به گزارش قدس آنلاین، حبس و محدودیت همیشگی، برای امام عسکری(ع) هرگز مانع از آن نشد که چهره برجسته علمی، معنوی و حتی سیاسی آن حضرت از عموم مسلمانان مخفی بماند. فعالیت شبکه وکالت که بنیان آن در دوران امامان قبلی گذاشته شده بود، این فرصت را به امام حسن عسکری(ع) داد که بتواند ارتباط خود را با مسلمانان، هر چند به صورت مخفی و با مشکلات فراوان حفظ کند.
انتشار احادیث آن حضرت در حوزه‌های گوناگون عبادی، اعتقادی، تفسیری و... امام(ع) را به چهره‌ای شناخته شده در میان دانشمندان و علمای جهان اسلام بدل کرد؛ تا آنجا که با کمال تعجب می‌توان نشانه‌هایی از آشنایی عمیق با امام حسن عسکری(ع) را در کتاب‌های بزرگانی از اهل سنت مشاهده کرد.
جلوه فضائل علمی و معنوی
یکی از این بزرگان، محمد بن طلحه شافعی (درگذشته ۶۵۲قمری) است که در کتاب «مطالب السئول فی مناقب آل الرسول(ع)» این چنین به ذکر مناقب و فضائل امام حسن عسکری(ع) پرداخته: «اما درباره مناقب و فضائل او، آگاه باش که خداوند، هر آنچه مایه برتری و مباهات انسان محسوب می‌شود، به وی ارزانی داشته و این ویژگی‌های برجسته در او دائمی است، طوری که با گذشت روزگار، کهنه نمی‌شود و زبان، بیان آن را فراموش نمی‌کند». سبط بن جوزی حنفی (درگذشته ۶۵۴قمری)، هم‌عصر ابن‌طلحه نیز در کتاب «تذکره‌الخواص»، از امام حسن عسکری(ع) با تکریم و ستایش فراوان یاد می‌کند و درباره آن حضرت می‌نویسد: «حسن بن علی [العسکری(ع)]، عالمی پاکدامن و راستگوست که از پدر و جد بزرگوارش، حدیث نقل کرده است». البته این ذکر فضائل در دوره‌های بعد نیز ادامه دارد.
شایسته زمامداری جهان اسلام
شاید تصور شما این باشد که توجه علمای اهل سنت به امام حسن عسکری(ع)، صرفاً معطوف به فضائل معنوی و علمی آن حضرت است و ابعاد دیگری را در بر نمی‌گیرد؛ اما چنین نیست. در میان علمای اهل سنت هستند بزرگانی که به امام(ع) نه فقط از زاویه فضائل علمی و معنوی، بلکه از منظر جایگاه سیاسی و حتی شایستگی به دست گرفتن زمام خلافت نگریسته‌اند. ابن‌صباغ شافعی یکی از این عالمان است که در کتاب «الفصول المهمه فی معرفه الائمه»، شخصیت ممتاز امام حسن عسکری(ع) را جامع فضائل می‌داند و درباره آن حضرت می‌نویسد: «ابومحمد، حسن بن علی [العسکری(ع)]، پس از پدر بزرگوارش، ابوالحسن، علی بن محمد [الهادی(ع)] شایسته امامت بود؛ چرا که اوصاف و خصائل برتر در وجودش گرد آمده بود و آنچه لازمه زمامداری و مقتضای امامت است مانند علم، زهد، تقوا، خرد، کَرَم، بزرگواری و عصمت، یک جا در ایشان جمع شده بود. او در اعمالی که انسان را به پروردگارش نزدیک می‌کند، از همگان پیشی گرفته بود و جایگاهش برای دیگران دست نیافتنی می‌نمود».
توجه به کرامت‌ها
علمای اهل سنت در برخی آثار خود، از ذکر فضائل علمی و اخلاقی و بیان شایستگی امامت و پیشوایی امام حسن عسکری(ع) بر قاطبه مسلمانان فراتر رفته و به نقل کرامت‌های آن حضرت پرداخته‌اند. حضرمی شافعی در کتاب «وسیله المآل فی عد مناقب الآل» آورده است: «ابومحمد، حسن بن علی [العسکری(ع)]، مردی عظیم‌الشأن و جلیل‌القدر بود. هنگامی که معتمد او را حبس کرد، کراماتی از او ظاهر و مشاهده شده که در کتاب‌های معتبر، مضبوط است». شبلنجی دیگر عالم اهل سنت، این نقل را با بیان مصادیق تکمیل می‌کند.
او در «نور الابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار»، امام حسن عسکری(ع) را «جامع کرامات» معرفی و روایتی از دعای مستجاب ایشان را برای بارش باران نقل می‌کند. در میان آثار علمای متأخر اهل سنت نیز سخن از فضائل و کرامت‌های امام حسن عسکری(ع) فراوان است. یوسف بن اسماعیل النبهانی، عالم و فقیه نامدار مصری که در سال ۱۳۱۰شمسی درگذشت، در کتاب «کرامات الاولیاء» می‌نویسد: «[امام] حسن العسکری[(ع)] یکی از ائمه اهل‌بیت[(ع)] و سادات باکرامت است. من از او کرامتی دیده‌ام و آن اینکه در سال ۱۲۹۶ هجری [قمری] از شهر سنجق، یکی از شهرهای کردنشین عراق که در آن دوران قاضی آنجا بودم، به بغداد مسافرت کردم و قبل از پایان دوره خدمتم، آن شهر را ترک کردم؛ به این علت که گرانی و قحطی در آن سال‌ها، شهرهای عراق را فرا گرفته بود.
با کَلَک (چیزی شبیه قایق که از تنه درختان ساخته می‌شود)، مسافرت کردم و چون کَلَک به کنار شهر سامرا رسید و آنجا زمانی مقر خلفای عباسی بوده است، دوست داشتیم که از شهر دیدن کنیم و نیز به زیارت مرقد امام حسن عسکری(ع) برویم. کلک آنجا ایستاد و ما به زیارت آن حضرت رفتیم و چون به مقبره آن حضرت داخل شدیم، یک حالت روحانی در من پیدا شد که مثل آن، هیچ گاه به من دست نداده بود، جز هنگام زیارت رسول خدا(ص) و حضرت یونس(ع) و این حالت، کرامتی از آن حضرت بود».
خبرنگار: محمدحسین نیکبخت
نظر شما