به گزارش قدس آنلاین؛ «هر کس از خانه‌اش به قصد زیارت حسین بن علی بن ابیطالب(ع) بیرون آید، اگر پیاده باشد، خداوند برای هر گامش حَسَنه‌ای می‌نویسد و زشت‌کاری‌ای را از او می‌زُداید و...» شاید این روایت از امام صادق(ع) را شما نیز شنیده باشید. نکته‌ای که در این روایت برجسته است، تأکیدی است که امام ششم(ع) بر پیاده‌روی به سمت حرم سیدالشهدا(ع) و به قصد زیارت ایشان از منزل دارند. حجت‌الاسلام محمدمهدی فاطمی صدر، پژوهشگر حوزه و مدیر مدرسه مطالعات نظری وَتر با اشاره به تفسیرهای متفاوتی که از این روایت می‌شود، ایده «پیاده از خانه» را نیز برای جریان پیدا کردن روح اربعین در مسیرها و شریان‌های شهرها و روستاها مطرح می‌کند. او در گفت‌وگو با شبکه قرآن در حاشیه هشتمین گردهمایی ملی فعالان مردمی عرصه اربعین در این خصوص نکاتی را بیان داشته که در ادامه می‌خوانید.
نشانه‌های پیاده‌روی به عتبات در سنت تاریخی ما
اگر سنت مسیحی و یهودی در بیت‌المقدس را نیز در نظر بگیریم باید بگوییم سنت پیاده‌روی به عتبات بیش از هزار سال قدمت دارد. از حدود 100 سال پیش به این طرف با ورود وسایل نقلیه جدید تقریباً سنت پیاده رفتن از خانه به عتبات متروک شد و به حاشیه رفت.
با وجود این اما با رجوع به سنت تاریخی خود هنوز که هنوز است می‌توانیم نشانه‌هایی را از این سنت در شهر و دیار خودمان پیدا کنیم. برای نمونه همین حالا هم اگر به طول مسیری که از شهرها تا عتبات بوده سری بزنیم می‌بینیم آب‌انبارهای راه کربلا وجود دارند حتی ما در برخی مسیرها «پلِ راه کربلا» را به همین اسم و عنوان داریم. برخی به خودِ من می‌گفتند مزرعه پدری ما اسمش «مزرعه راه کربلا» بوده چون در خروجی شهر به سمت کربلا بوده است. بنابراین مسیر پیاده رفتن از خانه یک سنتی بوده که در میان مسلمانان و حتی در میان مسیحیان و غیره وجود داشته، اما به مرور زمان و با ظهور وسایل نقلیه جدید، این سنت متروک شده است.
3 معنا از پیاده‌روی از «منزل»
از آن سو وقتی ما در تراث مأثور خودمان نگاه می‌کنیم به روایت‌هایی همچون روایت معروف نقل شده از امام صادق(ع) می‌رسیم: «مَن خَرَجَ مِن مَنزِلِهِ یُریدُ زِیارَهَ الحُسَینِ بنِ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیهماالسلام، إن کانَ ماشِیا...» که حضرت در آن از خروج از «منزل» به قصد پیاده‌روی برای زیارت امام حسین(ع) صحبت می‌کنند. «منزل» در این روایت یک ظهور ابتدایی‌اش، منزل شخصی است؛ یک ظهورش کشور است و یک ظهورش هم اسلوبی است که ایرانی‌ها و غیرعراقی‌ها در پیش می‌گیرند و می‌گویند ما به خانه پدریمان یعنی حرم حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌رویم و از خانه پدری، پیاده‌روی را شروع می‌کنیم. پس این منزل به این سه معنا قابل استفاده است، یعنی منزل شخصی، منزل ملی و منزل پدری ما.
پیشگامی عراقی‌ها در احیای پیاده‌روی و موکب‌داری از خانه
عراقی‌ها در احیای معنای اول یعنی پیاده از خانه پیشگام هستند. به هر حال می‌دانیم اربعین برخلاف تصوری که عموم مردم دارند، فاصله بین‌الحرمین کبری یعنی فاصله حرم نجف تا کربلا نیست، بلکه آن جاده کویر در فاصله نجف تا کربلا در واقع بازه پایانی اربعین است به تعبیری ما چند هزار کیلومتر مسیر پیاده‌روی در داخل خاک عراق داریم که در آن موکب‌داری و پیاده‌روی می‌کنند و نجف تا کربلا، بازه پایانی 80کیلومتری است که جالب است که خودِ عراقی‌ها هم عمدتاً وارد این مسیر و بازه نمی‌شوند.
عراقی‌ها تقریباً از 28 محرم به صورت رسمی شروع به پیاده‌روی می‌کنند. از روستای رأس‌البیشه پایشان را در آب می‌گذارند و مسیر 680 کیلومتری را شروع می‌کنند و بعد در مسیر رسیدن به کربلا با اهالی بصره در این مسیر همراه می‌شوند، بصره به قرنه، قرنه به ناصریه، بعد سماوه و دیوانیه و جالب است اندکی از کسانی که به دیوانیه می‌رسند به نجف می‌آیند. عمده آن‌ها می‌گویند «مشیاً الی الحسین»؛ مثل ما که می‌خواهیم به مشهد برویم دیگر به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) نمی‌رویم، آن‌ها هم مستقیم به کربلا می‌روند. به همین دلیل تقریباً اغلب عراقی‌ها وارد نجف نمی‌شوند.
اغلب عراقی‌ها وارد مسیر نجف تا کربلا نمی‌شوند و از در منزلشان شروع به پیاده‌روی می‌کنند. موکب‌داریشان نیز از در خانه است. یعنی نخستین دکه‌ای که موکبدار می‌زند، جلو در خانه‌اش در نخلستان‌های ناصریه است. بعد اگر توان داشته باشد به استان بعدی می‌آید و اگر خیلی توان داشته باشد، به مسیر نجف تا کربلا می‌آید.
نکته جالب این است که پیشگامی عراقی‌ها در پیاده رفتن از خانه و عمل به ظاهر همین روایت، حالا دارد در ایران هم اتفاق می‌افتد. همین الآن ما کاروان‌هایی از یزد، ایلام، ملایر و حتی تهران داریم که از مرز پیاده‌رویشان را به سمت کربلا شروع می‌کنند.
بنابراین عرض من این است که آرام آرام باید آماده شویم که پیاده‌روی را از خانه شروع کنیم و از خانه پیاده به سمت کربلا برویم. مثل کاروان‌های اندکی که از بوشهر، تهران و شیراز راه افتاده‌اند و ان شاءالله یک روزی همه ما همچون عراقی‌ها از در خانه به کربلا مشرف شویم.
زیارت در نقطه چاووش، راهی برای زیارت جامانده‌ها
پیاده از خانه، یک پیاده‌روی کامل دارد که ما از خانه پیاده تا حرم سیدالشهدا(ع) را طی می‌کنیم و یک پیاده‌روی قاصر. در پیاده‌روی قاصر کسانی که به اصطلاح به آن‌ها جامانده می‌گویند، صبحِ اربعین، پیاده از خانه به راه می‌افتند و خود را به نقطه چاووش شهر و روستا یعنی جایی که دیوار شهر یا روستا تمام شده و جاده عتبات شروع می‌شود می‌رسانند، زیارت‌نامه می‌خوانند و برمی‌گردند.
نظر شما