سوناک نخستین نخست‌وزیر آسیایی‌تبار و غیر سفیدپوست در انگلیس به شمار می‌آید. این سیاستمدار هندی‌الاصل ۴۲ساله، بانکدار مولتی میلیونر پیشین است که ثروت وی حدود ۷۳۰میلیون پوند برآورد می‌شود. وی سومین فردی است که در دو ماه گذشته سکان هدایت نخست‌وزیری بریتانیا را در دست می‌گیرد. این انتصاب در میانه بحران سیاسی و آشفتگی اقتصادی انگلیس انجام شده که لیز تراس نخست‌وزیر پیشین را در کمتر از دو ماه زمینگیر و مجبور به کناره‌گیری کرد. تراس که با ۴۵روز، کوتاه‌ترین دوره نخست‌وزیری‌ در تاریخ کشورش را به نام خود ثبت کرد، در سخنرانی خداحافظی با اشاره به مشکلات داخلی و بیان اینکه «درون یک توفان به سر می‌بریم» بر ضرورت حمایت انگلیس از اوکراین تأکید کرد.

اقتصاد؛ فاکتور مهم در آینده سوناک
واکنش مردم هند هم به انتخاب نخست‌وزیر جدید بریتانیا در نوع خود جالب بود. کاربری با اشاره به انتصاب سوناک نوشت: بریتانیا ۲۰۰سال بر ما حکومت کرد، حالا نوبت ماست که ۲۰۰سال بر آن‌ها حکومت کنیم. دومین روزنامه پرتیراژ هند به نام داینیک جاگران هم تیتر زد: «بریتانیا اکنون در دست یک هندی است». اما همان‌گونه که گفته شد انتخاب سوناک در میانه یک بحران سیاسی و اقتصادی کم‌سابقه در بریتانیا صورت گرفت. انگلیس با تورمی که اکنون ۱۰درصد را هم رد کرده، در بدترین شرایط اقتصادی ۴۰سال گذشته به سر می‌برد. همین مسئله به یک بحران سیاسی منجر شده و به بی‌ثباتی کابینه‌ها در این کشور دامن زده است.
از سال ۲۰۱۶ تا به امروز به ترتیب «دیوید کامرون»، «ترزا می»، «بوریس جانسون»، «لیز تراس» و اکنون نیز ریشی سوناک در جایگاه نخست‌وزیری قرار گرفتند.
اکنون پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه امکان دارد سوناک هم به سرنوشت اسلاف خود دچار شود موضوعی مهم به نظر می‌رسد. عبدالرضا فرجی‌راد، دیپلمات پیشین کشورمان در گفت‌وگو با قدس در این باره می‌گوید: هر چند برخی بر این باورند غیرسفیدپوست بودن نخست‌وزیر منتخب ممکن است موجب فشار فزاینده بر وی شود ولی به شخصه معتقدم چنین چیزی در واقعیت چندان اثرگذار نیست چراکه اساساً جامعه انگلیس با ایالات متحده که مباحث نژادی در آن پررنگ است تفاوت دارد. سفیر پیشین کشورمان در نروژ و مجارستان ولی چالش اقتصادی را در آینده سوناک مهم دانسته و افزود: اکنون انگلیس با یک بحران اقتصادی دست به گریبان است. بخشی از این چالش به‌خاطر کووید۱۹ است چرا که دولت در این سال‌ها هزینه بسیاری در این بخش کرد. دوم به برگزیت بازمی‌گردد که سبب شد سرمایه‌گذاری اروپایی در انگلیس ۶۰درصد کاهش یابد.
جنگ اوکراین هم این روزها مزید بر علت شده و موجب به هم خوردن اقتصاد اروپا و همچنین تلاطم در اقتصاد بریتانیا شده و تورم بالایی را به دنبال داشته است. در نهایت برنامه مالیاتی نخست‌وزیر پیشین آخرین میخ بر این تابوت بود و شرایط بد اقتصادی، لیز تراس را وادار به کناره‌گیری از قدرت کرد.

افزایش تمایلات استقلال‌طلبانه در اسکاتلند
فرجی‌راد در مورد توانایی نخست‌وزیر برای عبور دادن بریتانیا از کوران مشکلات هم می‌گوید: سوناک در مقام یک بانکدار و اقتصاددان کارکشته نشان داده چم و خم کار را بلد است. حال اینکه چقدر موفق به پیشبرد ایده‌هایش شود به عوامل مختلفی بستگی دارد.
همراهی حزب محافظه‌کار با وی، اینکه انگلیس تا چه میزان بخواهد همچنان به مداخله در بحران اوکراین ادامه دهد و اینکه وی چقدر بتواند در جذب سرمایه از آمریکا و اروپا به کشورش موفق شود از جمله این عوامل هستند؛ ولی در مجموع احساس این است وی از لیز تراس بهتر عمل کند.
مشخص است ناپایداری اقتصادی و سیاسی در یک کشور همواره به بحث‌های جدایی‌طلبی در آن جغرافیا دامن می‌زند.
این موضوع در مورد بریتانیا و افزایش تمایلات استقلال‌طلبانه در ایرلند شمالی و اسکاتلند هم مطرح است. دیپلمات پیشین کشورمان در نروژ و مجارستان ضمن تأیید اینکه تزلزل در کابینه می‌تواند به تمایلات استقلال‌خواهانه از بریتانیا دامن بزند، تصریح کرد: این موضوع به‌ویژه در مورد اسکاتلند چندان دور از انتظار نیست و حتی آن را در بیان «نیکلااستورجن» وزیر اول اسکاتلند هم به عینه
می‌بینیم. استورجن با بیان اینکه اسکاتلند هرگز به سوناک رأی نخواهد داد از نخست‌وزیر جدید خواسته به‌سرعت انتخابات سراسری را برگزار کند. این مسئله نشان‌دهنده یک چالش مهم است، به‌ویژه اینکه سوناک سفیدپوست هم نیست و این می‌تواند بر تصمیم اسکاتلندی‌ها اثرگذار باشد.

خبرنگار: مهدی خالدی