صدور مجوزها به صورت ثبت‌محور و از یک درگاه ملی، بستر را برای رونق اقتصادی کشور فراهم می‌کند؛ این‌ها گفته‌های یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با قدس به بهانه صدور نخستین مجوز ثبت‌محور در درگاه ملی به جای وزارت میراث فرهنگی با موضوع «مجوز خانه مسافر» است. براساس برنامه دولت و مجلس اگر دستگاهی در پاسخ به درخواست مردم تعلل ایجاد کرد، وزارت اقتصاد می‌تواند به‌طور مستقیم از طریق درگاه ملی مجوزها اقدام به صدور مجوز کند.

برخی از هموطنان ما در مسیر شروع یک کسب‌وکار، زمان، هزینه و انرژی زیادی را برای دریافت مجوزهای مختلف شامل پروانه بهره‌برداری، پروانه احداث، مجوز فعالیت، ثبت مالکیت، مجوز آب و برق و گاز، تغییر کاربری و... صرف می‌کنند. در این ‌بین با مشکلاتی مانند پرداخت رشوه‌، برخوردهای سلیقه‌ای، انحصارهای شغلی، فرایندهای طولانی و کاغذبازی‌های اضافی و... روبه‌رو می‌شوند. این شرایط سبب شد مجلس مصوبه‌ای درخصوص صدور مجوزهای کسب‌وکار از درگاه ملی مجوزهای کشور داشته باشد. در همین زمینه، مجوزها به دو دسته تأییدمحور و ثبت‌محور تقسیم شدند. اگر مجوزی در دسته ثبت‌محور قرار گیرد، برای شروع آن کسب‌وکار نیازی به دریافت مجوز نیست و صرف ثبت درخواست و احراز شرایط عمومی برای شروع فعالیت کافی خواهد بود.

ورود هیئت مقررات‌زدایی به خانه‌های مسافری
کسانی که می‌خواهند منازل خود را به مسافران اجاره دهند، نیازی به طی کردن روندهای طولانی برای گرفتن مجوز از وزارت میراث فرهنگی ندارند و کافی است درخواست خود را در درگاه ملی مجوزهای کشور ثبت کنند. پیش از ثبت‌محور شدن مجوز خانه مسافر در درگاه ملی مجوزها، متقاضیان این کسب‌وکار باید مدارک خود را به‌صورت کاغذی به شرکت‌های مجری مورد اعتماد وزارت میراث فرهنگی و گردشگری تحویل می‌دادند. وزارتخانه پس از بررسی مدارک و گرفتن استعلام‌ها، مجوز خانه مسافر را صادر می‌کرد. این فرایند غیرضروری تا سه ماه
طول می‌کشید.

مزایای تسهیل صدور مجوز خانه مسافر
حالا با ثبت‌محور شدن این مجوز، روند ارائه خدمات خانه مسافر بسیار آسان شده و افراد می‌توانند به‌راحتی در این زمینه فعالیت داشته باشند.
از سوی دیگر، امکان نظارت بر خانه‌هایی که اجاره داده می‌شوند به وجود آمده است. ‌ مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در خصوص مزایای این طرح به قدس توضیحاتی ارائه داده است.

ضرورت کاهش تصدی‌گری دولت
افقه در خصوص ضرورت ثبت‌محور شدن مجوزهای کسب‌وکارهای مختلف در کشور تصریح کرد: هر چه دولت ورودش را در مسائل مختلف کم کند و به ثبت‌محور شدن مجوزها مبادرت کنیم، بهتر است. کم شدن نقش دولت در اقتصاد به هر طریقی که اتفاق بیفتد، قدم مثبت و رو به جلویی است. صدور مجوزهای خانه مسافر به صورت ثبت‌محور نیز در همین چارچوب قابل‌بررسی است و می‌تواند به رونق گردشگری در کشور منجر شود. هرچه امور بیشتری به بخش خصوصی سپرده و روند واگذاری تسهیل شود، مردم به اقتصاد بیشتر اعتماد می‌کنند و اتفاقات خوبی رخ می‌دهد. به‌ویژه در بخش گردشگری لازم است از میزان تصدی‌گری دولت بکاهیم و مجوزها با سهولت بیشتری ارائه شوند.

تبدیل گردشگری به کالای مصرفی نه لوکس
وی در ادامه گفت: در اقتصاد توسعه، بحثی به نام گردشگری فقرزدا داریم. در این چارچوب به‌جای اینکه سرمایه‌داران بزرگ به سمت هتل‌سازی بروند و تراکم ثروت صورت گیرد، افراد با درآمدهای پایین‌تر وارد صنعت گردشگری می‌شوند. به‌طور مثال، در زمینه خانه‌های مسافر افراد با منازل شخصی‌شان به یک کار اقتصادی در عرصه گردشگری ورود می‌کنند و کسب درآمدی خواهند داشت؛ بنابراین، زمینه برای تبدیل‌شدن گردشگری از یک کالای لوکس به کالایی که به کاهش فقر کمک می‌کند، مهیا می‌شود؛ بنابراین، تسهیل در صدور مجوزهای خانه مسافر می‌تواند گامی مثبت در راستای رونق گردشگری و کمک به مردم باشد.

صدور ثبت‌محور مجوزها از درگاه ملی
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: ضروری است تصدی‌گری دولت تاحدامکان کم شده و مجوزها به‌صورت ثبت‌محور از درگاه ملی مجوزهای کشور صادر شود. هرچه صدور مجوزها تسهیل شود و اختیارات وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها کاهش یابد به نفع فضای کسب‌وکار کشور است. تسهیل فضای کسب‌وکار و صدور مجوزهای بیشتر به‌صورت ثبت‌محور به افزایش فضای رقابتی منجر می‌شود و کاهش قیمت کالاها و خدمات را شاهد خواهیم بود. در برخی موارد که مجوزها به صورت تأییدمحور صادر می‌شود، نیاز متقاضیان به این مجوزها فضا را برای فساد برخی مدیران مهیا می‌کند. همچنین شاهد طولانی شدن روند اداری صدور مجوزها هستیم. صدور مجوزها به‌صورت ثبت‌محور از درگاه ملی مجوزهای کشور این مشکلات را حل می‌کند.

شیوه نظارت دولت در مجوزهای ثبت‌محور
وی در ادامه گفت: نظارت‌های دولت نباید در مرحله‌ راه‌اندازی کسب‌وکارها باشد، بلکه باید بر فعالیت‌ها نظارت‌های پسینی داشته باشیم به‌طوری‌که زمینه برای ظلم صاحبان کسب‌وکارها به مردم از بین برود. نباید طوری رفتار کنیم که سرمایه‌گذاران رغبت خود را برای شروع فعالیت از دست بدهند. به‌طورکلی، صدور مجوزها به‌صورت ثبت‌محور و از یک درگاه ملی، بستر را برای رونق اقتصادی کشور فراهم می‌کند.

نقش انحصار مجوزها در فساد مدیران
این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: متأسفانه تأییدمحور بودن مجوزها می‌تواند به نفوذ بیش‌ازپیش مدیران منجر شود و فضا را برای رانت و فساد به وجود بیاورد. به همین دلیل بسیاری از سازمان‌ها در مقابل ثبت محور شدن مجوزها مقاومت می‌کنند.

خبرنگار: مهدی پناهی