به گزارش قدس‌آنلاین، سفر وانگ یی دیپلمات ارشد چین به آنکارا و دیدار او با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، بازتاب گسترده ای در رسانه های این کشور داشت. چرا که به قول رسانه های تحت امر حزب حاکم ترکیه، وانگی یی یک دیپلمات و وزیر ساده نیست و به عنوان عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و مدیر کمیسیون مرکزی امور خارجه، همواره از چهره های قدرتمند پکن بوده و اعتبار و جایگاه ویژه ای نزد رئیس جمهور و مقامات حزب دارد.

او در شرایطی به دعوت اردوغان به آنکارا سفر کرد که هم خود به تازگی مقام وزارت را در دست گرفته و هم سراغ رئیس جمهور کشوری رفت که به تازگی پس از یک انتخابات حساس و دشوار دوباره به قدرت رسیده و در چند سال گذشته، همواره خواهان توسعه روابط با چین بوده است.

کارشناسان بر این باورند که اردوغان تمایل دارد روابط بسیار نزدیکی با رئیس جمهور چین برقرار کند، اما تفاوت ماهوی نگرش سیاسی و اقتصادی چینی ها با مقامات دیگر کشورها، باعث شده که رابطه در مدار اقتصاد و آن هم به سود چین پیش برود اما در حوزه های سیاسی و دفاعی، فعلاً خبر خاصی نیست.

البته در سفر روز چهارشنبه گذشته، وانگ یی در دیدار با همتای ترک خود هاکان فیدان اعلام کرد:«چین تمایل دارد با دولت تازه تاسیس ترکیه، به منظور تقویت اعتماد استراتژیک و هماهنگی متقابل،  همکاری کند».

وی همچنین گفته است: «چین از ایفای نقش ترکیه در عرصه منطقه ‌ای و بین‌ المللی حمایت می ‌کند و با هرگونه دخالت قدرت های خارجی در امور داخلی ترکیه مخالف است».

وانگ یی بر این تاکید کرده که چین و ترکیه به عنوان نمایندگان اقتصادهای بازار نوظهور و کشورهای بزرگ در حال توسعه، دارای منافع مشترک گسترده و ظرفیت فراوانی برای همکاری هستند و باید به توسعه همکاری ها در زمینه انرژی، آموزش و فرهنگ ادامه دهند».

وانگ یی، پس از دیدار با هاکان فیدان و همچنین برگزاری دیدار بین دو هیات چینی و ترک، به بش تپه رفت و در کاخ ریاست جمهوری، با اردوغان دیدار کرد.

در این دیدار، اردوغان خواستار آن شد که از همه مکانیسم های گفتگو برای توسعه روابط بین آنکارا و پکن استفاده شود.

اردوغان خواسته که کمیته همکاری بین دولتی، سازوکار مشورتی وزیران خارجه، رایزنی ها، کمیسیون مشترک اقتصادی و یک انجمن جدید التاسیس برای توسعه روابط تلاش کنند و همکاری به منظور نقش آفرینی ترکیه در ابتکار کمربند - جاده چین و ابتکار کریدور میانی، افزایش یابد.

اردوغان با زبانی مودبانه و دیپلماتیک، خواستار آن شده که تجارت دوجانبه ترکیه و چین به ساختاری متعادل تر و پایدارتر برسد.

پیداست که منظور اردوغان از این سخن، اشاره او به تفاوت فاحش تراز تجاری در روابط چین و ترکیه است که سود آن برای پکن، بسیار کلان و طلایی و برای ترکیه ناچیز است. چرا که ترکیه، عملاً به یکی از بزرگترین واردکنندگان کالاهای چینی تبدیل شده و حجم صادرات کالا از بازارهای ترکیه به چین، بسیار ناچیز است.

در همان ساعاتی که وانگ یی در آنکارا سرگرم گفتگو با مقامات ترک بود، مائو نینگ سخنگوی وزارت امور خارجه چین امروز (چهارشنبه ۲۸ تیر) اعلام کرد که چین آماده همکاری با ترکیه برای پیشبرد ابتکار کمربند - جاده است.

گفته می شود که بیان دیدگاه های ترکیه در مورد وضعیت اویغورهای چین نیز بخشی از گفتگوی اردوغان و وانگ یی بوده است، اما به جزئیات درخواست های ترکیه در مورد اویغورها و پاسخ چین به این درخواست اشاره نشده است.

انتظارات اغراق آمیز آنکارا

اردوغان به دنبال آن است که در رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه، کسی چین را به عنوان یک تهدید ننگرد و فضای کلی به نفع توسعه روابط آنکارا – پکن باشد، اما تا اینجای کار، صادرکنندگان ترکیه ای در بازار چین، سهم ناچیزی به دست آورده اند.

بارچن یینانچ از تحلیلگران سیاسی ترکیه درباره سفر وزیر امور خارجه چین به ترکیه گفته است: «مطالب منتشر شده در رسانه های چین، این واقعیت را به ما نشان می دهد که چینی ها از پیروزی اردوغان خوشحال شدند. چرا که آنها خیلی خوب می دانند که اردوغان، قرار است ترکیه را به کشورشان نزدیک و نزدیک تر کند و هاکان فیدان نیز چنین ماموریتی دارد. هاکان فیدان نشان داده که به شکل جدی به دنبال توسعه روابط سیاسی – اقتصادی است. البته به هر حال ما نمی توانیم این تناقض را پنهان کنیم که کشور ما عضو ناتو است و در آخرین بیانیه سران ناتو، اظهارات تندی علیه چین بیان شده و اردوغان نیز آن را امضا کرده است. در نتیجه، می توان از همین حالا انتظار داشت که خیلی وقت ها، روابط آنکارا – پکن، قربانی تنش های مداوم بین آمریکا - چین و ناتو - چین شود».

یکی از مهمترین مشوقین توسعه روابط ترکیه و چین و همچنین ترکیه و روسیه، حزب کمونیستی وطن پارتیسی است.

فخری ارن ال، معاون رهبر این حزب درباره اهمیت روابط آنکارا – پکن با بیانی اغراق آمیز، ترکیه را در سطح چین بالا برده و گفته است:« چین به قدرتی روزافزون در خاورمیانه تبدیل شده است. در زمینه صنایع دفاعی می توان همکاری های بسیار جدی بین ترکیه و چین انجام داد. همکاری ترکیه و چین ممکن است، آغاز روندی باشد که می تواند تا شکستن قدرت اقتصادی آمریکا در خاورمیانه، تضمین امنیت آن در شرق مدیترانه و فرآیند به رسمیت شناختن قبرس پیش برود. دیپلماتی که به ترکیه سفر کرده، یک مقام عادی نیست. او مهمترین و ارشدترین دیپلمات چین است. بنابراین، چنین سفری یک فرصت عالی برای ترکیه است. ترکیه باید در مورد جایگاه خود در جهان تصمیم بگیرد».

بیان این سخنان در حالی است که چین اعلام کرده در حوزه پهپادی، تنها حاضر است درباره آن دسته از پهپادهایی با ترکیه همکاری کند که همکاری غیرنظامی دارند.

تجارت ترکیه – چین، چهل برابر شدن مبادلات در ۲۰ سال

ترکیه در طول قرن بیستم، برای توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با چین، همواره محتاط و دست به عصا حرکت کرده، اما در دو دهه اخیر، این وضعیت تغییر یافته است.

برای نخستین بار در سال ۲۰۰۰ میلادی و در آغاز قرن بیست و یکم، کل حجم مبادلات تجاری بین ترکیه و چین، از رقم ۱ میلیارد دلار گذشت، اما حالا چین دومین شریک تجاری مهم ترکیه است.

تحلیل نمودار بالا نشان می دهد:

۱.توسعه روابط ترکیه و چین، سرعتی عجیب و طوفانی داشته و حجم مبادلات تجاری بین آنکارا و پکن که در سال ۲۰۰۲ میلادی مجموعاً ۳ میلیارد دلار بوده، تنها در عرض ۲۰ سال و در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۴۵ میلیارد دلار رسیده و با افزایش ۱۵ برابری، یک رکورد باورنکردنی را ثبت کرده است.

۲.در سال ۲۰۰۲ میلادی، میزان کل صادرات کالا از ترکیه به چین در حد ۱ میلیارد دلار بوده و هنوز هم پس از گذر ۲۰ سال و در سال ۲۰۲۲ میلادی، به زحمت به ۴ میلیارد دلار رسیده است.

۳.چین در سال ۲۰۰۲ میلادی تنها ۲ میلیارد دلار کالا به ترکیه صادر کرده، اما در سال ۲۰۲۲ میلادی، این میزان با افزایش ۲۰ برابری به ۴۱ میلیارد دلار رسیده است.

۴.تراز تجاری در مبادلات بین ترکیه و پکن از منفی ۱ به ضرر ترکیه به منفی ۳۸ رسیده است. یعنی ترکیه سال به سال به چین وابسته تر شده و درآمد بیشتری نصیب این قدرت آسیایی کرده است.

مهمترین موانع صادرات کالا از ترکیه به چین

مدیران ارشد انجمن صادرکنندگان ترکیه، به سفارش نهاد ریاست جمهوری این کشور، یک تحقیق میدانی انجام داده اند تا عمده ترین موانع صادرات کالا از ترکیه به چین، مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار بگیرد.

در این نظرسنجی، دیدگاه مدیران ارشد شرکت های بزرگی مورد بررسی قرار گرفته که در ۲۰ سال اخیر با چینی ها کار کرده و میزان صادرات آنها به این کشور مهم آسیایی بین ۱ تا ۵۰ میلیون دلار بوده است.

نتایج این نظرسنجی، عمده ترین موانع توسعه صادرات کالا به چین را به این شکل دسته بندی می کند:

الف) حمل و نقل و لجستیک.

ب) مقررات سختگیرانه چین.

ج) تامین مالی.

د) رویه های گمرکی.

ه) استانداردهای بهداشتی چین.

شواهد نشان می دهد که ترکیه در سالیان آتی نیز شانس چندانی برای تغییر تراز منفی تجاری ندارد و روند افزایش میزان صادرات کالا از ترکیه به بازارهای چین، همچنان کُند خواهد بود.