به گزارش قدس آنلاین، از سال۱۳۶۰، با تأسیس واحد کودک و نوجوان در بنیاد سینمایی فارابی و نقش مهم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تغییرات بسیار زیادی در زمینه ساخت آثار مربوط به کودکان به وجود آمد؛ چنان‌که حتی بسیاری از فیلم‌های مهم ژانر کودک نیز متعلق به همان دوران هستند. از «شهر موش‌ها»، «گلنار»، «پاتال و آرزوهای کوچک» و «دزد عروسک‌ها» گرفته تا «مریم و میتیل»، «کلاه قرمزی» و «خواهران غریب» که فروش بالایی داشتند. یک نمونه آن «کلاه قرمزی» است که از پرمخاطب‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران بوده و در سال ۷۳ با فروش حدود ۳میلیون و ۵۰۰ هزار بلیت،  ۴۱۸میلیون تومان فروش داشت که با احتساب میانگین ۶۰هزارتومان برای هر بلیت سینما در سال ۱۴۰۲، فروش این فیلم افزون بر ۲۰۰میلیارد تومان است. 

نگاهی به فروش سینمای کودک در سه سال اخیر
در سال‌های بعد هم فیلمسازان کودک همچون زنده‌یاد کیومرث پوراحمد سینمای کودک را با جدیت دنبال می‌کردند، اما با نزدیک شدن به دهه۸۰ این ژانر افولی جدی را تجربه کرد و فیلم‌های کودک و نوجوان کم‌کم به حاشیه رانده شدند.
در این چند سال اخیر هم ساخت فیلم‌های کودک و نوجوان همچنان ادامه داشت و معدود آثاری بودند که توانستند گیشه این ژانر را سرپا نگه دارند که آن‌ها هم اغلب انیمیشن‌ها بودند.  در سال۱۴۰۰ از مجموع ۴۵فیلم اکران شده، سهم سینمای کودک و نوجوان تنها سه فیلم بوده است. این وضعیت در سال ۱۴۰۱ تا حدودی بهتر شد و مجموع فیلم‌های به نمایش درآمده کودک و  نوجوان در این سال، هشت فیلم بوده که از این تعداد چهار فیلم در نیمه نخست سال و چهار فیلم دیگر در نیمه دوم سال به نمایش درآمده است.
مجموع فروش فیلم‌های کودک به نمایش درآمده در سال۱۴۰۱ افزون بر ۵۶میلیارد تومان بوده که از این میزان، ۴۵میلیارد آن متعلق به دو انیمیشن «پسر دلفینی» و «لوپتو» بوده است.
اما در سال جاری با در نظر گرفتن ۶ماهه نخست (با توجه به تعطیلات مدارس)، تنها چهار فیلم کودک و نوجوان اکران شده که همچون مدت زمان مشابه در سال گذشته است، با این تفاوت که فروش امسال نزدیک به ۱۰میلیارد و ۵۰۰ تومان و سال گذشته در همین بازه زمانی یعنی ۶ماهه نخست سال بیش از ۲۶میلیارد تومان بوده است و به‌عبارتی فیلم‌های امسال به جز «بابا سیبیلو» و «نارگیل» عملاً در گیشه شکست خورده‌اند. 

جای خالی انیمیشن‌ها در سبد اکران ۱۴۰۲
سال گذشته با اکران «پسر دلفینی » در روزهای آغازین شهریور، این فیلم توانست چند هفته متوالی رقبای سرسخت خود همچون «انفرادی» و «ابلق» را از صدر جدول دور کند و در حالی که با کاهش رونق سینما در اواخر شهریور تا روزهای منتهی به پایان سال روبه‌رو بودیم اما این انیمیشن گیشه خوبی را تجربه کرد و پرفروش‌ترین فیلم کودک سال نیز شد. اما در حالی نیمه نخست سال جاری رو به پایان است که هیچ فیلم انیمیشنی تا این لحظه روی پرده نرفته و دو بازه زمانی نوروز و تابستان که ظرفیت خوبی برای فروش داشت، از دست رفته است. به نظر می‌آید تمرکز گیشه روی فروش فیلم‌هایی همچون «فسیل»، «شهر هرت» و سایر کمدی‌هاست و در پاییز شاهد اکران انیمیشن «بچه زرنگ» خواهیم بود که احتمالاً فروش قابل توجهی را نصیب گیشه خواهد کرد و با استقبال بسیاری روبه‌رو می‌شود. 

بررسی دلایل شکست و موفقیت فیلم‎های کودک در گیشه
داوود اطیابی که این روزها «نارگیل» را بر پرده سینماها دارد و فروش فیلمش در میان فیلم‌های اکران شده کودک و نوجوان در صدر است، معتقد است اگر فیلم خوبی ساخته شود و تبلیغ مناسبی هم برای اکران آن وجود داشته باشد، قطعاً می‌توان شاهد بازخورد مطلوبی هم از سوی مخاطب بود. مردم به فیلم خوب نیاز دارند و اگر فیلمی بتواند آن‌ها را سرگرم کند، از آن استقبال می‌کنند.
این گفته اطیابی را می‌توان این‌طور تفسیر کرد که احتمالاً فیلم‌هایی که در گیشه شکست خوردند، آثار خوبی نبوده‌اند در حالی که این گزاره صحیحی نیست و بسیاری از این فیلم‌ها ظرفیت خوبی برای جذب مخاطب داشتند اما شرایط نامطلوب اکران وضعیت را برای آن‌ها دشوار کرده است. 

ارگان‌هایی که در حمایت از سینمای کودک فقط شعار می‌دهند
اطیابی با بیان اینکه از فرایند تولید تا اکران هیچ کمکی به فیلم‌های حوزه کودک و نوجوان نمی‌شود، تأکید می‌کند: ما یک بنیاد فارابی و یک وزارت ارشاد داریم که در زمینه سینمای کودک فقط شعار می‌دهند. تنها ارگانی که داعیه حمایت از سینمای کودک را دارد فارابی است و باقی نهادها مانند آموزش و پرورش و یا کانون پرورش فکری  به‌طور کامل میدان را خالی کرده‌اند. فارابی هم که باقی مانده تنها یک جشنواره برگزار می‌کند که هر سال نمی‌دانند باید برگزار بشود یا نشود! به دلیل همین شرایط است که فکر می‌کنم سینمای کودک ما همچنان گرفتار همین وضعیت باقی خواهد ماند.
خاچیکیان نیز که امسال فیلم کمدی «بابا سیبیلو» را بر پرده داشت، بر اهمیت قصه و کشش آن در همراه کردن مخاطب با فیلم تأکید می‌کند و می‌گوید: یکی از مسائل مهم در فروش فیلم کودک، سانس‌های اختصاص یافته به آن است. مثلاً با توجه به ظرفیت سالن‌ها و سانس‌هایی که در اختیار فیلم من قرار گرفت، استقبال قابل قبولی از آن شد اما بعضی از سانس‌ها برای خانواده‌ها مناسب نیست و به اندازه کافی سانس عصر و شب  در اختیار این آثار قرار نمی‌گیرد.
محمد احمدی، دیگر تهیه‌کننده سینما و نماینده اتحادیه تهیه‌کنندگان در شورای صنفی نمایش که خودش این روزها فیلم «میان صخره‌ها» را بر پرده سینماها دارد نیز با ابراز نارضایتی از شرایط اکران فیلم‌های ژانر کودک به خبرنگار ما می‌گوید: هر فیلمی مخاطب خودش را دارد و نمی‌شود فقط به مادیات و فروش و پر شدن سالن فکر کرد؛ باید تمهیداتی اندیشیده شود که همه فیلم‌ها شرایط یکسانی داشته باشند. البته این مسئله از نگاه سینمادارها شکل دیگری است. آن‌ها توجیهات خاص خودشان را دارند و معتقدند باید هزینه‌هایشان تأمین شود.
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه شرایط برای فیلم‌های این ژانر اصلاً خوب نیست و به نظرم سیاست‌های مدیران براساس حمایت از سینمای کودک نیست. 

باید کمدی‌ها را کنترل کرد که حقوق بقیه فیلم‌ها را تضعیف نکنند
این تهیه‌کننده درباره اینکه این فیلم‌ها از تولید تا چینش و اکران نیازمند چه حمایت‌هایی هستند تا بهتر دیده شوند، تصریح می‌کند: در آیین‌نامه شورای صنفی، قوانینی در حمایت از تمام فیلم‌ها دیده می‌شود، گرچه من معتقدم فیلم‌های کمدی نیازی به حمایت ندارند و خوب می‌فروشند و حتی باید یک جوری کنترلشان کرد که حقوق بقیه فیلم‌ها را ضایع نکنند اما متأسفانه شرایطی پیش آمده که آیین‌نامه شورای صنفی و قوانین اجرایی جدی گرفته نمی‌شود. پیشامدهایی مثل کرونا، استقبال نکردن مردم از سینما و اتفاقات سال گذشته سبب شد توجه‌ها معطوف به گیشه شود و تلاش می‌شد مردم را به سینما بکشانند و تمام فیلم‌های جدی به نوعی مهجور واقع شدند و توجه از آن‌ها گرفته شد.

مسیر پیش روی سینمای کودک
این روزها از وضعیت نابسامان سینما زیاد می‌شنویم، از قبضه کردن گیشه توسط کمدی‌ها تا تمایل بسیاری از فیلمسازان و تهیه‌کنندگان به سینمای کمدی و خیالی آسوده برای یک فروش تضمین شده. حالا در این شرایط، سینمای کودک را در نظر بگیرید که قرار است چطور با کمترین حمایتی جای خودش را میان فیلم‌های ریز و درشت کمدی و جدی  پیدا کند. آن هم در حالی که فیلمسازان ژانر کودک به‌صراحت از نبود حمایت‌های متولیان در ساخت و بی‌مهری سینماداران در زمان اکران می‎گویند و باید یک تنه فیلم خودشان را تبلیغ کنند و حتی سرمایه بسیاری از همین فیلم‌هایی که ساخته می‎شود هم شخصی و مستقل بوده و وابسته به نهاد و مجموعه‌ای نیست.
تجربه سال‌های۶۰ و ۷۰ و اکران انیمیشن‌های موفق با فروش‎های قابل توجه نشان داده این ژانر ظرفیت بهره‌برداری و جذب مخاطب بسیاری دارد و حتی می‌توان به اندازه خودش روی فروشش در گیشه حساب کرد و عملاً سینماداران نیز نمی‌توانند در مقابل فیلم پرفروش مقاومت کنند و طالب آن هستند. نمونه‌اش «پسر دلفینی» بود که بیش از ۵۴۰ سالن را در اختیار داشت، رقمی که حتی از تعداد سالن‌های «ابلق»، «تی‌تی»، «ملاقات خصوصی» و «دوزیست» بالاتر بود و فقط ۲۰سالن کمتر از پرفروش‌ترین فیلم سال یعنی «انفرادی» با ۵۶۰ سالن داشت. 
با این حال همچنان بحث ذائقه‌شناسی مخاطب کودک، فیلم‌نامه‌های جذاب، حمایت از ساخت انیمیشن‌های بیشتر به عنوان یک گونه پرطرفدار، مشارکت و همراهی در تبلیغات شهری و اختصاص سانس‌های بیشتر به فیلم‌های در حال اکران تنها بخشی از فعالیت‌هایی است که می‌توان برای رونق یک ژانر مهم با ظرفیت‌های ویژه و مغفول در نظر گرفت که به‌راحتی توانایی رقابت با فیلم‌های پرفروش را داراست.