کیومرث پوراحمد یکی از کارگردانان باسابقه سینمای ایران در زمینه اقتباس از آثار ادبی بود. حدود ده فیلم از 25فیلمی که او کارگردانی کرد از داستان، رمان یا زندگینامه اقتباس شده است. وی درباره الهام از آثار ادبی برای ساخت فیلم‌هایش گفته بود: «وقتی داستان یا رمان می‌خوانم در پس ذهنم این هست که ببینم این برای فیلم مناسب هست یا نه و این به خاطر حرفه‌ام همیشه هست. یعنی پس ذهنم خود به خود هست، چون بالاخره فیلم‌ساز به دنبال قصه می‌گردد.»
پوراحمد کار خودش را با نقدنویسی در مجله فیلم و سپس دستیاری‌کارگردان در مجموعه «آتش بدون دود» اثر نادر ابراهیمی در سال ۱۳۵۳ آغاز کرد. وی با ساخت چند فیلم کوتاه از جمله «آوازه خوان» به کارش ادامه داد و در سال ۱۳۶۰ با ساخت فیلم «تابستان سال آینده» به جمع کارگردانان فیلم بلند پیوست. اولین فیلم اقتباسی او فیلم «بی‌بی چلچله» در سال ۱۳۶۳ بود. این فیلم با نگاهی به رمان «درخت زیبای من» نوشته مائو روده واسکونسلوس ساخته شد. «بی‌بی چلچله» با بازی داوود رشیدی و علیرضا شجاع نوری در نقش‌های اصلی فیلمی درباره کودک بود. دهه ۷۰ اما پر رونق ترین سال‌های کارنامه هنری کیومرث پوراحمد مخصوصاً در زمینه اقتباس از آثار ادبی بود. او این دهه را با ساخت مجموعه ماندگار «قصه های‌مجید» آغاز کرد. «قصه‌های مجید» برگرفته از داستانی با همین نام از هوشنگ مرادی کرمانی بود. مجموعه‌ای که پوراحمد درباره آن می‌گوید: «به‌هرحال «قصه‌های مجید» مرادی کرمانی که نقطه عطفی در کارهای او و در زندگی هنری‌اش است، به نقطه عطف در کارهای من هم تبدیل شد. به همین دلیل حس خیلی خوبی دارم نسبت بهش، یک جور احساس نزدیکی می‌کنم.» مجموعه «قصه‌های مجید» به جز بهره‌مندی از داستان‌های جذاب درباره نوجوانی به نام مجید دارای مشخصه‌های دیگری هم هست. داستان اصلی هوشنگ مرادی کرمانی در روستای سیرچ کرمان می‌گذرد، هوشمندی کیومرث پوراحمد آن است که داستان‌هایی را که در روستای دور افتاده در کرمان گذشته به داستان‌هایی در دل شهری بزرگ و سنتی مانند اصفهان تبدیل می‌کند و آن را با لهجه شیرین اصفهانی پیوند می‌زند. عنصری که در جذب مخاطب کار آمده عمل می‌کند. هوشمندی دیگر کیومرث پوراحمد استفاده از پروین دخت یزدانیان مادرش در نقش مادربزرگ مجید است. پیرزنی اصفهانی با بازی روان و دوست داشتنی که با آن عینک ته استکانی هرگز از خاطر بینندگان نمی‌رود. پوراحمد اوایل دهه هفتاد را با اقتباس فیلم‌های سینمایی «شرم»،«صبح روز بعد»، «سفرنامه شیراز» و «نان و شعر»از مجموعه آثار هوشنگ مرادی کرمانی پشت سر می‌گذارد. دهه ۷۰ گویا اوج کارنامه فیلم‌های اقتباسی پوراحمد است. پوراحمد در سال ۱۳۷۴ با ساخت فیلم سینمایی «خواهران‌غریب» که اقتباسی از رمان خواهران‌غریب  اثر اریش کستنر است؛ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر را از آن خود می‌کند. کیومرث پوراحمد دهه هشتاد را با ساخت فیلم «شب یلدا» که اقتباسی از زندگی خودش بود آغاز کرد. شب یلدا فیلمی با بازی درخشان محمدرضا فروتن بود که جوایز حافظ و جشن خانه سینما را برای او به ارمغان آورد. پس از آن پوراحمد با ساخت فیلم «اتوبوس شب» در سال ۱۳۸۵ که از کتاب قصه‌های شهر جنگی اثر حبیب احمدزاده اقتباس شده بود و فیلم‌نامه آن را هم احمدزاده نوشته بود تقدیر و تحسین منتقدان را برانگیخت. در سال های بعد اما کیومرث پوراحمد اقتباس و سینمای نوجوان و خانوادگی را که سینمایی بود که در ساختش تبحر داشت را کنار گذاشت. وی آخرین فیلمش را در سال ۱۴۰۰ با نام «پرونده باز است» ساخت. این فیلم که اقتباسی از پرونده های دادگستری با موضوع قتل توسط نوجوانان بود نقدهای منفی فراوانی را برای پوراحمد به دنبال داشت. فیلم با آنکه موضوع خوبی داشت اما به زعم بسیاری در دهه ۶۰ مانده بود. پوراحمد با آنکه فیلم را برای جشنواره ۴۱ فجر آماده کرده بود اما به نمایش فیلمش نیامد. او قبلاً هم در مصاحبه با خبرنگار در حاشیه جشنواره سی‌و هفتم فیلم فجر و اکران فیلم «تیغ و ترمه»‌اش گفته بود: «سال‌هاست به جشنواره نمی‌آیم و علاقه‌ای ندارم. این روزها حوصله‌ام کمتر شده و فقط به خاطر پولی که بابت نمایش فیلم می‌دهند حاضرم در جشنواره باشم.» 

امروز اما با از دست دادن این کارگردان فقید دلمان می‌خواهد، کارگردانان جوان این مسیر را ادامه دهند و چراغ اقتباس را هم‌چنان در سینما و تلویزیون روشن نگاه دارند و مانند قصه‌های مجید برای چند نسل خاطره‌سازی کنند. آنچه روشن است راه اقتباس‌های ارزشمند را باید ادامه داد. و در این مسیر می‌توان به آثار پوراحمد نگاهی دوباره کرد.

خبرگزاری ایبنا