روح الله دهقانی فیروزآبادی افزود: امروز ایجاد شغل با کیفیت برای فارغ التحصیلان دانشگاهی و معکوس کردن مهاجرت به کشورهای توسعه یافته یک چالش در کشورهای در حال توسعه است و در حالی که در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در کشورهای ما حاصل شده است، همچنان با مشکلاتی در این زمینه روبرو هستیم. برای پرداختن به این موضوع، باید تمرکز خود را به سمت صنایع پیشرفته، شرکت‌های دانش بنیان و بخش‌های مبتنی بر نوآوری معطوف کنیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور ۲۳ شهریور به منظور شرکت در اجلاس سران گروه ۷۷ و چین که ۲۴ و ۲۵ شهریور برگزار می‌شود، عازم کوبا شد. در این نشست که با موضوع «چالش های رایج توسعه: نقش علم و فناوری و نوآوری» برگزار می‌شود سران کشورهای در حال توسعه و گوتروش، دبیرکل سازمان ملل شرکت دارند.

قرار است در حاشیه اجلاس سران گروه ۷۷ موضوعات همکاری دو جانبه دو کشور(ایران و کوبا) نیز پیگیری شود. با توجه به سفر اخیر رییس جمهوری اسلامی ایران به کوبا و لزوم توسعه همکاری های دو جانبه مقرر شده است کمیته همکاری های علمی و فناوری بین دو کشور شکل بگیرد.

دهقانی در این نشست اعلام کرد: مفتخرم امروز به نمایندگی از رئیس جمهوری اسلامی ایران در این اجلاس حضور پیدا کردم تا دیدگاه‌های کشور خود را در مورد مسائل حیاتی توسعه اقتصادی، فناوری و نوآوری با شما در میان بگذارم. این نشست در زمانی مناسب و حول موضوعی مهم در سیاست‌های جاری اکثر کشورهای ما تشکیل شده است.

وی با تاکید بر اینکه گذار از یک اقتصاد مبتنی بر نیروی کار و منابع به اقتصاد مبتنی بر فناوری و نوآوری راه حل مناسبی برای بسیاری از چالش‌های ما به شمار می‌رود، اظهار کرد: اجتناب از خام فروشی منابع و مواهب طبیعی، بهره مندی از سرمایه انسانی توانمند، ارتقا موقعیت خود در زنجیره ارزش جهانی، پرورش شرکت‌ها و صنایع پیشرفته، شکل دادن به اکوسیستم‌های نوآوری پویا و مقابله با مهاجرت فارغ التحصیلان دانشگاهی می‌تواند به عنوان راهکارهای موثر در این رابطه تلقی شوند.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: تعدادی از چالش‌های مشترک در مسیر توسعه در کشورهای جنوب و در حال توسعه وجود دارد که علم، فناوری و نوآوری راه حل‌های دگرگون کننده‌ای برای آن ها ارائه می‌دهد. این چالش‌ها شامل طیف گسترده‌ای از موضوعات مانند "تغییرات اقلیمی"، "آلودگی هوا"، "کمبود آب و امنیت انرژی"، "راهبندان‌های ترافیکی" در شهرهای بزرگ را در برمی‌گیرد.

وی اضافه کرد: طی دو دهه گذشته، ایران فعالانه از توسعه صنایع فناوری پیشرفته و ایجاد اکوسیستم‌های نوآوری از طریق سیاست‌هایی چون ترویج و توسعه شرکت‌های دانش بنیان، تولید مبتنی بر دانش، ابلاغ قوانین حمایت از بنگاه‌های دانش بنیان و تحول تولید دانش بنیان پشتیبانی کرده است. هدف از طراحی قوانین تحول تولید دانش بنیان، توسعه فناوری و نوآوری در صنایع با فناوری پیشرفته، متوسط و کوچک از طریق ارائه مشوق‌ها و اعتبارات مالی برای تحقیق و توسعه است.

دهقانی با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان در ایران ٤٠٠ هزار شغل باکیفیت ایجاد کرده‌اند که بیشتر آن ها توسط فارغ التحصیلان دانشگاهی اداره می‌شود، افزود: امروز ایجاد شغل با کیفیت برای فارغ التحصیلان دانشگاهی و معکوس کردن مهاجرت به کشورهای توسعه یافته یک چالش در کشورهای در حال توسعه است و در حالی که در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در کشورهای ما حاصل شده است، همچنان با مشکلاتی در این زمینه روبرو هستیم. برای پرداختن به این موضوع، باید تمرکز خود را به سمت صنایع پیشرفته، شرکت‌های دانش بنیان و بخش‌های مبتنی بر نوآوری معطوف کنیم.

وی خطاب به حاضران در این نشست، خام فروشی منابع طبیعی مانند نفت، گاز و سایر کالاها در کشورهای در حال توسعه را از دیگر چالش‌های این کشورها نام برد و یادآور شد: کشورهای در حال توسعه اغلب خود را در چرخه استخراج منابع، بدون کسب منافع اقتصادی قابل توجه گرفتار می‌بینند و برای پایان دادن به این چرخه معیوب، کشورهای جنوب چاره‌ای جز ارتقا موقعیت خود در زنجیره‌های ارزش جهانی ندارند. برای دستیابی به این هدف، نیازمند سرمایه گذاری در پالایش و فرآوری هستیم.

رئیس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: به عنوان مثال، ایران برای کاهش اتکای خود به صادرات نفت خام و ارتقای جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی نفت و گاز ،با افزایش تولید فرآورده‌های نفتی با ارزش افزوده بالاتر، پالایشگاه‌های نفت ساخته است. طرح‌های بزرگ نفت و گاز با هدف برآوردن تقاضای داخلی و توانمندسازی ایران برای صادرات بنزین و چندین محصول دیگر مبتنی بر نفت و گاز انجام می‌شود.

وی با اشاره به فرصت‌های تحول دیجیتال برای رشد اقتصادی کشورهای عضو G۷۷، خاطر نشان کرد: اقتصاد دیجیتال این توانمندی را دارد که موجب ارتقای کشورها از طریق ایجاد اشتغال و پیشبرد نوآوری شود. در سال ٢٠٢١ اقتصاد دیجیتال نزدیک به ١٧ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی برابر با ٢٠ تریلیون دلار را به خود اختصاص داده است. کشورهای در حال توسعه با به کارگیری توانمندی‌های دست نخورده خود از نظر سرمایه انسانی و منابع غنی می‌توانند از ادغام فناوری‌های دیجیتال در بخش‌های اقتصادی و صنعتی بهره فراوان ببرند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نمونه‌ای از تحول دیجیتال در ایران را شرکت اسنپ دانست که یک اپلیکیشن کرایه ماشین سواری است و در این باره توضیح داد: این شرکت با ارائه خدمات حمل و نقل مقرون به صرفه و راحت به میلیون‌ها ایرانی، بخش حمل و نقل معمول شهری را متحول کرده است. در سال ٢٠٢٢ ،حدود ٦٢ میلیون کاربر ایرانی، برابر با ٧٣ درصد از جمعیت ایران از طریق یک میلیارد سفر از خدمات این شرکت استفاده کرده‌اند.

دهقانی با تاکید بر اینکه ما در لحظه‌ای مناسب برای ایجاد پلتفرم‌ها و ابزارهای دیجیتال فراملی قرار داریم، گفت: می‌توانیم از طریق تامین مالی برنامه‌های تحقیقاتی مشترک و تشکیل کنسرسیومی از شرکت‌های دانش بنیان متخصص در فناوری‌های نمک‌زدایی، ایده‌ها را به واقعیت تبدیل کنیم و از طریق تشخیص فوریت موضوعات و اجرایی کردن راه حل‌های مبتنی بر فناوری و نوآوری، راه را برای آینده‌ای پایدار و کامیاب هموار کنیم. از شما دعوت می‌کنم تا در شهر زیبای هاوانا در رابطه با استفاده از قدرت، فناوری جهانی بسازیم که در آن همه ملت‌ها، فارغ از میزان توسعه یافتگی خود بتوانند پیشرفت و رشد کنند.