به گزارش قدس خراسان، هواست دیگر، یک صبح آفتابی و دل‌انگیز گاهی مقدمه یک بعدازظهر طوفانی است، آن هم طوفانی غیر قابل پیش‌بینی، فکرش را بکن مثل همین خرداد پارسال وقتی برای یک پیاده‌روی یا قدم زدن با دوستی برنامه‌ریزی کردی ناگهان اسیر طوفانی سهمگین شوی.

دقیقاً خرداد سال گذشته یعنی نزدیک به یک سال پیش بود که طوفانی پرشتاب مشهد را درنوردید و مردم را غافلگیر کرد؛ چراکه برای آن هشدارهای لازم داده نشده بود.

پیش‌بینی پدیده‌های ناگهانی رادار می‌خواهد

موضوعی که همان زمان یکی از کارشناسان اداره کل هواشناسی خراسان رضوی آن را مربوط به نداشتن رادار عنوان کرد.

حالا بیش از ۱۶ سال است که از راه اندازی ایستگاه رادار هواشناسی در خواجه‌مراد مشهد سخن گفته می‌شود و آن طور که رئیس مرکز پیش‌بینی هواشناسی خراسان رضوی گفته، با اینکه جانمایی و برخی از زیرساخت‌ها مثل تأمین برق و ساخت جاده انجام شده اما نبود بودجه این کار را با مشکل مواجه کرده است.

قائنی‌پور با بیان اینکه پیش‌بینی پدیده‌های ناگهانی به رادار نیاز دارد، گفت: وقتی رادار نصب شود صحت پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت را بالا می‌برد به طوری که ما نباید در پیش‌بینی‌های ۶ساعته خطا داشته باشیم.

بر پایه گفته این کارشناس، نبود رادار سبب می‌شود سیستم هوای هواشناسی روی نقشه‌ها نشان داده نشود.

رئیس مرکز پیش‌بینی هواشناسی خراسان رضوی اظهار کرد: سیاست سازمان هواشناسی کشور این است که غرب کشور به رادار تجهیز شود؛ چرا که سیستم‌های هواشناسی از مسیر غرب وارد کشور می‌شود البته برای استان خراسان رضوی یکی دو بار رادار تأمین شد اما زیرساخت نصب رادار را نداریم که باید با بودجه استانی تأمین شود.

وی ادامه داد: راه‌اندازی ایستگاه رادار در مشهد که یکی از نیازهاست، افزون بر اعلام اطلاعات دقیق پیش از وقوع پدیده‌های جوی، می‌تواند به تصمیم گیری درست و مدیریت اوضاع نیز کمک کند.

رئیس مرکز پیش‌بینی هواشناسی خراسان رضوی با بیان اینکه در شرق کشور هیچ گونه رادار هواشناسی نصب نشده است، اظهار کرد: از خراسان رضوی تا سیستان و بلوچستان هیچ ‌گونه رادار هواشناسی نصب نشده در حالی که جزو ملزومات است.

رادار وضعیت نقطه به نقطه را می‌دهد

مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی نیز به خبرنگار قدس خراسان گفت: تاکنون در کشور ۹ رادار نصب شده و ما در خصوص استان هم پیگیر هستیم که رادار را نصب کنیم. در بحث رادار ما فاز تملک زمین به علاوه جاده دسترسی را انجام دادیم، قسمت مربوط به برق را هم انجام دادیم، سازمان هواشناسی قسمت زیرساخت رادار را به خود استان‌ها واگذار کرده و بخش خرید تجهیزات به شکل ملی انجام می‌شود.

علی‌اصغر دهقان‌پور ادامه داد: رادار هواشناسی ابزاری است که می‌توانیم با استفاده از آن شرایط جوی و وضعیت جبهه‌ها را به صورت لحظه‌ای پایش کنیم اما مهم‌ترین پارامتری که رادار اندازه‌گیری می‌کند بارش نقطه‌ای است چون ما ایستگاه‌هایی که در سطح استان داریم به لحاظ تعداد محدودیت دارند و نمی‌توانند وضعیت نقطه‌ای را در سطح استان به ما نشان بدهند.

وی مزیت اصلی رادار را نشان دادن نقطه به نقطه مقدار و نوع بارش عنوان کرد و ادامه داد: همچنین وضعیت آلاینده‌ها را پایش می‌کند یا میدان باد را دقیق می‌تواند به ما بدهد.

مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی ادامه داد: از آنجا که بخش عمده کارکرد رادار هواشناسی پیش‌بینی‌های مدیریت بحران است چند روز پیش که رئیس مدیریت بحران کشور به مشهد سفر کرد همراه او به سایت رادار رفتیم و از محل بازدید به عمل آمد.

دهقان‌پور با اشاره به اینکه میزان پیشرفت کار توسط مسئولان کشوری از نزدیک مشاهده شده است بیان کرد: قول مساعد برای کمک از سوی مدیریت بحران کشور به عملیات اجرایی این پروژه داده شد.

وی افزود: بخش زیرساخت حدود ۱۳ میلیارد تومان هزینه دارد و در سال جاری حدود ۲.۴ میلیارد تومان تخصیص یافت تا عملیات اجرایی پس از برگزاری مناقصه آغاز شود.

رادار در حوزه‌های دیگر هم کاربرد دارد

مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی در ادامه با تأکید بر اینکه با این مبالغ کم، کار خیلی زمان می‌برد، خاطرنشان کرد: در حال پیگیری هستیم با توجه به اینکه رادار در حوزه‌های مختلف آب، ناوبری هوایی، کشاورزی و... کاربرد دارد، از دستگاه‌های مختلف این اعتبار را تأمین و زیرساخت را زودتر به انجام برسانیم.

بر اساس گفته وی، بخش دوم مربوط به خرید تجهیزات است که توسط سازمان هواشناسی کل کشور انجام می‌شود.

دهقان‌پور در خصوص تعلل چندین ساله این پروژه توضیح داد: چند سال این پروژه معطل مانده بود؛ چراکه اختصاص اعتبار خیلی ناچیز بود و عملاً کاری انجام نمی‌شد، اما در بازدید اخیری که داشتیم معاون هماهنگی امور عمرانی و دفتر مدیریت بحران استانداری قول مساعد برای پیگیری تأمین اعتبار زیرساخت رادار از طریق سازمان مدیریت برنامه‌ریزی و نمایندگان مجلس را داده‌اند.

مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی معتقد است: یک پیش‌بینی دقیق که توسط رادار انجام شود چندین برابر این مبلغ می‌تواند برای استان منفعت داشته باشد و از وارد آمدن خسارت به بخش‌های مختلف جلوگیری کند. 

وی با بیان اینکه خرید تجهیزات و رادار نیز حدود ۴۰ میلیارد تومان هزینه دارد، افزود: هواشناسی از جمله دستگاه‌هایی است که در پیش‌بینی و به حداقل رساندن خسارت‌های بحران نقش مهمی دارد ولی فقط وقتی موج سرما، سیل یا امواج گرمایی پیش بیاید اهمیتش مشخص می‌شود و باز به دست فراموشی سپرده می‌شود و این ناشی از این است که ما به جای مدیریت ریسک، بیشتر مدیریت بحران را مدنظر قرار داده‌ایم.

اگر گذرتان به بنگاه‌های املاک افتاده باشد و قیمت خرید خانه در مشهد را بدانید حتماً می‌دانید ۱۳ میلیارد که برای راه‌اندازی زیرساخت‌های رادار هواشناسی خراسان رضوی مورد نیاز است حتی از خرید یک باب منزل مسکونی در برخی نقاط این شهر ارزان‌تر است! اما اینکه چرا با وجود اهمیت بالایی که دارد هنوز محقق نشده است به نظر می‌رسد بیشتر از اینکه به خاطر نبود اعتبار باشد مربوط به اولویت نداشتن آن در نگاه مسئولان است، شاید اگر خسارت‌هایی که سالانه از این پیش‌بینی نشدن اتفاق‌های ناگهانی در حوزه جوی متوجه بخش‌های مختلف می‌شود را جمع‌بندی کنیم اولویت مسئولان در به سرانجام رسیدن این پروژه تغییر کند.

خبرنگار: معصومه مومنیان