بدون شک یکی از رهاوردهای رسالت نبی اکرم(ص) پیریزی جامعه یا امت اسلامی است که قرآن آن را در آیه۱۴۳ سوره بقره ستوده است و میفرماید: «وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَی النَّاسِ وَیَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیدًا»؛ آری چنین است که شما را بهترین امتها گردانیدیم تا بر مردمان گواه باشید و پیامبر بر شما گواه باشد و همزمان مسلمین را به حفظ منزلت خود و دوری از تنش و اختلاف فرامیخواند و در آیه۴۷ سوره انفال تصریح میکند: «وَأَطیعُوا اللَّهَ و َرَسولَهُ وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَ تَذهَبَ ریحُکُم وَاصبِروا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصّابِرین»؛ و فرمان خدا و پیامبرش را اطاعت کنید و نزاع (و کشمکش) نکنید تا سست نشوید و قدرت و شوکت شما از میان نرود و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامتکنندگان است.
اما آنچه در تاریخ اسلام اتفاق افتاد پیدایش مذاهب شیعه و سنی است که تا امروز به عنوان واقعیتهای بیرونی به عنوان ارکان امت پیامبر اسلام تداوم یافتهاند و در دنیا دین اسلام را با این دو مذهب میشناسند. پس از پیروزی انقلاب در قرن اخیر، توجه به ایران اسلامی و حرکت امام خمینی(ره) به عنوان احیاگر اسلام ناب محمدی در دنیای معاصر افزون شد و جوش و خروش و اشتیاق فراوانی در سرزمینهای اسلامی برای حمایت از انقلاب اسلامی و آشنایی با مبانی و اهداف آن بهوجود آمد چرا که متفکران و عالمان و مردمان جوامع اسلامی امام خمینی(ره) را تنها شخص تحققبخش آرمان دیرین خود یعنی برپایی حکومت نبوی میدیدند و از این رو همبستگی با انقلاب مردم ایران در جهان اسلام فراوان دیده میشد.
استقبال جهان اهل سنت در کشورهای اسلامی از انقلاب ایران نشان میدهد ادبیات امام خمینی و انقلاب و چهرههای پیشرو آن، از مفاهیم و گفتمان برونمذهبی و قابل فهم برای تمامی مسلمانان بهرهمند بودهاند و دیدگاه آنان به دلیل معطوف بودن به سرنوشت امت اسلامی دارای جذابیت زیادی شد.
بصیرت و اِشراف امام خمینی(ره) به مسائل و جریانهای روز جهان اسلام و نفوذ و توطئههای دشمنان، ایشان را بیش از هر شخصیت دیگری از عاقبت شوم نزاعهای فرقهای آگاه میساخت از این رو امام خمینی(ره) را میتوان مؤسس مرحله تازهای در مناسبات شیعه و سنی در دوران معاصر دانست که موفق به طرح رهیافتهای نوینی در این زمینه شد.
گفتمان وحدت و تقریب مذاهب اسلامی از رهاوردهای انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی است که توانست در شرایطی که انقلاب بزرگ قرن توسط یک عالم و مرجع شیعی به پیروزی رسیده بود آن را در دیدگاه همه مسلمانان از مذاهب مختلف محبوب سازد.
پس از رحلت امام خمینی(ره)، سیاست و سیره رهبر معظم انقلاب نیز تقویت و پیشبرد وحدت اسلامی و تقریب مذاهب و دوری از کینهورزی و فرقهگرایی و تحقق ابتکارات تازه در این مسیر بوده است بهگونهای که میتوان آیتالله خامنهای را از معدود شخصیتهای کنونی جهان اسلام دانست که در احیای اتحاد اسلامی نقش ایفا کرده و در تداوم آرمانهای تاریخی امت اسلام سهم اساسی داشتهاند.
حضرت آیتالله خامنهای در یکی از آخرین دیدگاههای خود درباره مناسبات شیعه و سنی که در دیدار با کارگزاران حج پیش از موسوم حج ابراهیمی امسال ایراد فرمودند بیان کردند: «دشمن مکار بر آن است که با افروختن آتش جنگهای خانگی میان مسلمانان، انگیزههای مقاومت و مجاهدت را در آنان به انحراف کشانده، رژیم صهیونیستی و کارگزاران استکبار را که دشمنان حقیقیاند، در حاشیه امن قرار دهد. راهاندازی گروههای تروریستی تکفیری و امثال آن در کشورهای منطقه غربِ آسیا ناشی از این سیاستِ غدارانه است. این هشداری به همه ما است که مسئله اتحاد مسلمین را امروز در صدر وظایف ملی و بینالمللی خود بشماریم».
بر این اساس باید دانست تنظیم مناسبات شیعه و سنی در کشور ما و جهان اسلام نیازمند سیاستگذاریهای عالمانه و هوشمندانه با الهام از مکتب اهل بیت(ع) و آموزههای انقلاب اسلامی است. در این راستا، فرهنگ غنی رضوی به دلیل اتصال به سیره امام رضا(ع) در گفتوگو و مناظره با سران ادیان و مذاهب، منبع راهگشا و بیبدیلی برای عبور از چالشها و تنشهای میان مذاهب است. شناسایی اصول سیره رضوی در تعامل با مذاهب از اولویتهای جامعه ما و جهان اسلام است.
نظر شما