الهه ضمیری – خبرنگار تحریریه جوان قدس : در مارس 1983 اولین پیوند قلب مصنوعی بر روی بارنی کلارک 61 ساله انجام شد. بعد از انجام عمل اولین سوالی که همسرش پرسید این بود که آیا بارنی می تواند من را دوست داشته باشد؟

اما واقعا احساسات از قلب می آید؟

اگرچه بسیاری از افراد بر این باورند که قلب محل بروز احساسات است، اما حقیقت این است که فرآیند بروز، درک و ظهور احساساتی مانند غم و شادی یا عشق و تنفر در مغز رخ می دهد. اما قلب هم نقش مهمی در احساسات و عواطف دارد. زیرا ضربان قلب بسته به احساساتی که در بدن ما دارد، با سرعت متفاوتی می‌زند، و به طور کلی احساسات هم میتواند تاثیرات زیادی بر قلب بگذارند اما این مغز است که کنترل می‌کند.

سندروم قلبِ شکسته

سندروم تاکوتسوبو یا  قلب شکسته، برای اولین بار در دهه ۱۹۹۰ در ژاپن توصیف شد. این سندروم وضعیتی است که در آن عملکرد سمت چپ عضله قلب مختل می‌شود و سایر بخش‌های قلب مجبور به تلاش بیشتر برای جبران این نقص می‌شوند. در واقع وقتی میگوییم قلبم شکست، واقعا این اتفاق رخ میدهد.

این سندروم میتواند به دلالیل مختلفی به وجود بیاید اما بیشتر بر اثر حوادث آسیب زای احساسی که بر قلب تأثیر منفی می‌گذارند، ایجاد میشود. متداول‌ترین استرسی که می‌تواند منجر به این سندروم شود غم و اندوه ناشی از فقدان ناگهانی یکی از اعضای خانواده است، اما احساس شدید ترس، عصبانیت، تعجب، تصادف ماشین، یک ضرر مالی ویرانگر، خشونت خانگی، بیماری شدید وحتی رویدادهای مثبت مانند ورود به یک مهمانی غافلگیر کننده یا برنده شدن در لاتاری می‌تواند محرک باشد و منجر به  این سندروم شود.

دلیل نامگذاری این سندروم به تاکوتسوبو، این است که شکل قلب افراد دارای این شرایط به کوزه‌ای ژاپنی به همین نام شباهت دارد.

علائم سندروم تاکوتسوبو

افراد مبتلا به سندرم قلب شکسته خیلی زود پس از یک واقعه بسیار استرس زا ممکن است درد قفسه سینه، تنگی نفس و افت فشار خون داشته باشند. سایر علایم و نشانه‌های تاکوتسوبو عبارتند از: حمله قلبی، تعریق، سرگیجه که این علایم ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت پس از گذراندن یک واقعه استرس زا از نظر جسمی یا عاطفی، در افراد ظاهر شود.

بعضی مبتلایان به این بیماری، آن را مانند نشستن فیل روی سینه خود توصیف می‌کنند. تعریق، درد فک، درد بازوی چپ، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، تپش قلب و احساس ناراحتی در وسط معده نیز از علایم احتمالی هستند. این حملات می‌تواند کشنده باشد و حتی منجر به مرگ شوند.

درمان سندروم تاکوتسوبو

در حالی که بهبودی پس از حمله قلبی ممکن است دو تا سه ماه طول بکشد، فرد معمولاً طی یک تا شش هفته، بهبودی کامل از سندروم قلب شکسته پیدا می‌کند و طی یک تا دو ماه کاملا بهبود می‌یابد. درمان این سندروم تا حد زیادی به علائمی که بیمار تجربه می‌کند، بستگی دارد واین را شدت بیماری را تعیین می‌کند.

عوامل خطر

عوامل خطر سندروم قلب شکسته عبارتند از:

جنسیت: این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است.

سن: سن اکثر افراد مبتلا به تاکوتسوبو بالای 50 سال است.

مشکلات سلامت روان: اضطراب و افسردگی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

قلب خانم ها بیشتر می شکند

تحقیقات مختلف نشان داده است که این بیماری، زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند. در میان زنان میان‌سال نیز شیوع سندروم قلب شکسته بیشتر است. دلیل آن هم کاهش میزان استروژن در دوره یائسگی در این گروه سنی است. حدود ۱۰ درصد از مردان نیز به سندرم قلب شکسته مبتلا می‌شوند؛ اما زنان بیشتر از مردان می‌توانند از این بیماری جان سالم به در ببرند و احتمال مرگ مردها در این رویداد بیشتر است. در پی بررسی‌های به عمل آمده، اطلاعات ثبت شده در هزار بیمارستان نشان داد تنها در سال ۲۰۰۷ حدود ۶ هزار و ۲۲۹ نفر در ایالات متحده به این سندرم مبتلا شده‌اند که از این میان ۶۷۱ مورد از مبتلایان، مرد بودند. دانشمندان دریافتند زنان ۵/۷ برابر مردان به این سندرم مبتلا می‌شوند.

پیشگیری از سندروم قلب شکسته

گاهی ممکن است شخص دوباره این بیماری را تجربه کند. البته احتمال ابتلای دوباره کم است. بااین‌حال بسیاری از پزشکان برای جلوگیری از ابتلای دوباره به سندرم قلب شکسته از درمان‌های طولانی مدت با مسدودکننده‌های بتا یا داروهای دیگر استفاده می‌کنند. این داروها اثرات مخرب هورمون استرس بر قلب را کاهش می‌دهند. با شناخت و مدیریت استرس نیز می‌توان این عارضه را مدیریت کرد.

یک نمومه واقعی

طی تحقیقاتی که دانشمندان روی خانمی که به تازگی همسرش را از دست داده بود انجام دادند، این خانم مبتلا به سندروم قلب شکسته شده بود.  آزمایشات حاکی از این بود که در آن دوران 60 درصد از کارایی قلب او مختل شده بود اما بعد از دو هفته  همه چیز به حالت عادی برگشته است. در واقع نه گرفتگی نه سنگینی و نه.... این سندروم عمر کوتاهی دارد اما ممکن است آسیب های طولانی مدتی بر سلامت افراد وارد کند.