به گزارش قدس آنلاین، سال گذشته حجم تجارت دو کشور ایران و روسیه حدود ۲ میلیارد دلار بود که ۶/ ۱ میلیارد دلار آن واردات ایران از روسیه و کمی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار آن، صادرات ایران به کشور روسیه بود.

متاسفانه باوجود مناسبات سیاسی دوستانه‌ای که بین ایران و روسیه وجود دارد؛ اما اقتصاد ما نتوانسته سهمی قابل توجهی را از بازار واردات این کشور از آن خود کند و این در حالی است که رقیب ترک زبان ما باوجود روابط سیاسی نه‌چندان دوستانه، توانسته است در حوزه اقتصادی پرتوان در بازار این کشور حضور یابد.

موسسه آمار ترکیه پس از جنگ روسیه و اوکراین از افزایش صادرات این کشور به روسیه خبر داد و اعلام کرد این کشور به پنجمین صادرکننده به روسیه بدل شده است.

طبق آمار، صـادرات ترکیه بـه روسـیه ۴۶ درصـد نسـبت بـه مـدت مشـابه سـال قبـل افزایـش یافـته و بـه ۷۹۱ میلیـون دلار در ژوئن(تیر) سال جاری میلادی رسـید و ایـن کشـور را از رتبـه دهـم در سـال ۲۰۲۱ بـه جایگاه پنجمین تأمین کننـده بزرگ کالاهـای وارداتی روسیه رساند.

دونرخه بودن ارز مشکل اصلی صادرکنندگان

کامبیز میرکریمی، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در گفت‌وگو با خبرنگار ما درخصوص مشکلات موجود بر سر راه تجارت بین روسیه و ایران، اظهار کرد: آنچه که در حال حاضر تبدیل به چالش برای شرکت‌های تجاری شده، دو نرخه بودن ارز رسمی و ارزی که در بازار آزاد معامله می‌شود، است.

وی دو نرخه بودن ارز را مهم‌ترین و اصلی‌ترین چالش تجارت بین ایران و روسیه خواند و ادامه داد: متاسفانه امروز دولت بیشترین تمرکز خود را بر تنظیم بازار گذاشته و به دلیل چاپ بی‌ضابطه پول به دنبال کنترل تورم، آن هم از مسیر غیرصحیحِ سرکوب کردن تقاضا برای ارز است.

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه ضمن اشاره به اینکه به صورت کلی نرخ ارز باید با نرخ تورم مطابقت داشته باشد، تصریح کرد: اما دولت به دنبال سرکوب قیمتی ارز است و همین امر مشکلات بسیاری را به‌وجود می‌آورد.

مغایرت اسناد بالادستی و بخشنامه‌ها در توسعه صادرات

میرکریمی در ادامه به بخشنامه‌های دست‌وپاگیر اشاره و خاطرنشان کرد: باوجود اینکه اسناد بالادستی بر موضوع صادرات تاکید دارند؛ اما مقررات و بخشنامه‌های ما خلاف این مسئله عمل می‌کنند و نه تنها به صادرات تشویق نمی‌کنند که اتفاقا موانعی بر سر راه صادرات به‌وجود می‌آورند.

وی اضافه کرد: چنانچه ثبات در حوزه اقتصاد و مقررات وجود داشته باشد، تولید کننده اقدام به سرمایه‌گذاری بلند مدت و در نهایت حضور در بازارهای خارجی می‌کند، برخی تاکید دارند که شرکت‌های ما ضعیف هستند در حالی که نبود ثبات در حوزه مقررات و وجود بخشنامه‌های یک‌شبه این شرکت‌ها را با چالش مواجه کرده، کمااینکه برخی از برندهای ما در حال حاضر و باوجود این مشکلات با قدرت در بازارهای بین‌المللی حضور دارند هرچند که تعداد آنان محدود است.

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با تاکید بر اینکه مقررات ما به جای صادرات محوری، واردات محور هستند، بیان کرد: دیپلماسی اقتصادی ایران طی چند سال اخیر به سمت اخذ امتیازات اقتصادی حرکت کرده؛ اما نکته مهم این است که دولتمردان بایستی افزایش صادرات را در دستور کار خود قرار دهند.

میرکریمی بالابودن هزینه‌های بازاریابی و شرکت در نمایشگاه‌ها را از دیگر مشکلات بر سر راه تجارت با روسیه خواند و ابراز کرد: البته اتاق بازرگانی تلاش کرده در این رابطه از تجار حمایت کند.

سهم ناچیز ایران در بازار واردات روسیه

وی در بخش دیگری از سخنان خود به بازار حدود ۲۷۰ میلیارد دلاری واردات روسیه اشاره کرد و گفت: ایران در این بازار سهم بسیار ناچیزی دارد. سال گذشته سهم ایران در این بازار کمتر ۵۰۰ میلیون دلار بود و امسال پیش‌بینی می‌شود از ۷۰۰ میلیون دلار عبور کند و ممکن است به یک هزار میلیون دلار هم برسد که رکود محسوب می‌شود، البته این میزان هم در مقابل بازار بزرگ واردات روسیه بسیار ناچیز است.

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه ضمن بیان اینکه ۶۱ درصد صادرات ایران به روسیه در حوزه مواد غذایی انجام می‌شود، اظهار کرد: در میان مواد غذایی، لبنیات و صیفی‌جات سهم بالایی دارند و صادرات خشکبار و فرش هم که از گذشته انجام می‌شده و در حال حاضر هم انجام می‌شود.

میرکریمی تاکید کرد: ایران باید به دنبال صادرات محصولاتی با ارزش افزوده بالا باشد به ویژه اینکه به دلیل خروج اروپایی‌ها از بازار روسیه، ایران می‌تواند با حذف مشکلاتی که پیش از این گفته شد، سهم خود را به ویژه در محصولاتی با ارزش افزوده بالا در بازار روسیه افزایش دهد.

وی تاکید کرد: رقبای ما در کشورهای خودشان اسیر بخشنامه‌های خلق‌الساعه و مقررات دست و پاگیر نیستند به همین دلیل راحت‌تر از ایران می‌توانند به بازارهای جهانی راه پیدا کنند. امروز ترکیه به شدت و با قدرت بسیار در نمایشگاه‌های روسیه حضور می‌یابد؛ اما ما در این نمایشگاه‌ها حضور کمرنگی داریم به طور مثال هرساله نمایشگاه مواد غذایی در کشور روسیه برپا می‌شود که برای نمایشگاه سال جاری تاکنون ترک‌ها چندین هزار متر مربع از این نمایشگاه را گرفته‌اند و حتی به دنبال غرفه ایران هم هستند؛ ترکیه در غیاب برندهای اروپایی به دنبال تصرف بازار روسیه است.

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه اضافه کرد: البته اقدامات خوبی برای بهبود بازار ایران در روسیه انجام شده از جمله اینکه روابط بانکی بین دو کشور برقرار است و موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اوراسیا در سال ۱۳۹۸ عملیاتی شد. از دیگر اقدامات مثبت در این سال‌ها کاهش تعرفه‌ها، افزایش تعداد کشتی‌ها، کامیون‌ها و پست‌های گمرکی بود، همچنین دیپلماسی اقتصادی طی چند سال اخیر به سمت اخذ امتیازات اقتصادی حرکت کرده؛ اما باید به این نکته توجه کرد که تمامی این مسائل به بحث نرخ ارز و روشن کردن تکلیف آن بازمی‌گردد.

وی در پایان به سرمایه‌گذاری‌های ایران در روسیه اشاره و ضمن بیان اینکه میزان ریالی آن مشخص نیست، گفت: خریداری ۵۰ درصد از بندر آستراخان، سرمایه گذاری بر روی یک خط کشتی‌رانی و سرمایه گذاری‌های محدود در حوزه ساخت و ساز و مراکز تجاری از جمله سرمایه‌گذاری‌هایی است که اخیرا در این کشور شده است.

خبرنگار: فرزانه زراعتی