به گزارش قدس خراسان، طبق برنامه دولت سیزدهم، سهم خراسان رضوی از طرح نهضت ملی مسکن، ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در یک سال است و افزون بر این برنامه به صورت روزانه شاهد ساخت و ساز در سطح شهر و استان چه با مجوز و چه بدون مجوز هستیم. یکی از مهم‌ترین مصالح رایج در کشور برای ساختمان‌سازی، بتن است و مسیر تولید بتن نیز استفاده از آب است و با توجه به کم‌آبی شدید در خراسان رضوی، این پرسش مطرح می‌شود که در این ساخت و سازها مصرف آب چگونه است و چه نوع آبی مصرف می‌شود؟
آب آشامیدنی برای تهیه بتن توصیه شده است
یک کارشناس سازه در این باره عنوان کرد: طبق ضوابط بتن در آیین‌نامه ملی بتن ایران، مربوط به سال ۱۴۰۰ که در اصطلاح به آن «آبا» می‌گویند، توصیه آیین‌نامه استفاده از آب آشامیدنی برای تهیه بتن است. علت آن بودن املاحی مانند یون، کلر و فسفات در آب است که وجود آن در ساختار بتن تأثیر می‌گذارد و حتی ph آب مدنظر برای بتن در واقع عددی است که آب آشامیدنی آن مختصات را دارد و به طور کلی ضوابط به گونه‌ای است که آب آشامیدنی را برای تهیه بتن توصیه می‌کند.
محمد ثانی ادامه داد: می‌توان از آب غیر آشامیدنی به شرط انجام آزمایش‌هایی استفاده کرد؛ اما با توجه به امکانات و هزینه‌هایی که این اقدامات دارد، ترجیح به استفاده از آب آشامیدنی برای بتن است.
ساختمان‌هایی که آب می‌بلعند
وی افزود: بازه مصرف آب در بتن مشخص است و معمولاً بازه استاندارد مصرف آب در یک مترمکعب بتن بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ لیتر آب است و در یک ساختمان با ۱۵۰ متر زیربنا به طور متوسط حدود ۲۵ مترمکعب بتن استفاده می‌شود و اگر ساختمان پنج طبقه باشد، عدد پنج برابر می‌شود. باید یادآور شد در کنار آب برای مصرف بتن، سایر مصارف آب در ساخت یک بنا مانند آب برای تهیه ملات گچ، خاک-گچ و بقیه موارد وجود دارد که قابل چشم‌پوشی نیست.
این کارشناس سازه با یادآوری میزان صدور پروانه ساخت و ساز در سال‌های ۹۵ و ۹۶ در خراسان رضوی عنوان کرد: در این زمان که اوج ساخت و ساز در استان بود و تورم در جامعه مانند امروز احساس نمی‌شد، در استان حدود ۲ میلیون مترمربع ساخت و ساز داشتیم که این عدد با توجه به تورم این سال‌ها کاهش یافته؛ اما عمده مصالح مورد استفاده در ساخت و ساز همچنان سیمان و بتن است.
ثانی ادامه داد: اداره آب و فاضلاب، آب ساختمان‌هایی را که شروع به ساخت و ساز می‌کنند، از استفاده مسکونی به تعرفه آزاد تغییر می‌دهد؛ اما با توجه به بحران آب و اینکه آب شرب به لحاظ در دسترس بودن و مورد تأیید بودن، مصرف زیادی در ساختمان‌سازی دارد، افزایش تعرفه کافی نیست و باید به صورت جدی به دنبال یک راهکار بود.
هر مترمکعب بتن ۱۵۰ لیتر آب نیاز دارد
نایب رئیس کمیسیون تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی نیز با تأیید اینکه در آب نباید موارد مضر برای بتن باشد، عنوان کرد: تولید بتن آماده، دارای استاندارد ملی به شماره ۶۰۴۴ است که در این استاندارد ویژگی آب مورد نظر برای تهیه بتن این طور بیان شده: باید آبی مصرفی و فاقد مواد مضر مانند کلر و سولفات باشد.
جواد مروتی میزان مصرف آب در هر مترمکعب بتن را ۱۵۰ لیتر دانست و توضیح داد: میزان مصرف آب بسته به رده‌های مختلف مقاومتی که برای ساختمان در نظر گرفته می‌شود، متفاوت است. به عنوان مثال در یک ساختمان با ابعاد ۱۲۰مترمربع ممکن است ۲۰مترمکعب بتن برای فونداسیون و برای هر سقف ۱۰مترمکعب بتن مصرف شود.
وی ادامه داد: بتن، رده‌بندی دارد و این رده‌ها مقاومت‌های مختلفی برای مصرف در ساختمان‌های گوناگون دارند که با توجه به نوع کاربری، تعداد طبقات، بافت زمین و فشاری که به ساختمان وارد می‌شود و به طور کلی نوع طراحی ساختمان انتخاب می‌شوند و حتی ممکن است برای دو ساختمان کنار هم یکی نباشد.
مروتی آب شرب را بهترین آب برای تولید بتن دانست و متذکر شد: این طور نیست که فقط باید از آب شرب استفاده کرد. اگر آبی مواد مضرش در حد استاندارد باشد، می‌شود از آب غیر شرب برای بتن هم استفاده کرد و این آب می‌تواند آب بازچرخانی شده هم باشد و استفاده از تکنولوژی‌های نو می‌تواند مصرف آب در ساخت بتن را کم کند.
نایب رئیس کمیسیون تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی به مزایای استفاده از بتن اشاره کرد و گفت: بتن، دوستدار طبیعت است و قابلیت بازیافتی دارد و ضایعات صنعتی مانند میکروسیلیس را می‌توان در بتن استفاده کرد. این سبب می‌شود یک چرخه بازیافتی داشته باشیم که از مزایای استفاده از بتن در ساخت و ساز است.
مناطق ۹ و ۱۰ صدرنشین صدور مجوز ساخت و ساز هستند
حسین عبدالله‌زاده، معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد درباره میزان آمار ساخت وساز در سه ماهه پایانی سال گذشته عنوان کرد: در سه ماهه پایانی سال گذشته هزار و ۳۴ پروانه ساختمانی در شهر مشهد صادر شده که منطقه ۱۱ با عدد ۲۵۹ پروانه ساختمان، بالاترین مجوز مسکونی و دو منطقه ۹ و ۱۰ مشهد در صدر صدور مجوز ساخت و ساز مسکونی- تجاری هستند.
در اسفند ۱۴۰۱ در گزارش «مسکن محرومان، به نام بی‌خانمان‌ها به کام غیر بومی‌ها» قدس خراسان به طرح این موضوع پرداخت که در پروژه‌های مسکن، غیربومی‌ها بیشترین سهم خانه‌دار شدن را در شهر مشهد و استان خراسان رضوی داشته‌اند. در این گزارش آمده است: «طبق آخرین آمار سایت عمران گلبهار، جمعیت این شهر ۸۰ هزار نفر اعلام شده و حدود ۹۸ نوع شناسنامه در گلبهار وجود دارد» و این نکته را متذکر می‌شود وقتی جمعیت به سمت شهرهایی مانند مشهد که با بحران شدید آب دست و پنجه نرم می‌کند، سرازیر می‌شوند، مسئله بحران آب تشدید خواهد شد.
ضرورت اتخاذ سیاست‌هایی منطبق بر بحران آب
مسکن از جمله ضرورت‌های زندگی مردم است. اگر از نیاز به خانه‌دار شدن همه طبقات جامعه که با طرح‌های مسکن ملی، مسکن مهر و دیگر موارد مشابه، نیازشان رفع می‌شود هم چشم‌پوشی کنیم، نگاه سرمایه‌ای به مسکن را که سبب افزایش طبقات ساختمان به صورت مجاز یا غیرمجاز می‌شود، در مقیاس کوچک و صنعتی به نام ساختمان‌سازی و انبوه‌سازان در این صنعت را می‌توان در مقیاس بزرگ در نظر گرفت که در مجموع نه دغدغه استفاده نکردن از آب شرب را دارند و نه فرهنگ‌سازی این موضوع در میان سازندگان ساختمان مشاهده می‌شود.
البته باید حق را در نظر گرفت و آن حق این است که اساساً آب بازچرخانی شده برای استفاده در ساختمان‌سازی در دسترس عموم مردم یا فعالان حوزه ساختمان نیست که از آن‌ها انتظار داشته باشیم از آب شرب به عنوان آب در دسترس که بهترین آب برای تولید بتن است، استفاده نکنند.
شاید نتوان فعالان این صنعت را در قدم نخست برای تأمین آب غیرشرب در مصارف ساختمانی به راحتی قانع کرد؛ اما می‌توان از دولت و استانداری انتظار داشت برای پروژه‌هایی که متولی یا متولیان آن بخش‌های حاکمیتی هستند، استفاده از آب غیرشرب، اولویت و اجبار ساخت مسکن باشد تا بتوان با اتخاذ چنین سیاست‌هایی افکار عمومی را قانع کرد که وضعیت آب در مشهد و خراسان رضوی بحرانی است و سیاست‌گذاری‌ها بر مبنای بحران آب است و همراهی هرچه قوی‌تر مردم را می‌طلبد.
خبرنگار: طاهره فجرداودلی
نظر شما