستند، شاید نقش و حضورشان با ورود وسایل ارتباطی جدید کمرنگ شود؛ اما ناپدید نمی‌شوند. در شرایطی که گرانی کاغذ به حیات رسانه‌های مکتوب فشار آورده و رقیبان سرسختی هم در میدان رسانه‌های نوین برای جلب مخاطب دارد، انتظار می‌رود دولت سیاست‌های حمایتی‌اش از روزنامه‌ها و نشریات را بیشتر کند. فرشاد مهدی‌پور، معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: ما در دولت وظیفه داریم از رسانه‌های مکتوب اعم از روزنامه‌ها و نشریات حمایت کنیم و یکی از اشکال حمایتی، تأمین کاغذ است.

به گفته وی، بحران تأمین کاغذ هم از زمان آشفته شدن وضعیت نرخ ارز در دولت گذشته به وجود آمده است وگرنه سال‌ها بود که رسانه‌های مکتوب برای تأمین کاغذ در بازار با مشکلی مواجه نبودند. او اضافه می‌کند: پس از استقرار دولت جدید در نخستین دیدار رئیس‌جمهور با اهالی رسانه، مسئله تأمین کاغذ در اولویت قرار گرفت و این موضوع پیگیری شد.

تأثیر جنگ خارجی بر مطبوعات داخلی

مهدی‌پور با اشاره به تلاش بین‌دستگاهی همه بخش‌های دولت برای تأمین کاغذ مطبوعات و بخشی از کاغذ نشریات خاطرنشان می‌کند: امیدواریم امسال با تأمین کاغذ مورد نیاز، بخشی از دغدغه مطبوعات رفع شود، شاید تأمین کاغذ برای سال جاری یک راه حل نهایی باشد؛ اما راه حل قطعی نیست و باید به راهکارهای دیگری هم فکر کرد و جامعه مطبوعاتی، راه حل‌های جایگزین را پیشنهاد دهند.

به گفته وی، پس از جنگ روسیه و اوکراین، قیمت جهانی کاغذ بسیار بالا رفت چون بخشی از کاغذ جهان را این کشورها تأمین می‌کردند. با وجود این، در ماه‌های گذشته در بازار شاهد کمبود کاغذ نبودیم و قیمت این کالای مهم برای رسانه‌های مکتوب برخلاف دیگر کالاهای بازار که افزایش قیمت زیادی داشت اما کنترل شده بود.

تغییر شکل رسانه به صورت‌های جدید

معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دلیل افت مصرف رسانه‌های مکتوب را ناشی از گرانی کاغذ ندانسته و می‌گوید: مسئله کاغذ مربوط به سه چهار سال اخیر است در حالی که موضوع افت تیراژ روزنامه‌ها و نشریات از حدود یک دهه پیش مطرح بود از این رو ربط دادن مسئله کاهش مخاطب رسانه‌های مکتوب به مسئله کاغذ نمی‌تواند تحلیل درستی باشد و گویای همه مشکلات نیست. اگر کاغذ رسانه‌های مکتوب بدون هیچ مشکل و مسئله‌ای از طرف دولت تأمین شود، آیا مشکل افت مخاطب رسانه‌های مکتوب رفع می‌شود؟ این طور نیست.

این کارشناس رسانه، فرضیه رو به نابودی رفتن رسانه‌های مکتوب را فرضیه‌ای اشتباه توصیف کرده و می‌افزاید: عمر طولانی رسانه پس از کهکشان گوتنبرگ (ساخت انسان رسانه‌ای) و فرهنگ چاپی نشان می‌دهد رسانه‌ها به صورت‌های جدیدی تغییر شکل داده‌اند اما صورت‌های قبلی آن‌ها هم باقی مانده است یعنی چاپ، رادیو و تلویزیون از بین نرفته‌اند با اینکه ماهواره و فضای مجازی وارد جهان اطلاعاتی شده‌اند.

رسانه‌های مکتوب باقی می‌مانند

وی با تأکید بر اینکه فناوری‌های نوین مانع حیات رسانه‌های قدیمی نشده‌اند، عنوان می‌کند: البته به این معنا نیست که رسانه‌های قدیمی افت پیدا نکرده‌اند، افت کرده‌اند؛ اما از بین نرفته‌اند. برخی از کارشناسان هم معتقدند در آینده، بازگشتی به رسانه‌های مکتوب خواهیم داشت و مخاطب به دلیل اینکه با فشردگی اخبار و اطلاعات از سوی محتوای مجازی روبه‌رو است که سبب کم‌طاقتی و اضطراب او شده، ممکن است دوباره به رسانه‌های مکتوب که محل تفکر و تأمل هستند، برگردد.

مهدی‌پور اضافه می‌کند: هر کدام از این سناریوها اتفاق بیفتد، نشان می‌دهد رسانه‌های مکتوب باقی می‌مانند و باید از رسانه‌های مکتوب حمایت کرد چون سرانه مطالعه و خواندن را در کشور افزایش می‌دهند ضمن اینکه رسانه‌های مکتوب بایستی خودشان را با بسترهای جدید تولید محتوا در فضای مجازی تطبیق داده و حرکت جدیدی را رقم بزنند.

وی با اشاره به افت تعداد درخواست‌های صدور مجوز جدید برای رسانه‌های مکتوب در این دوره با توجه به محدودیت‌های تأمین کاغذ، یادآور می‌شود: در این دوره تعداد درخواست‌ها برای راه‌اندازی رسانه‌های غیرمکتوب بیشتر بوده؛ اما بنای ما این است که افراد صاحب صلاحیت، اهلیت و تخصص، مدیریت رسانه‌ها را در کشور بر عهده بگیرند، قانون مطبوعات هم از این موضوع دفاع می‌کند و شاکله هیئت نظارت بر مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی نیز معتقد به فعال شدن جامعه مطبوعاتی به عنوان یک جامعه پویا و مردمی در کشور است.

خبرنگار: زهره کهندل

انتهای پیام/