با کمال تعجب!
۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۶۶ که جنگ ایران و عراق هفتمین سال را هم پشت سر می‌گذاشت، یک فروند ناو آمریکایی، ساعت ۱۰ شب، وقتی داشت در خلیج‌فارس برای خودش گشت دریایی می‌داد، هدف دو موشک اگزوست که از یک «میراژ» نیروی هوایی عراق شلیک شده بود، قرار گرفت. این حمله ۳۷ کشته و ۲۱زخمی روی دست نیروی دریایی آمریکا گذاشت. ناو «استارک» هم که با کمال تعجب هیچ‌کدام از سیستم‌های پیشرفته دفاعی‌اش فعال نشده و حتی موشک‌ها را تا لحظه برخورد شناسایی نکرده بود آسیب جدی دید و تا مرز غرق شدن پیش رفت.
اینکه چرا و چطور یک جنگنده عراقی به ناو آمریکایی‌ها که آن روزها همراه و همپیمان صدام به حساب می‌آمدند حمله می‌کند ازجمله پرسش‌هایی است که به محض خواندن مطلب به ذهن هر خواننده‌ای می‌رسد و در طول این سال‌ها برایشان پاسخ پیدا شده است. با این همه، ماجرای حمله به استارک زوایای پنهان و پرسش‌های بی‌پاسخی هم دارد که حتی هنوز و پس از ۳۶ سال کسی پاسخ روشنی برای آن‌ها پیدا نکرده است. مثلاً اینکه میراژهای آن زمان که فرانسوی‌ها به عراق داده بودند، فقط می‌توانستند یک موشک اگزوست با خود حمل کنند، پس چطور این میراژ عراقی دو موشک پی‌درپی به استارک شلیک می‌کند؟ 

گاف خلبان
آن زمان صدام و فرماندهانش طبق معمول ایران را مقصر گافی که میراژ داده بود، معرفی کردند که با ماجراجویی در منطقه سبب شده خلبان ناو را با کشتی حامل نفت ایران اشتباه بگیرد! بلافاصله هم از آمریکایی‌ها پوزش خواسته و خسارت، غرامت و... را کامل به عهده گرفتند. آمریکایی‌ها البته خواستار توضیح بیشتر و دیدار با خلبان میراژ ادعایی شدند. این دیدار هیچ‌وقت انجام نشد تا هم برای آمریکایی‌ها و هم برای سایر کشورهایی که ماجرا را دنبال می‌کردند مشخص نشود چه عاملی سبب چنین گاف بزرگی شده است. سال‌ها که از جنگ گذشت خبرنگاران، گزارشگران و محققان غربی با تلاش زیاد توانستند از برخی قسمت‌های مبهم ماجرا پرده بردارند. 
از حدود یک سال‌ونیم پیش وقتی جنگنده‌های عراقی بارها پایانه‌های نفتی ایران و نفتکش‌ها را به‌منظور ممانعت از صادرات نفت هدف قرار دادند، ایران روش صادرات نفتش را عوض کرد. یعنی به صورت کاملاً پنهانی با کشتی‌های اجاره‌ای نفت را به جزیره «سیری» منتقل و از آنجا صادر می‌کرد. عراقی‌ها وقتی متوجه ماجرا شدند که آمار صادرات نفت ایران به یکباره بالا رفت. با این همه کاری از دستشان برنمی‌آمد چون اولاً هیچ اطلاعاتی از سیری و قدرت و امکانات تدافعی‌اش نداشتند و دوم اینکه جزیره با نزدیک‌ترین پایگاه نیروی هواییشان۷۵۰ کیلومتر فاصله داشت و میگ و میراژها تقریباً توانایی رفتن و برگشتن تا سیری را نداشتند.

سوزانا
کتاب «جنگ ایران و عراق از دیدگاه فرماندهان صدام»، توسط پنج نفر از پژوهشگران آمریکایی تألیف و در ایران هم ترجمه شده است.
در این کتاب آمده وقتی «کوین وودز» پژوهشگر تاریخ و امور دفاعی مؤسسه تحلیل دفاعی در آمریکا از «عبوسی» یکی از فرماندهان رده بالای صدام می‌خواهد در مورد چگونگی حادثه ناو استارک توضیح دهد، این فرمانده عراقی مدعی می‌شود در حمله به استارک هیچ میراژی دخالت نداشته، بلکه این حمله اشتباهی توسط یک فروند جت فالکن ۵۰ انجام شده است! عبوسی تأکید می‌کند این جت پس از انقلاب ایران توسط یک خلبان فراری ربوده شده و به عراق آورده شده بود و با انجام تغییراتی روی آن تبدیل شده بود به یک هواپیمای تهاجمی!
گفته‌های این فرمانده عراقی دور از واقعیت نیست، چراکه تحقیقات بعدی هم نشان می‌دهد عراقی‌ها با هدف رساندن هواپیماهایشان به جزیره سیری و اطراف آن ابتدا از جت فالکن با پوشش هواپیمای ترابری برای شناسایی و تصویربرداری از منطقه سیری استفاده کرده و بعد در پروژه‌ای کاملاً سرّی به نام «سوزانا» این جت را ارتقا داده و برای اینکه ضربات بیشتری به نفتکش‌های ایرانی در سیری وارد کنند آن را به دو موشک اگزوست مجهز می‌کنند.
 این را هم اضافه کنیم که شخصیت‌های حمله هوایی روز ۲۷ اردیبهشت، سرنوشت جالبی پیدا می‌کنند. ناو «استارک» پس از یکی دو روز سوختن در خلیج‌فارس به بحرین منتقل و با هزینه ۱۴۲میلیون دلاری تعمیر شد. سپس به آمریکا بازگشت و در سال۱۹۹۹ از رده خارج و هفت سال بعد اوراق شد.
جت فالکن ارتقا یافته یا همان «سوزانا» هم در جریان حمله دوم آمریکا به عراق، قاطی هواپیماهای مسافری یا جنگی دیگر عراق به ایران پناهنده شده و از آن زمان به بعد دیگر اطلاعی از آن در دست نیست! 

خبرنگار: مجید تربت‌زاده