تحولات منطقه

۳۰ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۷:۲۶
کد خبر: ۹۰۷۳۴۲

اولویت ایران در دوران گذار جهانی چیست؟

دکتر عباس مثنوی، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل

بحران انرژی در ایران موضوعی است که هرسال دولت و مردم را به‌زحمت می‌اندازد و نه‌تنها موجب نارضایتی بخش‌های مردمی می شود بلکه صنعت را هم متضرر می‌کند.

زمان مطالعه: ۳ دقیقه

قطعاً وجود تحریم‌های ظالمانه، عدم امکان سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های شبکه انرژی و الگوی مصرف نامناسب مزید بر علت شده است.

همچنین چشم‌انداز خشکسالی در ایران و منطقه خاورمیانه سهم ما را از تولید برخی از منابع تجدیدپذیر بسیار کاهش می‌دهد.

در این شرایط چشم امید مردم و جامعه به رونق صنعت هسته‌ای و تولید انرژی هسته‌ای به شکل گسترده است، این مهم می‌تواند جایگاه ایران را در تأمین انرژی منطقه‌ای که درگیر خشکسالی و بحران جدی انرژی برق است، افزایش دهد.

اما در حوزه انرژی، اتکا به یک منبع نمی‌تواند برای طولانی‌مدت امر مطلوبی باشد.

بر همین اساس موضوع تنوع سبد انرژی مطرح می‌شود. امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته بر اساس نظریات سیاسی که تأمین انرژی و داشتن منابع پرشمار انرژی را یکی از مهم‌ترین فاکتورهای قدرت دانسته و بر اساس نظریه رئالیستی روابط بین‌الملل وجود منابع انرژی یک رکن اساسی قدرت کشورها به شما می‌رود، به دنبال افزایش تنوع تولید انرژی هستند.

در این میان بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر که منابع آن نامحدود است، در اولویت اساسی و اولیه قرار دارد. سرمایه‌گذاری بر تولید انرژی برق‌آبی، تولید انرژی باد، انرژی‌های خورشیدی و... را می‌توان جزو این دسته‌بندی از انرژی‌های تجدیدپذیر قرارداد. کشور ما به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری چشمگیری در حوزه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر نداشته است.

اگرچه بر اساس برنامه ششم توسعه رونق انرژی‌های تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی تکلیف شده، اما به نظر می‌رسد اهداف موردنظر اسناد بالادستی در این حوزه محقق نشده‌اند. در روزهایی که موضوع گرما و قطع برق برخی از مشترکان مسکونی و صنعتی وزارت نیرو را با زحمت مواجهه کرده است، بد نیست نگاهی به ظرفیت‌های عظیم ایران در حوزه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر داشته باشیم.

ویژگی منحصربه‌فرد دشت کویر ایران و وجود میانگین بیش از ۳۰۰روز آفتابی در کشور یک ظرفیت عظیم را برای تولید انرژی خورشیدی ایجاد کرده است.

وجود رودخانه‌های متنوع و گسترده در ایران ظرفیت تولید انرژی‌های برق‌آبی را فراهم کرده که البته در این سال‌های خشکسالی امکان رشد این حوزه را محدود کرده است.

همچنین موقعیت جغرافیایی ایران، وجود مناطق عظیمی در شمال غرب و شمال شرق کشور را برای توسعه نیروگاه‌ها و مزارع بادی به وجود آورده است.

اگر نیاز انرژی در حوزه داخلی به‌اندازه کافی تأمین شود و با توجه به شعار سال و اهداف بالادستی، حوزه انرژی خود را برای رشد تولید و افزایش فعالیت‌های صنعتی کشور آماده کند و با بهره‌گیری از سبد متنوع تولید انرژی که امروزه سهمی کمتر از یک‌درصد از انرژی کشور را شامل می‌شود، خود را برای جایگزینی سریع منبع در مواقع بحران مثل خشکسالی آماده  و مهیا کند، ایران با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور، به‌خوبی می‌تواند نیاز کشورهای همسایه را نیز بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کند و به قطبی مهم در شبکه تأمین انرژی منطقه خاورمیانه تبدیل شود.

این موضوع نه‌تنها منجر به ایجاد وابستگی کشورهای همسایه و کسب درآمدهای سرشار مالی برای کشور خواهد شد، بلکه بر اساس نظریات قدرت در روابط بین‌الملل این موضوع می‌تواند جایگاه قدرت ایران در منطقه و فرامنطقه را افزایش دهد. تأمین انرژی، امروزه از نیازهای حیاتی دولت‌هاست.

بخش صنعت بدون انرژی قابلیت ادامه فعالیت ندارد و در دوره‌ای که رقابت‌های صنعتی و تجاری اساس رویارویی دولت‌ها در جهان است، توجه به تنوع تولید منابع تأمین انرژی می‌تواند یکی از مهم‌ترین فاکتورهای برنامه‌ریزی چشم‌انداز دولت‌ها باشد. همچنین با توجه به بحران‌های زیست‌محیطی، حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، ضامن بقای جامعه نیز خواهد بود. این مهم باوجود اقشار تحصیلکرده در جامعه ایرانی و وجود شرکت‌های موفق دانش‌بنیان در حوزه انرژی، موضوعی قابل‌دسترس است و توجه دولت به‌خصوص وزارت نیرو به این بخش می‌تواند در آینده افق‌های روشنی برای کشور در حوزه تنوع سبد تأمین انرژی به وجود آورد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.