کارشناسان بر این باورند که توسعه اقتصادی کشور مستلزم توسعه روستاهاست؛ اما با وجود تمام تلاش‌هایی که در راستای توسعه محلی و روستایی در قالب انواع سیاست‌ها و پروژه‌ها انجام شده؛ اما همچنان روند خالی شدن روستاها از سکنه ادامه دارد که در این بین، خراسان رضوی با توجه به جمعیت بالای روستایی که دارد، وضعیتش نگران کننده است.
هرچند به گفته مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی نزدیک به ۲۷ درصد جمعیت خراسان رضوی را روستاییان تشکیل می‌دهند؛ اما این را هم می‌گوید که متأسفانه و بر اساس آمار نزدیک به ۴ هزار آبادی در استان در حال حاضر خالی از سکنه شده است که زیر پنج خانوار بودند.
محمد شفیعی در گفت‌وگو با قدس ادامه می‌دهد: خراسان رضوی با نزدیک به یک میلیون و۷۰۰ هزار نفر، رتبه نخست جمعیت روستایی در کشور را دارد و بر اساس آخرین سرشماری نزدیک به ۷هزار آبادی در خراسان رضوی وجود دارد.
زندگی در روستا مقرون به صرفه نیست
وی با تأکید بر اینکه به عقیده اهالی ماندن در روستاها برایشان مقرون به صرفه نیست، ادامه می‌دهد: کمبود آب، خشکسالی و تأمین نشدن درآمد و هزینه روستاییان از بزرگ‌ترین عوامل تخلیه روستاها در سال‌های اخیر بوده است.
وی درباره کارهای انجام شده برای ترغیب به بازگشت به روستا با تأکید بر اینکه با توجه به طرح‌ها و ساخت وسازهایی که در روستاها انجام شده، بازگشت به روستا تا حدودی اتفاق افتاده و ادامه دارد، می‌افزاید: بحث مسکن و زمین یکی از مسائلی است که می‌تواند در بازگشت به روستا کمک کننده باشد. از طرفی بحث زیرساخت‌ها و برطرف شدن مشکل آب شرب روستا و بحث تسهیلات در قالب اشتغال روستایی، تاکنون بسیار تأثیرگذار بوده و توانسته ایجاد شغل داشته باشد و سبب بازگشت روستاییان شود.
مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی، افزایش شاخص قیمت محصولات کشاورزی و کاهش واردات محصولات کشاورزی، افزایش نرخ باسوادی، رشد اقتصادی و افزایش سطح زیرکشت را ازجمله عوامل ماندگاری روستاییان در روستا می‌داند و ادامه می‌دهد: افزایش اعتبارات و تسهیلات عمران و توسعه روستاها توسط دولت و اعطای مشوق‌های لازم برای ماندگاری روستاییان در روستاها می‌تواند سرعت مهاجرت آن‌ها را کاهش دهد.
وی با بیان اینکه برای ماندگاری روستاییان در روستاها، استاندار طرحی را ارائه کرده که به موجب آن مطالعه‌ای جامع از روستاها انجام شده، می‌افزاید: مطالعات نزدیک به هزار و ۷۰۰ روستا به کمک استانداری، سازمان برنامه و بودجه و جهاد دانشگاهی انجام شده است و دلیل مهاجرت و نقاط قوت و ضعف روستاها در قالب اسناد توسعه روستایی بدست آمده است.
تدوین طرح تحول روستایی
وی می‌گوید: در قالب این اسناد به نتایجی رسیده‌ایم که این نتایج در طرح تحول روستایی استان در سه حوزه اقتصادی، عمرانی و فرهنگی مطرح شده و برنامه اجرایی و ابلاغ آن برای ارائه به دستگاه‌ها انجام شده است.
در طرح تحول روستایی، مشکلات زیرساختی روستاها اعم از جاده دسترسی، آب و گاز باید برطرف شود. به ویژه اینکه همه روستاهای استان باید لوله‌کشی گاز داشته باشند. همچنین در این راستا طرح هادی همه روستاهای مشمول تحول روستایی بر اساس خواسته روستاییان بازنگری می‌شود.
در حوزه اقتصادی، منبع درآمد روستاییان در حوزه‌های مختلف مشخص شده و برای هر کدام از این روستاها پیشنهادی شده است که در قالب تسهیل‌گری و بهره‌وری و یا سرمایه‌گذاری به روستاها کمک خواهد شد. در حوزه عمرانی ۱۵شاخص عمده برای روستاها در بخش‌های آب (مهم‌ترین شاخص)، راه، مسکن، طرح هادی و... برنامه‌ریزی شده است.
وی با تأکید بر اینکه روستاهای دارای سکنه ما برابر آخرین سرشماری، نزدیک به ۳ هزار روستا هستند که ۲هزار و ۵۹۶ روستای ما بالای ۲۰خانوارند، بیان می‌کند: ما از دستگاه‌های اجرایی برای اجرا کردن شاخص‌ها و مشکلات روستاها برنامه خواستیم که مثلاً در بخش آسفالت روستایی برنامه‌ریزی‌ها بر این اساس بود که چنانچه اعتبارات به صورت عادی وارد شود، ۸ تا ۹سال طول خواهد کشید که آسفالت روستاهای ما به اتمام برسد.
۷۰ دستگاه متولی خدمت‌رسانی به روستا
مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی با تأکید بر اینکه در حال حاضر ۷۰ دستگاه متولی خدمت‌رسانی برای روستاها هستند که از این تعداد ۲۲ دستگاه دولتی و مابقی غیردولتی‌اند، ادامه می‌دهد: قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) سپاه در بحث زیرساخت‌ها و عمران روستاها، اشتغال، آموزش و انتقال آب شرب بهداشتی، نقش مهمی ایفا می‌کند و پشتوانه روستاییان است.
وی تصریح می‌کند: قرار شده مشکلات آب روستاهای ما با همکاری قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) و طی تفاهم‌نامه ملی و استانی منعقد شده طی دو سال و مشکلات راه چهار ساله با استفاده از ظرفیت‌های اداره کل راهداری و دیگر امکانات برطرف شود.
او به تأثیر بحث‌های فرهنگی در بازگشت به روستاها اشاره کرده و ادامه می‌دهد: در بحث‌های فرهنگی، قرارگاه فرهنگی در کنار معاونت فرهنگی و زیارت شکل گرفته است به گونه‌ای که در بحث‌های سخت‌افزاری اگر نیاز به ساخت مسجد، خانه عالم و... باشد، ما این کار را انجام خواهیم داد و در بحث‌های نرم‌افزاری هم از ظرفیت کانون‌های فرهنگی هنری مسجدها و شورای فرهنگی مشورتی در روستاها استفاده خواهد شد.
وی اظهار می‌کند: طرح تحول روستایی با محوریت یک هزار و ۱۱۳ روستا در خراسان رضوی برای توسعه روستاهای این استان در دست تهیه است و حداکثر تا پایان آبان ماه تمامی روستاهای استان شامل طرح هادی خواهند شد و اسناد توسعه روستایی نسبت به بحث زمین با کمک بنیاد مسکن تأمین خواهد شد. ضمن اینکه برای هر سال ۲۵هزار فقره تسهیلات ساخت در نظر گرفته شده که بین شهرستان‌ها بر اساس نرخ‌بندی تقسیم می‌شود.
وی درباره احیای بافت با ارزش روستا و کارهای انجام شده در این خصوص نیز اظهار می‌کند: تاکنون نزدیک به ۹۲ روستای هدف گردشگری در استان ایجاد شده است که هم بافت‌های تاریخی در این روستاها وجود دارد و هم جاذبه‌های گردشگری شکل گرفته که این امر پتانسیل خوبی در بحث اشتغال و کارآفرینی است.
خبرنگار: مهدی توحیدی
نظر شما