تورج همتی از بین رفتن حیات بیولوژیکی این رود را دلیل این نام‌گذاری می‌داند و اینکه فاضلاب‌رود شدن کشف‌رود، از همان ۴۳ کیلومتر مسیری که از همسایگی مشهد می‌گذرد سرچشمه می‌گیرد!
حوزه‌های شمالی و جنوبی کشف‌رود چندان مشکل زیست محیطی در ۳۷۴ کیلومتر طول این رود ندارند و هرچه هست در حوزه میانی یا همان مسیری است که از مجاورت مشهد می‌گذرد؛ با انبوهی از مشکلات زیست محیطی! مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی وقتی با گروه خبری روزنامه قدس دور یک میز می‌نشیند به موارد زیادی از این دست اشاره می‌کند و در مورد ابهام‌هایی که در حوزه کشف‌رود وجود دارد پاسخ می‌دهد.
ارتباط مستقیم ۶۰۰ هزار نفر با کشف‌رود
گفت‌وگوی ما با همتی حدود دو ساعتی به درازا می‌کشد. او ابتدا توضیحی کوتاه در مورد کشف‌رود و سابقه تاریخی آن می‌دهد. رودی که گرچه اکنون رود نیست و رودخانه‌ای فصلی است تا دائمی اما به واسطه رها شدن فاضلاب کلانشهر مشهد در آن به فاضلاب‌رودی دائمی تبدیل شده است با انبوهی از مشکلات زیست محیطی که ۶۰۰ هزار نفر از همسایگان مشهدی‌اش ارتباطی مستقیم با آن دارند!
مدیر کل با اشاره به اقدام‌های حیات‌بخشی که برای کشف‌رود انجام شده، بیان می‌کند: هدف اصلی همه دستگاه‌های نظارتی از جمله محیط زیست برگرداندن حیات دوباره به رودخانه کشف‌رود است، شرایط از گذشته که پیش از آن همه چیز رها شده بود و نظارتی وجود نداشت بهتر شده است مسائل مختلفی از سوی دستگاه قضایی در خصوص آزادسازی حریم کشف‌رود صورت گرفته و از ساخت‌وسازهای غیرمجاز در این محدوده جلوگیری به عمل می‌آید. ایجاد کارگروه فاضلاب از سال ۹۵ یکی دیگر از اقدام‌های خوب در این راستا بوده که تمامی دستگاه‌های نظارتی و مرتبط در آن عضویت دارند و کمیته‌های متعددی در آن به وجود آمده است.
خروجی سه تصفیه‌خانه آلاینده است!
از همتی در مورد ابهامات درباره خروجی پساب ناشی از تصفیه‌خانه‌های پنج‌گانه شهر مشهد می پرسیم و او نیز تقریباً همان مطلبی را عنوان می‌کند که چندی پیش کارشناسان بهداشت در گفت‌وگو با قدس گفته بودند. پنج تصفیه‌خانه فاضلاب در مشهد وجود دارد که طبق نمونه‌گیری انجام شده خروجی تصفیه‌خانه‌های پرکندآباد۱ و ۲ آلاینده بودند، خروجی اولنگ نیز شرایطی مثل پرکندآباد دارد و آلاینده است فقط خین‌عرب و التیمور به جز یک مورد، بقیه نمونه‌گیری خروجی‌شان استاندارد بوده است. این البته شرایط خوبی نیست و باید حداقل برای خروجی پساب تصفیه‌خانه‌ها فکری اندیشیده شود.
در حال حاضر میزان فاضلاب جمع‌آوری شده از شهر مشهد ۲۶۳ هزار مترمکعب در روز است؛ این در حالی است که ظرفیت تصفیه‌خانه با حداکثر فعالیت، ۱۸۰ هزار مترمکعب است از همین رو باید مشکلات تصفیه‌خانه‌های موجود برطرف شود. پروژه سپتاژ که در حال ساخت است به دلیل نبود اعتبار مشکل دارد و فاز دوم آن ۴۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارد تا بتواند استانداردهای لازم را پاس کند. تصفیه‌خانه پرکندآباد۲ نیز ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و منتظر آزادسازی وام ۸۰ میلیاردی بانک توسعه رفاه کارگران است اما متأسفانه این کار هنوز انجام نشده و تصفیه‌خانه راکد مانده است.
گلایه‌هایی از جهاد کشاورزی
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی در خصوص استفاده از فاضلاب‌های رها شده در بستر کشف‌رود برای آبیاری محصولات کشاورزی و اقدام‌های این اداره برای جلوگیری از آن اظهار داشت: این موضوع هفت تا هشت بار در کمیته ساماندهی فاضلاب مشهد مطرح شده فقط در چهار ماه ۱۹ بار با جهاد کشاورزی مکاتبه کردیم؛ به جز یک بار و یک پاسخ مجهول در مورد آبیاری مزارع با فاضلاب، جواب دیگری نگرفتیم. متأسفانه جهاد کشاورزی استان هیچ عزم و اراده‌ای برای رسیدگی به موضوع ندارد؛ وظیفه اصلی این سازمان است که پیگیر بحث سلامت کشت و کار در مزارع باشد. نمی‌دانم اداره ترویج جهاد کشاورزی چه کار می‌کند آیا نباید مردم را از موضوعات این چنینی آگاه نماید تا حداقل به جای کشت صیفی‌جات، کشت‌های دیگری را جایگزین کنند. باید بگویم جهاد کشاورزی فقط به آمار کار دارد و هیچ نگاهی به کیفیت محصولی که به دست مردم می‌رسد، ندارد!
فروش غیرقانونی فاضلاب خام
پایین‌دست چرمشهر ۳ هزار و ۹۰۰ هکتار گندم، جو، کلزا و غیره کاشت می‌شود؛ این یعنی فاجعه. به اذعان کارشناسان جهاد کشاورزی ۷۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی در مجاورت کشف‌رود با فاضلاب خام آبیاری می‌شود! که با فروش فاضلاب که اقدامی غیرقانونی است آبیاری می‌شود این فاضلاب در کنار خطراتی که برای کاشت محصولات دارد خاک را هم به شدت از بین می‌برد و آلوده می‌کند!
فاضلاب چرمشهر و رهاسازی آن در بستر کشف‌رود یکی از موضوعات داغ و چالشی در نشست ما با مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی بود. همتی در این خصوص معتقد است: هیچ اقدام اصولی برای ساماندهی فاضلاب چرمشهر نشده است. فقط رهاسازی این فاضلاب خطرناک مردم را با انواع و اقسام بیماری‌های خطرناک دست به گریبان کرده است!
سامانه فاضلاب شهرک چرمشهر غیراصولی و غیرکارشناسی است باید سامانه تصفیه‌خانه طوری باشد که با مطالعه کامل ایجاد شود و بر اساس پسابی که تحویل می‌گیرد طراحی شود.
شهریور؛ آخرین مهلت چرمشهر
وی در مورد بازه زمانی که برای بهره‌برداری تصفیه‌خانه جدید در نظر گرفته شده است نیز عنوان می‌کند: آخرین مهلت در نظر گرفته شده برای این کار شهریور ۹۸ است. فرصت و زمان‌ها برای شرکت شهرک‌های صنعتی استان در حال پایان است ما این را برنمی‌تابیم که فقط به فکر دریافت عوارض از واحدهای تولیدی باشیم و چاره‌اندیشی نکنیم، قطعات و تجهیزات در گمرک مانده و تحریم هستیم پیشتر گفته شده؛ همه ما این مسائل می‌دانیم اما این برای ما پذیرفته نیست که خدای نخواسته به جای راه حل برای این امر مهم، دنبال بهانه‌جویی باشیم.
بر اساس پیگیری‌هایی که انجام دادیم برخی از شرکت‌هایی که در چرمشهر حضور دارند سیستم‌های پیش‌تصفیه را اجرا کردند و نتیجه خوبی گرفتیم اما بخش زیادی هم هنوز شرایطشان به همان منوال است و اراده‌ای در ایجاد سیستم ندارند.
تعطیلی پنج واحد متخلف در چرمشهر
همتی ادامه می‌دهد: در مقطعی استانداردهای آلایندگی فاضلاب چرمشهر ۲۲ تا ۲۳ برابر حد مجاز بود و BOD و COD خروجی برخی از واحدها به ۴۵ و ۵۶ هزار هم می‌رسید که برای مقابله با این شرایط پنج واحد از واحدهای متخلف در شهرک چرمشهر در بازه زمانی به دستور دستگاه قضایی تعطیل شدند که سه واحد تولید چرم بود و دو واحد روده پاک‌کنی آن‌ها برای رفع نواقصشان مهلت خواستند.
آبکاری‌ها و سماورسازی‌های سرطان‌زا!
مدیرکل محیط زیست استان در واکنش به این موضوع که گفته می‌شود خروجی فاضلاب چرمشهر فلزات سنگین از جمله کرم ۶ دارد که سرطان‌زا است، می‌گوید: آزمایشگاه معتمد ما، در خروجی فاضلاب چرمشهر «توتال کُرُم» مشاهده کرده است اما مورد دیگری در حال حاضر هست که فعالیت آن مصداق بارز اشاعه سرطان است. خروجی فاضلاب واحدهای آبکاری و سماورسازی این گونه است که به صورت پراکنده در شهر مشهد فعالیت می‌کنند و تعداد این واحدهای تولیدی ۴۰۰ واحد است.
همتی ادامه داد: هماهنگی‌های لازم برای ساماندهی این واحدهای خطرناک با دستگاه قضایی صورت گرفته است تا شرایط لازم برای انتقال آن‌ها به خارج شهر فراهم شود. بر پایه مقدمات اولیه کار و با صحبتی که با اتحادیه این صنوف صورت گرفته است قرار شد ظرف ۱۰ روز آن‌ها طرح و برنامه خودشان را به ما ارائه کنند اما پس از دو ماه هنوز این اتفاق نیفتاده است!
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما