رشد فزاینده مصرف سوخت در کشور به ویژه پس از افول همه‌گیری ویروس کرونا در شرایطی اتفاق افتاده است که اگـر مصـرف بنزیـن بـا ۵ میلیـون لیتـر صرفه‌جویی، از ۱۱۰ بـه ۱۰۵ میلیـون لیتـر کاهـش یابد، بـا احتساب قیمـت ۳۰ هزار تومانی بنزیـن در بازارهای جهانـی، درآمد کشور از این محل به تنهایی به بیش از ۵۴ هزار میلیـارد تومـان می‌ رسد. این اتفاق در شرایطی است که برای ساخت یک پالایشگاه باید حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود. از سوی دیگر، طبق محاسبات، ناترازی 13.5 میلیون لیتری بنزین، سالانه حدود 3 میلیارد دلار به کشور عدم‌النفع وارد می‌کند.

اواخر بهار امسال، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش کشور در سخنانی هشدارگونه گفت: مصرف روزانه بنزین 110 میلیون لیتر است و مصرف و تولید سر به سر شده اند. وی ادامه داد که سالانه بیش از یک میلیون خودروی جدید عرضه می‌ شود و هیچ خودرویی هم اسقاط نمی شود. در صورت ادامه این روند، ما به ناترازی بنزین خواهیم رسید و تبدیل به یک واردکننده خواهیم شد.

به زعم کارشناسان، افزایش ظرفیت سی ان جی و پالایشی کشور به تنهایی نمی تواند کارساز باشد. به زعم آنان خودروهای با مصرف بالا عامل اصلی بروز مشکل ناترازی بنزین هستند و اگر چاره اندیشی عاجلی برایشان نداشته باشیم، در آینده نزدیک با مشکلات لاینحلی مواجه می‌ شویم.

نظرات مرتضی بهروزی فرد را به عنوان یک کارشناس انرژی در خصوص مشکلات فعلی کشور در حوزه ناترازی بنزین و زوایای پیدا و پنهان این امر جویا شدیم که در ادامه می‌ خوانید.

بهروزی فرد با اشاره به این موضوع که تولید بنزین در کشورمان کم نشده و میزان مصرف اضافه شده است، تصریح کرد: طی سال‌هایی که همه گیری کرونا در کشور گسترش یافت، میزان مصرف بنزین پایین آمد. به طوری که حتی حجم قابل توجهی از بنزین را برای صادرات در اختیار داشتیم. با رفع کرونا و از بین رفتن محدودیت‌های تردد، میزان مصرف بنزین افزایش پیدا کرد و حالا با مشکل ناترازی مواجه شده ایم.

وی در ادامه گفت: متاسفانه سیستمی در کشور ما حکمفرماست که عملاً از رده خارج کردن خودرو را نداریم. از طرف دیگر، خودمان هم تولید خودرو داریم و به حجم خودروها در کشور اضافه می‌ شود و این موضوع در افزایش مصرف بنزین موثر است. عدم توسعه حمل و نقل عمومی را هم باید مدنظر داشته باشیم.

این کارشناس انرژی توضیح داد: خودروهایی تولیدی داخل کشور تکنولوژی و سطح استاندارد خوبی ندارند و عمدتاً مصرف شان بالاست. این موضوع نیز اثرگذاری بالایی در بالا رفتن میزان مصرف بنزین در کشور داشته است. همچنین خودروهای فرسوده نیز که مصرف بسیار بالایی دارند؛ یک ضلع دیگر ناترازی و مصرف بالای بنزین هستند که اسقاط این خودروها در راستای کاهش ناترازی بسیار مهم است. موضوع دیگر این است که افزایش ظرفیت پالایشی کشور نیز در دولت قبل در دستور کار قرار نداشته است.

بهروزی فر گفت: با توجه به تمامی آنچه در بالا گفته شد، طی سال‌های قبل ما شاهد ثبات تولید و افزایش مصرف بوده ایم که در نهایت به ناترازی فعلی منجر شد. اگر اتفاق خاصی نیفتد و سیاست‌های موازی در زمینه اصلاح کیفیت خودروها و افزایش ظرفیت پالایشی کشور را به اجرا نگذاریم، هر سال بر گستره مشکل افزوده می‌ شود و معلوم نیست چه معضلاتی در آینده گریبان گیرمان شود.

این کارشناس انرژی در خصوص افزایش ظرفیت سی ان جی کشور خاطرنشان کرد: مسلماً اگر سی ان جی را در سبد سوختی کشور نداشتیم، الان با مشکلات جدی تری در حوزه بنزین مواجه بودیم و ناترازی مان شدیدتر بود. الان سی ان جی در کشورمان مشکلاتی دارد. مثلاً، بسیاری از افراد ترجیح می‌ دهند هزینه بالاتری برای بنزین پرداخت کنند اما در صف‌های طولانی سی ان جی وقت خود را هدر ندهند.

وی در پایان تأکید کرد: عدم تبدیل نفت به بنزین و وابسته شدن به واردات این ماده به لحاظ سیاسی و امنیت انرژی کار درستی نیست. شاید یکی از راهکارهای پیش روی ما این باشد که به واردات خودروهای برقی و هیبریدی بپردازیم.