به گزارش قدس آنلاین، سازمان همکاری‌های شانگهای که سازمان منطقه‌ای در اوراسیا محسوب می‌شود با هدف همکاری‌های امنیتی و سیاسی و برای مقابله با نفوذ و سلطه بی‌رقیب آمریکا پدید آمد. جمهوری اسلامی ایران با عضویت در این سازمان تلاش می‌کند با روند کنونی تغییرات نظم بین‌المللی و قدرت‌های نوظهور همسو شود و در رهگذر آن، اهداف راهبردی و نظم سیاسی و امنیتی مطلوب خود را دنبال کند. 
در همین باره، مهدی خورسند، کارشناس مسائل اوراسیا در گفت وگو با قدس تصریح کرد: منطقه‌گرایی و نهادگرایی از ابزارهایی است که کشورها برای اینکه بتوانند سهم بیشتری از کیک قدرت را در عرصه منافع منطقه‌ای یا فرا منطقه‌ای داشته باشند از آن استفاده می‌کنند. کشورها با عضویت در نهادهای مؤثر منطقه‌ای سعی دارند همپیمانان بیشتری را با خود همراه کنند تا وزن و اعتبار سیاسی آنان بالاتر برود. البته به‌جز بعد سیاسی، قرابت جغرافیایی کشورها در یک منطقه خاص می‌تواند دستاوردهای امنیتی و منافع اقتصادی نیز به ارمغان بیاورد. در چنین شرایطی، سازمان شانگهای یکی از سازمان‌های مؤثر منطقه‌ای محسوب می‌شود که ایران بر اساس رویکردهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی خود خواهان عضویت در آن بود. ایران با عضویت در سازمان شانگهای و قرار گرفتن در کنار کشورهایی مانند  هند، روسیه و چین، می‌تواند وزن سیاسی خود را بالا ببرد و نوعی پیوند و درهم‌تنیدگی اقتصادی و سیاسی با اعضای آن ایجاد کند.

تثبیت جایگاه ترانزیتی با عضویت در شانگهای
خورسند گفت: بدون شک با تغییر رویکردی که شانگهای از سال ۲۰۰۵ در حوزه اقتصادی دنبال کرده، تعامل اقتصادی نزدیک با آن می‌تواند عایدی اقتصادی بسیاری برای ایران به همراه داشته باشد. ترانزیت یکی از غیرقابل تحریم‌ترین دستاوردهای اقتصادی است که می‌توان از نهادهای منطقه‌ای انتظار داشت و آن را پیگیری کرد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اقتصادی عضویت در شانگهای، تثبیت جایگاه ترانزیتی کشور در موقعیت‌های کریدوری شرق به غرب است. بازیگران مؤثر کریدور شرق به غرب در سازمان شانگهای حضور دارند و ایران می‌تواند از این فرصت بهره ببرد. چنان‌که روسیه به عنوان یکی از بازیگران مؤثر، چین به عنوان مبتکر پروژه «یک کمربند، یک راه» و همچنین هند به عنوان بازیگری که در حال معرفی کریدور جدید عرب‌مد است، در شانگهای حضور و نفوذ دارند. ما باید با عضویت در شانگهای بتوانیم جایگاه ترانزیتی خود را تثبیت کرده و از پیشرفت طرح‌های رقبای منطقه‌ای باهدف حذف ایران جلوگیری کنیم.  

این کارشناس بین‌الملل افزود: همچنین عضویت در شانگهای یا نهادهای مشابه و روابط اقتصادی با اعضا می‌تواند موجب کاهش هزینه‌ها و تعرفه‌های اقتصادی شود. عضویت در سازمان شانگهای و پیوند نهادی موجب می‌شود کشورهای دیگر نتوانند به‌راحتی ایران را تحریم کنند. باید توجه داشت سازمان شانگهای در راستای راهبردهای کلان استراتژیک یا رویکردهای ایدئولوژیکی کشورمان نیست و نباید انتظار سازمانی ضدامپریالیستی از آن داشت، زیرا اعضا به دنبال دستیابی به چنین هدفی نیستند. بنابراین ما باید با رویکرد عقلایی و منطقی تلاش کنیم از عضویت در شانگهای بیشترین منافع را کسب کنیم. در واقع، اکنون جهان در دوران گذار نظم بین‌المللی است و بازیگران بزرگی همچون چین و روسیه با نهادگرایی منطقه‌ای به دنبال تضعیف هژمونی آمریکا در نظام بین‌الملل هستند.

خورسند بیان کرد: باید توجه داشت عضویت در این‌گونه نهادها در راستای تقویت دوران گذار نظم بین‌المللی از نظام تک‌قطبی به نظام چندقطبی و چندجانبه‌گرایی است. بنابراین بدون شک عضویت ایران در شانگهای می‌تواند در مسیر مبارزه با سلطه‌طلبی آمریکا مؤثر باشد و کشورمان را به عنوان یک بازیگر فعال در دوران گذار نظم بین‌الملل نشان بدهد. البته عضویت ایران نیز برای این سازمان دارای اعتبار است و حضور کشورمان می‌تواند به وجهه و وزن آن بیفزاید و دستاورد دوجانبه به همراه بیاورد. در حالی ایران رسماً عضو شانگهای می‌شود که از سوی دیگر امروز روز استقلال آمریکاست. گرچه نمی‌توان با قطعیت گفت این موضوع با برنامه‌ریزی بوده، اما می‌تواند محتوای خبری و تحلیلی در اختیار رسانه‌ها و کارشناسان قرار بدهد. ایران اگر درصدد است از دوران گذار نظم بین‌المللی نتایج مؤثرتری برای اهداف راهبردی خود کسب کند، قطعاً دستیابی به آن از مسیر چندجانبه گرایی و تقویت ائتلاف‌های منطقه‌ای می‌گذرد که عضویت در شانگهای یکی از راه‌های تحقق این موضوع است.

انتهای پیام/