به گزارش قدس خراسان، با جدی شدن بحران آب شهر مشهد، راه‌های متفاوت تأمین آب قابل بررسی و پیگیری است که استفاده از پساب تصفیه شده در تصفیه‌خانه‌ها با توجه به حجم بالای تولید آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
در مصاحبه قدس خراسان با معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب مشهد در آذر ماه ۱۴۰۱ اعلام شد در یک شبانه‌روز در شهر مشهد حدود ۲۵۰هزار مترمکعب فاضلاب تولید که این مقدار توسط شبکه فاضلاب شهری به سمت تصفیه‌خانه‌ها هدایت می‌شود. ظرفیت تصفیه‌خانه‌های شهر مشهد در شبانه‌روز حدود ۲۱۰هزار مترمکعب است که ۳۰ تا ۴۰هزار مترمکعب در شبانه‌روز اضافه بر ظرفیت تصفیه‌خانه‌ها فاضلاب داریم که این مقدار اضافه وارد کشف‌رود می‌شود.
۲۵۰ هزار مترمکعب به صورت سالانه حدود سه برابر سد حجم طرق است که در صورت بازچرخانی کامل می‌تواند نقش مهمی در تأمین آب مشهد به ویژه در آبیاری فضای سبز داشته باشد.
در گفت‌وگوی حسین مختاری، مدیر عامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز مشهد با قدس خراسان، وی میزان آب مورد نیاز آبیاری فضای سبز مشهد را ۵/۲۴میلیون مترمکعب عنوان کرد که اگر از آب بازچرخانی شده استفاده شود، استفاده از چاه‌های آب منتفی است.
با توجه به اهمیت موضوع، به سراغ رئیس اداره حفاظت محیط زیست مشهد رفتیم تا اطلاعات لازم در خصوص آخرین وضعیت تصفیه‌خانه‌های مشهد را بدست آوریم.
فاضلابی که هدر می‌رود
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مشهد در این باره اظهار کرد: نکته مهم درباره تصفیه‌خانه‌های آبفا، حجمی است که این تصفیه‌خانه‌ها تصفیه می‌کنند که کمتر از فاضلاب ورودی است و این امر سبب می‌شود فاضلاب مازاد بدون تصفیه «بای‌پس» شود.
هادی موسی‌پور ادامه داد: آبفا برنامه زمان‌بندی برای ارتقا و ساخت تصفیه‌خانه‌ها را ارائه کرده که با تحقق آن، فاضلاب بدون تصفیه باقی نمی‌ماند.
وی با تشریح آخرین اعلام آبفا در تکمیل این فرایند افزود: طبق آخرین اعلام آبفا، ارتقای کیفی تصفیه‌خانه پرکند یک تا نیمه ۱۴۰۲، ارتقای کیفی و کمی پرکند۲ تا ۱۴۰۳، تکمیل تصفیه‌خانه طبرسی تا ۱۴۰۴، ساخت و تکمیل تصفیه‌خانه اولنگ۳ تا پایان سال۱۴۰۴ زمان می‌برد و ساخت تصفیه‌خانه خین‌عرب۲ نیازمند سرمایه‌گذار خارجی است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مشهد به تکمیل دو تصفیه‌خانه پرچالش چرمشهر و سپتاژ اشاره کرد و گفت: طرح توسعه تصفیه‌خانه چرمشهر در حال انجام است. این تصفیه‌خانه قرار بود در پایان سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری برسد که با توجه به مشکلات میان پیمانکار و شرکت شهرک‌های صنعتی در آخرین جلسات برگزار شده در فرمانداری و استانداری، تاریخ ۳۱ مرداد ماه زمان بهره‌برداری این تصفیه‌خانه اعلام شده است.
موسی‌پور مشکلات تصفیه‌خانه‌های چرمشهر و سپتاژ را یکی دانست و ادامه داد: به دلیل یکی بودن پیمانکار این دو تصفیه‌خانه، همان مشکلات چرمشهر برای سپتاژ هم به وجود آمده و به خاطر تغییرات قیمت میان پیمانکار و شهرداری مشکلاتی ایجاد شده است.
وی افزود: شهرداری به دنبال رفع این مشکل است و به دلیل کمبود اعتبارات در سفر رئیس سازمان محیط زیست به مشهد ۵۳ میلیارد تومان وام از صندوق ملی محیط زیست برای تکمیل سپتاژ مصوب شد. طبق آخرین نامه شهرداری در ۱۵تیر ماه به محیط زیست، مستندات لازم به بانک توسعه تعاون ارائه شده و شهرداری به دنبال دریافت وام و تکمیل پروژه است و از زمان دریافت وام ظرف ۶ماه سپتاژ تحویل خواهد شد.
حال تصفیه فاضلاب، خوب نیست
موسی‌پور در تشریح وضعیت تصفیه‌خانه‌ها عنوان کرد: از تصفیه‌خانه‌های پرکند یک و اولنگ سه بار نمونه‌برداری انجام شده که دو نوبت غیر استاندارد و نوبت آخر در پایان خرداد ماه استاندارد بوده است. در سه نوبت نمونه‌برداری از پرکند۲ هر سه نوبت خروجی تصفیه‌خانه غیر استاندارد بوده که اخطارهای لازم در این زمینه داده شده و نمونه‌برداری‌های صورت گرفته اردیبهشت ماه از تصفیه‌خانه‌های التیمور و خین‌عرب، خروجی این دو تصفیه‌خانه را استاندارد نشان داده است.
مدیر ایمنی، بهداشت، محیط زیست و انرژی شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی درباره آخرین وضعیت تصفیه‌خانه چرمشهر اظهار کرد: تمام اختلافات مالی در این پروژه حل شده و تکمیل تصفیه‌خانه در حال انجام است و پس از بهره‌برداری، عملیات کامل تصفیه فاضلاب واحدهای تولیدی این شهرک انجام می‌شود و در نهایت پساب تولیدی در فرایندهای مورد نیاز واحدهای شهرک استفاده خواهد شد.
علی هوشمند ادامه داد: حجم آبی که این تصفیه‌خانه تصفیه می‌کند، برابر با ۳هزار مترمکعب در شبانه‌روز است که با توجه به میزان تولید حجم فاضلاب در واحدهای تولیدی ۸۰ درصد از ظرفیت این تصفیه‌خانه درگیر خواهد شد که استفاده از ظرفیت تصفیه فاضلاب تصفیه‌خانه چرمشهر با توجه به فعالیت واحدهای تولیدی که برخی فصلی هستند، ممکن است متغیر باشد.
وی تأکید کرد: تمام واحدها ملزم به پیش‌تصفیه هستند و حتماً باید کروم موجود در فاضلاب توسط واحد تولیدی تصفیه شود و سایر موارد آلودگی هم به حد استانداردی برسد که با نزدیک‌تر شدن به زمان افتتاح تصفیه‌خانه چرمشهر توضیحات تکمیلی‌تر ارائه خواهد شد.
هوشمند به انجام آزمایش‌های مشترک با محیط زیست اشاره کرد و گفت: در زمینه اطمینان از انجام پیش‌تصفیه توسط واحدهای تولیدی، پایش مشترکی روی خروجی واحدهای تولیدی و ورودی و خروجی تصفیه‌خانه از طرف شرکت شهرک‌ها و محیط زیست انجام می‌شود تا جلو تخلفات گرفته شود.
افزایش نرخ ارز، سنگ پیش پای افتتاح سپتاژ
مدیر پروژه کرانه شمالی کشف‌رود در خصوص اختلافات ایجاد شده با پیمانکار تصفیه‌خانه سپتاژ عنوان کرد: شهرداری درباره تصفیه مطالبات پیمانکار اقدام کرده؛ ولی پیمانکار به دلایل مختلفی کار نکرد. یکی از این دلایل مهم، افزایش قیمت ارز است که پیمانکار تغییر نرخ پیمان را درخواست دارد.
فرهاد ذبیحی ادامه داد: رایزنی‌هایی با فرمانداری انجام شده تا در شورای نظارتی بتوانیم پرونده را مطرح کنیم؛ ولی با قیمت اعلامی جدید از سوی پیمانکار که تفاوت بسیار زیادی دارد، عملاً نمی‌توان روی این پیمانکار حساب کرد.
وی در توضیح این مطلب افزود: افزایش سه برابری ارز از ابتدای انعقاد قرارداد، این پیمان را برای پیمانکار زیان‌ده کرده و اگر تسویه‌حساب از طرف شهرداری انجام شده با روند افزایشی قیمت‌ها برای پیمانکار همخوانی نداشته و در همین شرایط اگر پیمانکار بخواهد قرارداد را بر مبنای تسویه‌حساب شهرداری به اتمام برساند، حدود ۷۰میلیارد تومان ضرر خواهد کرد که پیمانکار ترجیح می‌دهد ضمانت‌نامه‌هایش ضبط شود؛ اما این زیان را نداشته باشد.
ذبیحی خاطرنشان کرد: بیشتر پیمانکاران به دلیل نبود پول کار نمی‌کنند. در این پروژه مطالبات داده شده؛ اما مطابق با هزینه‌ها نیست. بنابراین پیمانکار کاری انجام نمی‌دهد و عنوان می‌کند راه‌حلی برای این موضوع پیدا شود. درخواست پیمانکار قانونی نیست و باید در جلسات نظارتی درباره آن صحبت شود تا ببینیم چه تدبیری خواهد شد.
وی در پایان درباره دریافت تسهیلات مصوب در سفر رئیس سازمان محیط زیست به مشهد اظهار کرد: یک مرحله پرونده درخواست تسهیلات تکمیل و به بانک توسعه تعاون تحویل شد که با توجه به ایرادهای گرفته شده در حال رفع آن هستیم. یکی از ایرادها ارائه طرح امکان‌سنجی بوده که توسط مشاور در حال انجام است و پس از تکمیل دوباره به بانک توسعه تعاون ارسال می‌شود که به نظر می‌رسد تکمیل این مرحله یک ماه زمان ببرد.
سهم خراسان رضوی از طرح انتقال آب از دریای عمان ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب است که حدود ۳۰ درصد آن به آب شرب اختصاص خواهد یافت و مابقی با کاربری صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هزینه تمام شده و اثرات مخرب زیست محیطی این طرح، این پرسش را مطرح می‌کند چرا با توجه به بحران تأمین آب در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و شرب، شهر مشهد این همت را در متولیان امر ایجاد نمی‌کند تا هزینه‌های مورد نیاز تکمیل و توسعه تصفیه‌خانه‌ها با سرعت عمل بیشتری انجام شود و در یک کار شبانه‌روزی آب بازچرخانی شده در چرخه صنعت و فضای سبز قرار بگیرد تا چاه‌های مورد استفاده در این بخش سریع‌تر از رده مصرف خارج شود و سفره‌های زیرزمینی برای مرمت خود مجالی داشته باشند.
خبرنگار: طاهره فجرداودلی
نظر شما