به گزارش قدس آنلاین، دولت پس از افزایش نرخ عوارض آزادراهی دوباره آن را تعدیل و تعیین عوارض تردد در آزادراه‌های کشور را برای بررسی بیشتر به زمان دیگری موکول کرد تا تردد در آزادراه‌ها همچنان با نرخ‌های گذشته باشد.

براساس ماده ۳۴ آیین‌نامه اجرایی قانون احداث آزادراه‌های کشور، سالانه باید نرخ عوارض آزادراهی به‌روز شود؛ اما ابلاغ قبلی برای افزایش نرخ عوارض آزادراهی مربوط به سال ۱۳۹۹ بود و در سال گذشته این اتفاق نیفتاد. اکنون پس از تعیین نرخ عوارض جدید، دولت اقدام به لغو آن کرد.

درحالی‌که دولت در این اندیشه است رضایت عمومی را در افزایش سالانه عوارض مدنظر قرار دهد، بخش خصوصی در واکنش به عقب‌نشینی سیاست‌گذار از اصلاح قیمتی، می‌گوید عوارض فعلی آزادراه‌ها متناسب با رشد هزینه‌ها نیست و این مدل قیمت‌گذاری سرمایه‌گذاری در این حوزه را متوقف خواهد کرد.

رشد هزینه‌ها ۲ برابر نرخ افزایش عوارض

براساس آمارهای منتشر شده از سوی کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها، از سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ نرخ عوارض عبور از آزادراه‌های کشور به‌صورت متوسط سالانه ۵/۱۲درصد افزایش ‌یافته است که قابل‌مقایسه با تورم، هزینه راهداری و راهسازی نیست، زیرا این سه فاکتور همواره بیشتر از نرخ عوارض افزایش داشته‌اند، به صورتی که از سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ تورم کشور به‌صورت متوسط سالانه افزون بر ۵/۲۶درصد افزایش داشته است.

بررسی‌ها درباره روند افزایش عوارض آزادراهی و مقایسه آن با رشد هزینه ساخت، تعمیر و نگهداری جاده‌ها حاکی از آن است که دست‌کم در هفت سال گذشته میانگین رشد هزینه‌ها تقریباً دو برابر نرخ افزایش عوارض بوده است.

کوچ سرمایه‌ها از بزرگراه‌ها

به گفته بخش خصوصی فعال در بخش بزرگراه‌های کشور، از ‌آن‌جایی که هزینه ساخت، تعمیر و نگهداری آزادراه‌ها که با سرمایه‌گذاری و مشارکت این بخش با دولت‌ از محل عوارض آزادراهی تأمین می‌شود، تثبیت نرخ عوارض و جلوگیری از افزایش سالانه آن موجب زیان سرمایه‌گذار و کوچ منابع مالی از این حوزه خواهد شد و بالطبع ایمنی جاده‌ای را کاهش خواهد داد.

براساس آنچه خدایار خاشع، دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها در گفت‌وگو با قدس می‌گوید، در حال حاضر به خاطر سیاست‌های دوگانه دولت در تعیین نرخ عوارض آزادراهی، سرمایه‌گذاران زیادی از پروژه‌های فوق انصراف دادند.

وی با اشاره به اینکه منتفع اصلی آزادراه‌ها دولت و مردم هستند، می‌گوید: آزادراه اصفهان- شیراز یک مسافت ۳۸۰ کیلومتری را حدود ۱۴۰ کیلومتر نزدیک می‌کند و صرفه‌جویی ناشی از مصرف سوخت از این مسیر حدود هزار و ۱۰۰میلیارد تومان در سال است، اما این پروژه ۱۰ سال است که در حال ساخت است. دولت باید خود را ملزم بداند به قراردادی که با پیمانکار یک پروژه زیرساختی می‌بندد پایبند باشد.

روند کُند ساخت آزادراه در کشور

دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها با یادآوری اینکه در برنامه توسعه کشور ساخت ۱۵هزار کیلومتر آزادراه پیش‌بینی ‌شده است، می‌گوید: اگر با همین فرمان و راندمان برای ایجاد بزرگراه ادامه دهیم تا ۱۰۰سال دیگر هم به طول آزادراه‌های کشور افزوده نمی‌شود.

وی می‌افزاید: کشور ما ۶۰سال پیش نخستین آزادراه تهران- کرج را ساخت درحالی‌که هنوز هیچ کشوری از همسایگان ما آزادراه نداشتند. چین ۲۳ سال پس از ما نخستین آزادراهش را ساخت. اکنون ما ۲هزارو۷۰۰ کیلومتر آزادراه داریم یعنی متوسط سالی ۴۵ کیلومتر ساختیم که روندی بسیار کند دارد، اما چین طی ۴۰ سال، بیش از ۱۴۰ هزار کیلومتر آزادراه ساخته است.

پیشنهادی برای عبور رایگان مردم از آزادراه‌ها

آن‌طور که خاشع می‌گوید در حال حاضر نرخ متوسط عبور خودرو سواری در آزادراه‌ها ۱۳۹ تومان است که پس از دو سال افزایش برای هر کیلومتر حدود ۱۹۰تومان یعنی حدود ۵/۰ سنت در نظر گرفته ‌شده است به عبارتی حدود ۲۶درصد رشد داشته است. درحالی‌که این نرخ در کشور همسایه ترکیه حدود ۵ سنت یعنی ۱۰ برابر و در اروپا ۱۰ سنت یعنی ۲۰ برابر است.

دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها پیشنهاد می‌کند: در بسیاری از کشورهای دنیا هزینه راهسازی به‌صورت غیرمستقیم تأمین می‌شود و بابت عبور در راه‌ها و بزرگراه‌ها عوارضی از مردم دریافت نمی‌شود. مثلاً در کانادا ۵‌درصد از قیمت سوخت به این امر اختصاص داشته و دولت آن را به آزادراه‌ها اختصاص می‌دهد و عبور از آن‌ها برای مردم رایگان می‌شود.

منافع ۲۰ هزارمیلیاردی صرفه‌جویی در سوخت

وی تأکید می‌کند: نتیجه بدعهدی با سرمایه‌گذاران احداث آزادراه‌ها موجب شده از یک‌سو آزادراه‌های بیشتری ساخته نشود و از سوی دیگر آزادراه‌های موجود مضمحل شده و ضرر آن به مردم و دولت برسد. همچنین آمار حوادث و تلفات جاده‌ای افزایش خواهد یافت. درنتیجه موجب محرومیت از منافع حدود ۲۰ هزار میلیارد تومانی ناشی از صرفه‌جویی در مصرف سوخت، آلودگی محیط ‌زیست، زمان سفر، تلفات جاده‌ای و استهلاک خودروها خواهد شد.

دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها با تأکید بر اینکه در حوادث جاده‌ای مثل این است که هر سه روز یک هواپیمای ۱۵۰ نفره سقوط ‌کند و مقصر اصلی آن جاده است، خاطرنشان می‌کند: صرفه‌جویی آزادراه‌ها در سال۱۴۰۰ حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان تخمین زده ‌شده است.

وی می‌گوید: سرنوشت عوارض آزادراه‌ها به‌زودی در ستاد تنظیم بازار مشخص خواهد شد.

ضرورت توقف قیمت‌گذاری دستوری در آزادراه‌ها

به اعتقاد محمودرضا مؤمن‌زاده، نایب‌رئیس هیئت‌مدیره شرکت احداث و بهره‌برداری آزادراه کنارگذر غربی اصفهان، نمی‌توان از یک طرف از سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای اجرا و بهره‌برداری پروژه‌ها دعوت کرد و از سوی دیگر در هنگام بهره‌برداری دست سرمایه‌گذار را بست. نرخ عوارض آزادراهی در برخی کشورها حتی تا کیلومتری ۴۵ سنت است، اما در کشور ما به علت دخالت بخش دولتی در قیمت‌گذاری، اکنون عوارض عبور از ۱۰۰ کیلومتر آزادراه ما از ۵/۰ لیتر شیر ارزان‌تر است.

وی می‌گوید: قیمت عوارض آزادراهی در سال ۱۳۷۵ در آزادراه قزوین- زنجان ۵۰۰ تومان بوده و در سال۱۴۰۱، ۵هزارو۵۰۰ تومان یعنی ۱۰ برابر شده است. درحالی‌که قیمت پراید از ۵/۳ میلیون تومان به ۱۸۰‌میلیون تومان رسیده و حدود ۶۰ برابر شده است. این موضوع سرخوردگی سرمایه‌گذاران توانمند و علاقه‌مند این حوزه را به همراه داشته که دیگر به این حوزه ورود نمی‌کنند و افراد دیگری هم که قصد سرمایه‌گذاری در بخش ساخت آزادراه دارند را از این کار بازمی‌دارد.

خبرنگار: زهرا طوسی

انتهای پیام/