حجت الاسلام علی ذوعلم، در نشست تخصصی جهاد تبیین افق روشن با بیان اینکه انسان بر اساس عقلانیت و اراده کلامی را می‌پذیرد، افزود: فناوری تربیتی و مهارت‌های تربیتی بر این اساس است که طبق عقلانیت و اراده کاری کنیم کلام را دانش آموز بپذیرد.

وی با اشاره به اینکه ما تنها می‌توانیم در امر هدایت زمینه سازی کنیم، ادامه داد: هیچ اجباری برای هدایت و تربیت انسان‌ها وجود ندارد و این به ماهیت تربیت باز می‌گردد.

رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: یکی از مراحل اصلی تربیت، تربیت مربی است. مربی باید در ابتدا خودش را بسازد و در خودسازی خود بکوشد. مربیان الهی هم دائماً خودسازی می‌کردند زیرا متوجه این ماهیت بودند که هر مقدار مربی خودش قوی‌تر باشد می‌تواند به دیگران هم نشت پیدا کند. خودسازی و خود تربیتی بسیار مهم است.

وی با بیان اینکه باید کاری کنیم که دانش آموز خودش به دنبال یادگیری باشد، گفت: دانش آموز مشتاق یادگیری اگر در کلاس درس می‌نشیند ساکت بوده و مشتاق فراگیری درس است. اگر بتوانیم دانش آموز را به خودشناسی که یکی از مباحث اصلی تربیتی است، برسانیم؛ قدم بسیار مهمی را در تربیت برداشته‌ایم.

ذوعلم تاکید کرد: اگر بتوانیم دانش آموز امروزی را به این نتیجه برسانیم که او ناچار به گفت و گو با دیگران است یک قدم مهم تربیتی برداشته‌ایم. حتی کتاب خواندن هم گفت و گو و شنیدن صحبت‌های مؤلف کتاب است. مهم این است که ما سر دانش آموز را از برف فضای مجازی بیرون بیاوریم.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از دانش آموزان حوصله گفت وگو ندارند، گفت: مربی باید حوصله و انگیزه گفت وگو را هم در متربی ایجاد کند. دانش آموز باید تحمل شنیدن سخن مخالف خود را داشته باشد. متأسفانه بسیاری از ائمه جمعه و روحانیون هم تحمل شنیدن صدای مخالف را ندارند. ممکن است دانش آموزی دین را قبول نداشته باشد یا حتی با آن توهین‌آمیز برخورد کند؛ ما در برخورد با این دانش آموز نباید پرخاشگرانه برخورد کنیم.

رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: نوجوان باید به این آگاهی برسد که حتی اگر همه مردم بی‌دین شدند باز هم ضرورت دین را در زندگی خودش درک کرده باشد. برخلاف مسیحیت که دین و عقلانیت را جدا از هم می‌دانند؛ دین حق و اسلام ناب، یک دین عقلانی است که بارها در قرآن هم به تعقل اشاره و تاکید شده است. بنابراین بر اساس اصول ما تربیت دینی و تربیت اخلاقی جز تربیت عقلانی امکان‌پذیر نیست.

حجت‌الاسلام ذوعلم خاطر نشان کرد: تاکید ما به عقلانیت به این دلیل است که خداوند انسان را دارای فطرت الهی و عقل حق پذیر آفریده است. ما هم بالاترین تعهدمان به خداوند است اگر طرفدار نظام جمهوری اسلامی هستیم؛ زیرا متعهد به یک نظام اسلامی و الهی هستیم. وقتی شما متعهد به خدا باشید انتظارتان از بندگان خدا کاهش می‌یابد و منتظر تشویق دیگران نیستید.

وی با اشاره به برنامه‌های نوین آموزشی گفت: مربیان باید هوشمندانه و خلاقانه، آگاه به فناوری‌های نرم تربیتی باشند. مربی که به فناوری نرم تربیتی رسیده است اثرگذاری اش چند برابر می‌شود. در سند برنامه ملی هم این موارد ذکر شده است که نظام تربیتی ما باید بر این اساس باشد. عقلانیت، ایمان، علم، عمل و اخلاق ۵ کلید واژه اساسی مربیگری است.

ذوعلم خاطر نشان کرد: کلیت جامعه ما به عقلانیت درست دینی و ایمانی رسیده است. دختری که بدحجاب است هم با عقلانیت خود به این میزان از حجاب باور دارد. تبلیغ حجاب هم باید عقلانی باشد؛ اگر قرار به حجاب اجباری بود؛ نیمی از زنان لجاجت می‌کردند و بی‌حجاب می‌شدند.