فاطمه قاسم زاده گفت: کار کودکان پدیده ای است که از دیرباز در همه کشورها وجود داشته و از دو منظر می تواند مورد آسیب شناسی قرار گیرد. یکی از نظر دلیل کار و دیگری از منظر آسیب شناسی.

این روانشناس درباره دلیل کار کردن کودکان گفت: وجود شکاف طبقاتی، فقر و نبود عدالت اجتماعی در هر جامعه باعث افزایش تعداد کودکان کار می شود که باید برای کاهش کار کودکان دنبال کاهش این عوامل بود.

قاسم زاده درباره تعریف یونیسف از کار کودکان توضیح داد: از نظر یونیسف کار کودکان پدیده ای است که کودک را از دنیای کودکی جدا می سازد، او را وارد دنیای کار می کند و از آموزش که مهم ترین نیاز کودک است باز می دارد وگرنه اینکه بچه ها در تابستان و ایام تعطیل که از درس و مدرسه فارغ هستند بخواهند یکی دو ساعت در روز کار کنند جزو کار محسوب نمی شود.

وی در پاسخ به این سوال که چرا حق آموزش بسیار با اهمیت است گفت: در پیمان نامه حقوق کودک که جمهوری اسلامی نیز آن را امضا کرده، تاکید به آموزش شده است. آموزش حقی است که وقتی کودک به آن دست پیدا می کند در واقع از طریق آن به سایر حقوقش نیز دسترسی پیدا کند. بنابراین اولین و مهم ترین آسیبی که به کودک کار وارد می شود محرومیتش از آموزش است.

این استاد دانشگاه علوم بهزیستی خاطرنشان کرد: دنیای کودکی دنیای شادی و بازی است. کار باعث می شود که کودک از شادی، رهایی و وضعیت طبیعی زندگی خارج شود و مدام به موضوع کار فکر کند که چقدر، چگونه و با چه درآمدی کار کند که این موضوع او را از نشاط کودکانه دور می سازد.

وی کارهایی که سلامت کودکان را تهدید می کند را نیز یکی دیگر از آسیب های کودکان کار بر شمرد و گفت: کارهای دشوار از جمله زباله گردی و یا کارهایی با میزان ساعت زیاد و محیط نامناسب که سلامت کودکان را مورد تهدید قرار می دهد از دیگر آسیب های کودکان کار است.

قاسم زاده یادآور شد: تبصره ای در قانون کار وجود دارد که بر اساس آن کارگاه های کمتر از ۱۰ نفر مورد بازدید و بازرسی وزارت کار قرار نمی گیرند و متأسفانه به همین دلیل بچه ها در چنین کارگاه های کوچک مورد استثمار قرار گرفته و بیشترین آسیب را می بینند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در سال جاری سازمان بین المللی کار که جمهوری اسلامی نیز عضویت آن را پذیرفته است، اعلام کرد که کشورها برنامه ریزی داشته باشند تا در قالب آن، کار کودکان را کاهش دهند اما متأسفانه در کشور ما هیچ اقدامی برای چنین برنامه ای صورت نگرفت.

وی گفت: با اجرای این برنامه حتی اگر کار کودکان حذف هم نمی شد، حداقل می توانستیم انجام کارهای پرخطر را برای کودکان منع و یا کاهش دهیم.

قاسم زاده یادآور شد: توسط مجلس شورای اسلامی، قانونی در ارتباط با نحوه فعالیت سازمان های غیردولتی تدوین شده اما سازمان های غیردولتی آن را مورد نقد قرار دادند و تا بخواهند خود را با این قانون جدید وفق دهند قطعا روی فعالیتشان تأثیر منفی خواهند گذاشت.

این استاد دانشگاه ادامه داد: شش آسیب در شورای اجتماعی مطرح شده که همه سازمان های دولتی موظف به پیگیری و انجام آن هستند که یکی از آن آسیب ها اجتماعی، موضوع آسیب کار کودکان است.

قاسم زاده در پاسخ به این سوال که چرا آسیب رساندن به کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است تأکید کرد: کودکان مهم ترین سرمایه های انسانی هر جامعه اند و چنانچه مورد آموزش قرار نگیرند و زندگی نسبتا راحتی نداشته و از شادی و سلامتی برخوردار نباشند نمی توانند عضو مؤثری برای جامعه باشند.

وی گفت: جامعه توسعه یافته به جامعه ای گفته می شود که نیروهای انسانی اش تربیت یافته باشند و از امکاناتی مانند تحصیل، بهداشت، سلامت و تغذیه برخوردار باشند. در غیر این صورت قطعا به پیشرفت جامعه آسیب خواهد رسید.