هفتاد و دومین نشست علمی پژوهشگاه فقه نظام با عنوان «ظرفیت های نهاد ولایت فقیه در مواجهه پیشگیرانه با چالش بازگشت پذیری انقلاب ها» با ارائه حجت الاسلام محسن زواری و نقد حجت الاسلام محمد مهدی اسلامیان از پژوهشگران حوزه علمیه در پژوهشگاه فقه نظام برگزار شد.

حجت الاسلام زواری در این نشست بیان کرد: ویژگیها و صفات ولی فقیه باعث استحکام درونی انقلاب است؛ به این دلیل که ولایت فقیه امتداد معصوم و برخوردار از مشروعیت الهی است که باعث قداست و حجیت نظام ولایت فقیه در نزد جامعه است و سبب اطاعت آحاد جامعه از اوامر و دستورات ولی فقیه و ایجاد رابطه عاطفی و محبت بین امام و امت می شود. هم چنین صفات اخلاقی که باید ولی فقیه داشته باشد - نظیر عدالت، تقوا، تواضع، مسئولیت پذیری و سایر صفات - و ضرورت باقی ماندن این صفات در وی، ظرفیت پیش گیری از بازگشت پذیری را ایجاد می کند. کار ویژه ها و اختیارات ولی فقیه در دو ساحت سیاست گذاری کلان و پایش و نظارت نیز زمینه را برای مواجهه نهاد ولی فقیه با چالش بازگشت پذیری فراهم می کند.

در نوبت نقد حجت الاسلام اسلامیان نقدهای خود را بیان کرد. از نظر وی روش فقهی در این بحث کم رنگ بوده است. همچنین قداست ولایت فقیه مربوط به وضعیت مطلوب است و در وضعیت موجود چنین قداستی که منجر به اطاعت همگانی آحاد جامعه شود دیده نمی شود. هم چنین معلوم نیست ویژگیها و خصوصیات ولی فقیه مانند عدالت بتواند سبب تصمیم گیری درست و در نتیجه مانع بازگشت پذیری باشد. هم چنین ویژگیهایی که برای نهاد ولایت فقیه برشمرده شده است در سایر نظامها هم وجود دارد؛ به عنوان مثال در نظام دموکراتیک که مشروعیت خود را از مردم می گیرد این مشروعیت وجود دارد و آنها هم این سیاست گذاری و پایش را دارند و برای همین اختصاصی به نهاد ولایت فقیه ندارد در حالی که از عنوان ارائه شده در این نشست استفاده می شود که این ویژگی ها مختص به نهاد ولایت فقیه است.

در ادامه جلسه حضار نیز نکاتی را مطرح کردند که از جمله آن ها لزوم توضیح چرایی بازگشت پذیری در انقلاب ها و اختصاصی نبودن ظرفیت های ذکر شده در نهاد ولایت فقیه بود.

در خاتمه حجت الاسلام زواری در پاسخ به نقدهای مطرح شده با اشاره به برخی استنادات و مطالب ذکر شده، حیثیت فقهی این بحث را کافی دانست.

وی بیان کرد: نهاد ولایت فقیه در امتداد ولایت معصوم است و برای همین از مواهب و خصوصیات آن بهره مند است و در این خصوصیات، مشترک با ولایت معصوم است.

این پژوهشگر افزود: آثار مطرح شده اختصاص به جامعه آرمانی ندارد؛ بلکه در همین جامعه موجود هم آثار آنها در حد معینی نمودار است.