بحث قاچاق کالا به داخل کشور، بحث جدیدی نیست. سال‌ها است که کشور ایران همچون بسیاری دیگر از کشورها، درگیر ورود کالای قاچاق است.

زمانی که کالایی بدون اجازه دولت معامله و وارد کشور شود، قاچاق به شمار می‌رود. علم اقتصاد کالای اقتصادی که به طور مخفیانه وارد مرزهای کشور می‌شود و یا از آن خارج می‌شود را کالای قاچاق می‌نامد.

متأسفانه انواع قاچاق کالا از راه‌های زمین، آسمان و دریا و از طریق مبادی رسمی وارد کشور می‌شوند و این امر ضربه سنگینی به اشتغال و تولید داخلی وارد می‌کند. مقام معظم رهبری نیز در این بحث لزوم جدیت در امر مبارزه با انواع قاچاق تأکید داشته‌اند.

قاچاق کالا به‌شکل غیرمستقیم می‌تواند بر سرمایه‌ گذاری ملی کشور تأثیر منفی داشته باشد. با ورود کالاهای قاچاق (با قیمت پایین)، تولید ملی ضربه می‌خورد و تقاضا برای محصولات تولید داخل کاهش می‌یابد و به‌دنبال خود، کاهش سودآوری و نهایتاً کاهش سرمایه‌ گذاری را در بخش تولید داخلی موجب می‌شود. کاهش سرمایه‌گذاری نیز باعث کاهش اشتغال می‌شود و نرخ بیکاری را افزایش خواهد داد. با افزایش بیکاری بر بحران‌های اجتماعی و تبعات ناشی از آن نیز افزوده خواهد شد، در نهایت می‌توان گفت با افزایش قاچاق کالا بحران‌های اجتماعی افزایش می‌یابد و در نهایت امنیت ملی به خطر می‌افتد.

ورود کالای قاچاق از مبادی رسمی یا غیر رسمی کار آسانی نیست. به ویژه ورود این کالاها از مبادی رسمی بسیار پیچیده‌تر است. به طور مثال ورود کالا به شیوه کولبری یا با لنج و قایق، هرچند روش دشواری است که برای قاچاق برخی کالاها از آن استفاده می‌شود، اما ورود کالای قاچاق از مبادی رسمی نیازمند تخلفات متعددی همچون تخلف در ثبت سفارش، جعل مدارک، پرداخت رشوه و مانند آن می‌شود.

در مقابل قاچاقچی برای ورود کالا از مبادی غیررسمی بیشتر به دنبال راه‌هایی است که بتواند کالا را وارد کند و برای این کار نیازی به جعل مدرک و مانند آن ندارد، اما انجام این کار دشواری‌های خاص خود را دارد. برخی قاچاقچیان با حمل کالا از طریق مسیرهای پرپیچ و خم کوهستانی یا با پهلوگیری قایق‌ها و لنج‌هایی که به ظاهر در کار ماهیگیری هستند و در بنادر کوچک و دورافتاده ماهیگیری در سراسر حاشیه خلیج فارس و دریای عمان قابلیت انتقال کالا را دارند، تلاش می‌کنند تا کالای قاچاق را وارد کشور کنند.

قاچاقیان نیازمند شبکه‌ای پیچیده و بزرگ از افراد مختلف هستند تا بتوانند کالای قاچاق را در مقادیری بالا وارد کشور کنند.

نکته مهم آن است که به طور معمول، چند عامل باعث می‌شود تا این شبکه پیچیده بتواند به کار خود ادامه دهد. با افزایش قیمت دلار و ممنوعیت ورود صدها قلم کالا، نیاز مصرف کنندگان به برخی کالاها، باعث می‌شود تا بازار کالای قاچاق، همچنان داغ باشد. در حالی که اگر این نیاز از طریق تولید داخلی یا واردات قانونی رفع می‌شد، افراد تمایل کمتری به خرید کالای قاچاق پیدا می‌کردند.

حاشیه سود بسیار بالای کالای قاچاق از دیگر موارد مهم است. قاچاقچیان کالاهای خود را با نرخ سود بالایی به بازار عرضه می‌کنند و این حاشیه سود به اندازه‌ای بالا است که آنان می‌توانند به رغم کشف برخی از بارهای خود، باز هم به کارشان ادامه بدهد؛ عدم توجه و تاکید مصرف‌کنندگان داخلی به مصرف کالای ایرانی است. بسیاری از خریداران به دلایل مختلف، همواره کالای خارجی را حتی در صورت کیفیت پایین‌تر به کالای داخلی ترجیح می‌دهند و اعتماد کافی را به کالای داخلی ندارند.

شناسایی دشوار کالای قاچاق در میان انبوه کالاهای موجود در بازار از دیگر مشکلات است و به طور معمول نیز خریداران ایرانی درباره قانونی بودن ورود کالایی که قصد خرید آن را دارند، حساس نیستند.

پدیده شوم قاچاق نه‌تنها اقتصاد کشور را تهدید می‌کند بلکه اشتغال جوانان را هم هدف قرار گرفته است. بحث مبارزه با قاچاق کالا صرفاً مبارزه با فرد قاچاقی نیست؛ حمایت از تولید داخل، حمایت از سرمایه داخلی است.

بر همین اساس کشف هوشمند اموال قاچاق و مقابله جدی با احتکار در دستور کار ویژه پلیس قرار دارد و برای همین مراسم امحاء کالای‌های قاچاق کشف شده به صورت سراسری در ۲۵ استان کشور با حضور فرماندهان فراجا برگزار شد.

این مراسم در تهران با حضور سردار احمد رضا رادان فرمانده انتظامی کل کشور، عباسعلی محمدیان فرمانده انتظامی تهران بزرگ، سردار حسین رحیمی رئیس پلیس امنیت اقتصادی، سردار احمد علی گودرزی فرمانده مرزبانی فراجا و سردار علی ولیپور گودرزی رئیس پلیس آگاهی تهران برگزار شد.

مقدار کالای کشف شده ۱۳۰۰ تن بود که اغلب آن کالای غیربهداشتی و تاریخ مصرف گذشته بود که همه به آتش کشیده و امحاء شدند. ارزش ریالی این کالاها بیش از ۵ هزار میلیارد تومان برآورد شد.

در این مراسم سردار رادان فرمانده انتظامی کل کشور بیان کرد: اگر فقط و فقط مسئله قاچاق را به دو گروه پلیس و قاچاقچیان تعریف کنیم، راه را به بیراهه رفته‌ایم؛ این حوزه فقط مبارزه با قاچاقچیان نیست. باید دید که آیا پشت پرده قاچاقچیان کسانی هستند یا نه؛ اگر یکی از بعدهای جنگ ترکیبی ضربه به معیشت مردم است باید توجه کنیم بحث مبارزه با قاچاق کالا صرفاً مبارزه با فرد قاچاقی نیست.

رادان با بیان اینکه با مبارزه کالای قاچاق یعنی پنجه در پنجه استکبار گذاشته‌ایم، گفت: جنگ با استکبار تلاش شبانه‌روزی می‌خواهد و باید توأمان با امر قاچاق مبارزه کنیم.

فرمانده کل انتظامی بیان کرد: حمایت از تولید داخل، حمایت از سرمایه داخلی و افرادی که شاغل شده‌اند را باید به آن توجه کنیم. اگر این کالاهای قاچاق حتی به صورت رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد یعنی قسمتی از تقاضا را ضربه می‌زنیم و در نهایت بازار عرضه ضربه می‌خورد و منجر به تعطیلی واحدهای تولیدی می‌شود.

فرمانده کل انتظامی گفت: قاچاق کالا مانند قاچاق مواد مخدر خانمان‌سوز است و می‌تواند یک خانواده را از هم بپاشد. به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهیم یک قلم از اقلام قاچاق با هر توجیهی در بازار وارد شود و بخواهد نظم بازار را برهم زند.