به گزارش قدس آنلاین، محمدعلی انجم شعاع رئیس کمیسیون باغبانی انجمن پسته ایران درباره وضعیت تولید و صادرات پسته به سئوالات زیر پاسخ داد.

سوال: از پسته در خارج از مرزها به عنوان طلای سبز یاد می‌شود و مخاطبان زیادی دارد از جمله هموطنان کشور خودمان، لطفا در خصوص وضعیت تولید، صادرات ومیزان مصرف کشور بفرمایید.

انجم شعاع: الان ما در ۲۸ استان کشور تولید پسته را داریم، علت آن هم این است که پسته گیاهی است که آب کم مصرف می‌کند، ارزآوری خوبی دارد و برای کشاورز درآمد خوبی دارد و به محض این که کیفیت آب ما در استان‌های مختلف کم می‌شود یا کشاورزان آن قدر قدرت پیدا می‌کنند که ۵-۶ سال سرمایه گذاری بدون بازده داشته باشند به سمت کشت پسته می‌روند و هرچه از سطح زیر کشت استان کرمان دارد کم می‌شود به علت مدیریت بد آب‌های زیرزمینی، استان‌های دیگر مخصوصا استان خراسان، سه خراسان مخصوصا رضوی و جنوبی و بعد فارس، اصفهان، تهران و قم سطح زیر کشت بالا می‌رود. پسته محصولی است که نسبت به آبی که مصرف میکند خیلی از همه جهات برای کشور و برای کشاورز که این کار را انجام می‌دهد به صرفه است به همین دلیل من فکر می‌کنم جایگاهش را فعلا بین محصولات کشاورزی که در کشور تولید می‌شود حفظ خواهد کرد.

سوال: آمار را که نگاه می‌کردم دیدم نسبت به سال ۱۳۹۹ اعلام شده بود که چیزی حدود ۶۱ درصد ما در حوزه پسته در بخش صادرات افت داشتیم شاید به خاطر کاهش تولید بوده یا به خاطر مشکلاتی بوده که در حوزه صادرات داشتیم. در وهله اول شما اصلا این آمار را تائید می‌کنید و بفرمائید الان وضعیت صادرات به چه صورت است؟

انجم شعاع: بله، سال ۱۳۹۹ سال خوبی برای پسته ایران بود، سال ۱۴۰۰ استان‌های کرمان، فارس و یزد دچار سرمازدگی شدند و سال ۱۴۰۱ هم به همین ترتیب و این دو سال تولید پسته ما خیلی کمتر از تولید ۱۳۹۹ بود، اصلا خاصیت پسته این است که یک سال پرمحصول داردو یک سال کم محصول یعنی درختی که امسال محصول می‌دهد سال آینده یا کم دارد یا اصلا محصول ندارد. وقتی که گرما یا سرما یا هرکدام از مشکلاتی که اقلیم به وجود می‌آورد به باغات ما به قسمتی یا تمام آن وارد می‌شود این موضوع مضاعف می‌شود. ما در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ محصول کمتر داشتیم ما مسئله‌ای در صادرات پسته نداریم مگر مسئله‌ای که بانک مرکزی به وجود می‌آورد که مربوط به بخشنامه‌ها یا دید غلطی که در بانک مرکزی یک زمانی حکمفرما می‌شود و گاهی هم درست می‌شود و بستگی به آن مدیر دارد که بحث تعهد ارزی است، ولی چون پسته ایرانی یک پسته بسیار خوشمزه است و ۸۰-۹۰ سال به طور خیلی رسمی دارد صادر می‌شود و می‌شناسند همیشه برایش مشتری است و ممکن است یک وقتی آمریکایی‌ها پسته بیشتر دارند قیمت کمی پایین و بالا شود، ولی مشتری همیشه برای پسته است و همیشه محصولات کشاورزی از جمله پسته مشمول تحریم نشدند و مشکلی در صادرات به آن شکل که کسی پسته ما را نخرد و یا تحریم شود نیست، بله در برگشت ارز، بانک مرکزی تاجران را دچار مشکل می‌کند و مشکلاتی این چنینی داریم، ولی اصل داستان نبود پسته است.

سوال: آماری که منتشر شده ما جایگاه سوم را داریم در رابطه با چرایی آن شما صحبت کرده بودید گفته بودید بعضی‌ها تقلب می‌کنند به نوعی و مثلا پسته را با پوستشان به فروش می‌رسانند و همین را جزو آمار وزنی شان می‌آورند و به همین دلیل است که جایگاه ما جایگاه سوم است. اگر بخواهیم به عدد و رقم واقعی نگاه کنیم شما مطلع هستید به چه شکل است؟ جایگاه ما در دنیا چگونه است.

انجم شعاع: اعداد و رقم واقعی کشور ترکیه مشخصا بحث روی ترکیه است، آمریکایی‌ها عددشان تقریبا دقیق است یعنی آمریکایی‌ها عدد پرت نمی‌دهند، چون بخش خصوصی دارد کار را انجام می‌دهد کل پسته آمریکا هم حدود ۱۴ کارخانه فرآوری دارند و می‌رود آنجا و پراکنده هم نیست و آمارش در می‌آید، ولی برای پسته ایران ترکیه مسئله نیست خیلی باغ‌های پراکنده دارند و کارگاه‌های پراکنده دارند و نمی‌شود آمار دقیقی داد مسئله وقتی جالب‌تر می‌شود که دولت ترکیه بخواهد آمار بدهد خوب دولت ترکیه هم آمار وقتی می‌دهد اول غلو آمیز می‌دهد آمارش را، دوم این مسئله که من اشاره کردم نه این که به خاطر تقلب کشاورزان ترکیه باشد، نه، سیستم فراوری پسته در ترکیه اشکالاتی دارد هنوز کامل نیست و این‌ها پسته را یک مقداری را می‌تکانند مثل درخت توت که می‌تکانند و تازه اش را می‌فروشند و باقی مانده آن روی زمین می‌ریزد و خشک می‌شود این خشک می‌شود خوب وزن بیشتری دارد و این را هم جمعش می‌کنند.

سوال: خشک می‌شود وزنش کمتر می‌شود یا بیشتر می‌شود؟

انجم شعاع: ببینید ما هم پسته را خشک می‌کنیم، ولی بدون پوست نرم خشک می‌کنیم، آن‌ها با پوست نرم خشک می‌کنند و وزنش بیشتر می‌شود. ما پوست نرم رویش را جدا می‌کنیم پسته را شستشو می‌دهیم خشک می‌کنیم آن‌ها با همان پوست نرم خشک می‌کنند و دولتی هایش هم یک مقدار غلو می‌کنند و یک چیزی هم است پسته ترکیه خیلی داخل کشور مصرف می‌شود مغز پسته ترکیه خیلی مغز خوشمزه و چربی است و خیلی به مغز ما نزدیک است حتی گاهی بعضی از واریته هایش از واریته‌های ما خوشمزه‌تر است، ولی مثلا پسته به خاطر چیزی که گفتم وقتی در دو سه ماه بعد این‌ها می‌روند یک جایی این پسته را در دیگ‌های بزرگی خیس می‌کنند و دوباره رویش را می‌تراشند پوست پسته شان خیلی سیاه می‌شود.
سوال: الان طبق آمارها ترکیه از ما بالاتر است؟

انجم شعاع:نه این آمار است ترکیه بعد از ما است و ترکیه سوم است هنوز آن قدر تولید پسته ندارد.
سوال: جایگاه ما چندم است؟

انجم شعاع: آمریکا اول است و ایران دوم است.

سوال: با توجه به آماری که شما فرمودید من قیمت‌ها را که نگاه می‌کردم در بازارهای جهانی پسته ایران را الان ۸ تا ۱۰ دلار می‌خرند و پسته آمریکا ممکن است کمی ارزان‌تر باشد با توجه به کیفیت خوبی که پسته ما دارد. اشاره‌ای بفرمایید که الان پسته ما به کدام کشورها صادر می‌شود و حجم صادرات ما چقدر است و مشخصا با چه نرخی در بازارهای جهانی پسته ایران را می‌خرند؟

انجم شعاع: صادرات پسته همانطور که اول صحبت هایم گفتم خیلی بستگی دارد به تولید پسته و البته مسائل مربوط به نرخ ارز و این ها، ولی هرچه پسته ما داشته باشیم می‌توانیم صادر کنیم. قیمت هم در بازارهای جهانی بسته به کیفیت ممکن است ۷ دلار هم پسته ایران فروش برود و ممکن است ۱۰ دلار هم فروش رود بسته به واریته، ریز و درشتی، کشور مقصد و بحث آلودگی‌هایی که اروپایی‌ها خیلی سختگیر هستند راجع به بحث آفلاتوکسین و گاهی سموم و گران‌تر هم پسته می‌خرند، هندی‌ها و چینی‌ها خیلی حساسیتی ندارند هر کس ارزان‌تر داد یعنی چینی‌ها مشخصا پسته آمریکایی و ایرانی خیلی برایشان فرقی نمی‌کند پسته ایرانی که وارد چین می‌شود بلیچ می‌شود یعنی آب اکسیژنه می‌زنند فکر کنید پسته را وایتکس بزنند بعد رنگ می‌کنند این پسته خیلی فرق نمی‌کند آمریکایی باشد یا ایرانی این‌ها پسته را ارزان‌تر می‌خرند، بازارهایی داریم که پسته ما را خیلی می‌پسندند مثل هند، مثل کشورهای عربی، اگر در فلسطین اشغالی با واسطه از اردن و ترکیه برود، مثل شمال آفریقا این‌ها مزه شناس هستند و مزه را می‌فهمند و ترجیحشان این است که پسته ایران را بخرند اگر پسته ایرانی نبود می‌روند سراغ پسته آمریکایی یا آمریکایی‌ها آپشن خوبی به آن‌ها بدهند یا تخفیف دهند هر دو را مصرف دارند، ولی مثلا سرمایه گذاری عظیمی که شرکت پارامونت که الان شده واندرفول ۷-۸ سال پیش در هند کرد منتج به نتیجه نشد و تاجران هندی بیشتر ترجیح می‌دهند که با پسته ایران کار کنند و می‌توانیم بگوییم کشورهای خاورمیانه بازارهای سنتی ما هستند و البته آمریکا، اروپا و مکزیک که الان ما به اروپا خیلی کم صادرات داریم و آمریکا هم که اصلا نداریم و خاورمیانه آن‌هایی که مزه می‌فهمند صادرات داریم.