مالیات یکی از اصلی‌ترین و مهمترین منابع مالی و درآمدی دولت‌ها در بودجه‌های سنواتی به شمار می‌رود و برخورداری از یک نظام مالیات گیری صحیح، یکی از اصول اقتصاد پویا و سالم است که در آن بار مالیاتی از روی دوش تولیدکنندگان برداشته خواهد شد.

با عنایت به اهمیت این موضوع، سیاست گذاران این عرصه با تأکید بر ضرورت مالیات ستانی مبتنی بر اطلاعات شفاف و قابل استناد و بهره گیری از ابزارهای ثبت معاملات و سامانه‌های اطلاعاتی، به دنبال جلوگیری از فرار مالیاتی مودیان هستند. تلاش آنان در این راستاست که به تشخیص صحیح اطلاعات فعالان اقتصادی بپردازند و زمینه را برای مالیات گیری عادلانه فراهم کنند. 

در راستای هوشمند و عادلانه سازی نظام مالیاتی کشور، سامانه مودیان مالیاتی با هدف جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات مربوط به مودیان مالیاتی راه‌اندازی شده است. این سامانه از تیر 1401 راه اندازی شد. اگرچه سامانه تا کنون توانسته است کمک شایانی در به نظم در آوردن مالیات ستانی در کشور به ما بکند و شفافیت نسبی در مورد میزان درآمد مودیان برایمان به وجود آورده است، اما هنوز تا بهره مندی صد در صدی از مزایای این سامانه فاصله داریم.

شواهد نشان می‌دهد که هنوز کارمندان نسبت به برخی مشاغل پردردآمد مانند طلافروشان، آرایشگران زنانه، آهن فروشان، پزشکان، وکلا و مشاورین املاک مالیات بیشتری می‌پردازند!!!

 مقاومت در برابر پرداخت مالیات در تمامی کشورها وجود دارد و طبیعی است

نظرات‌هادی حق شناس را در ادامه به عنوان یک کارشناس اقتصادی در مورد لزوم متناسب سازی میزان مالیات پرداختی مودیان با میزان درآمدشان در ادامه می‌خوانید.

حق شناس با اشاره به این موضوع که نوعی مقاومت در برابر پرداخت مالیات در تمامی کشورها وجود دارد و کشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست، تصریح کرد: برای نمونه می‌توانیم به تلاش‌های ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در راستای فرار مالیاتی اشاره کنیم. به طور کلی، باید توجه داشته باشیم که پرداخت مالیات برای مودیان مالیاتی به لحاظ روحی و روانی کار ساده ای نیست.

وی ادامه داد: زمانی تمایل افراد به پرداخت مالیات بیشتر می‌شود که نتایج این امر دیده شود. مردم می‌گویند، ما مالیات می‌پردازیم، اما تأثیری در افزایش سطح رفاه خود نمی بینیم. این نوع دیدگاه، انگیزه افراد را برای پرداخت مالیات کم می‌کند.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: نکته سوم که در بحث مالیات در ایران باید مدنظر داشته باشیم، منابع نفتی است. مردم معتقدند، درآمدی که از محل فروش نفت حاصل می‌شود، برای اداره کشور کافی است و نیازی نیست مالیات بدهیم.

حق شناس گفت: با وجود دیدگاه‌هایی که در مورد مالیات دهی در کشور وجود دارد و به آن‌ها در بالا اشاره کردیم، باید دقت داشته باشیم که کارگران و کارمندان دولتی حقوق شان واریز نمی شود، مگر اینکه قبل از آن مالیات شان کسر شده باشد.

فاصله معنای دار میان سطح درآمد مشاغل خاص با مالیات پرداختی آن‌ها

وی ادامه داد: حقوق بگیران قشر کثیری از کشور را تشکیل می‌دهند و بیشتر از آنچه حق شان باشد، مالیات می‌پردازند و نسبت به درآمدشان مالیات بالایی از آن‌ها کسر می‌شود. این در حالی است بر اساس آمار منتشره، سرانه پرداخت مالیات آرایشگران زنانه در سال 1401 فقط 2 میلیون و 400 هزار تومان بوده است!!!

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: در حالی ما از کارگران و کارمندان دولتی به دقت مالیات می‌گیریم که حقوق آن‌ها کفاف زندگی شان را نمی دهد. با این وجود هر ماه از آن‌ها مالیات کسر می‌کنیم، در حالی که مشاغل پردرآمد به انحای مختلف از دادن مالیات طفره می‌روند و چرا با این سرانه مالیاتی کم اصناف، سراغ اخذ مالیات واقعی از مشاغل و اصناف خاص نمی‌رویم؟

حق شناس گفت: وقتی میزان درآمد و مالیات پرداختی حقوق بگیران کشور را با صنوفی مانند طلافروشان، آرایشگران زنانه و مشاورین املاک مقایسه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که چه فاصله معنای داری میان سطح درآمد افراد با میزان مالیات پرداختی آن‌ها وجود دارد. این شرایط باعث می‌شود، کارمندان دولت احساس کنند که نوعی تبعیض و بی عدالتی علیه آن‌ها جریان دارد و این امر برایشان نگران و ناراحت کننده است.