به گزارش قدس آنلاین، کتاب «تاریخ قرآن» اثر محمدحسین علی الصغیر و ترجمه روح الله شهیدی در ۲۸۰ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ دوم رسید.

تاریخ قرآن از حوزه‌های مطالعاتی نوپدید پژوهش‌های قرآنی است که پژوهشگران مسلمان به آن اقبال نشان داده، نگاشته‌های مختلفی درباره آن سامان داده‌اند. دکتر محمد حسین علی الصغیر نیز در شمار این پژوهشگران است. او در کتاب پیش رو به مهم‌ترین موضوعات در زمینه تاریخ قرآن پرداخته و کوشیده است با به کارگیری کهن‌ترین مستندات و ارزیابی جدیدترین پژوهش‌ها، دیدگاه‌هایی منصفانه و واقع گرایانه ارائه کند. نگاشته او کم حجم و پیراسته، ولی پرمایه و خواندنی است که همین ویژگی‌ها ترجمه فارسی آن را شایسته و بایسته ساخته است.

ساختار اثر

این کتاب در شش فصل تألیف شده است.

فصل اول با عنوان وحی قرآن به بیان مروری بر گزارش‌های موجود از زندگی پیامبر (ص)، وحی؛ عامل هماهنگی شئون گوناگون زندگی پیامبر (ص) و ابعاد مختلف پدیده وحی (تمایز وحی از مکاشفه، وحی نفسی و الهام و چیستی و چگونگی فرایند وحی) پرداخته و وحی در آینه قرآن، نزول الفاظ قرآن بر پیامبر (ص) و تشکیک‌های معاصران نزول در وحی را بررسی کرده است.

فصل دوم با عنوان "نزول قرآن" نخستین آیات نازل شده، نزول قرآن در شب قدر: تدریجی یا دفعی؟ و اسرار نزول تدریجی قرآن را شرح داده و مکی و مدنی و معیارهای آن، روش‌های تاریخ گذاری قرآن و مصادیق سوره‌های مکی و مدنی را به نگارش درآورده است.

جمع قرآن عنوان سومین فصل از کتاب حاضر است که در آن گذری بر روایات جمع قرآن، ادله جمع قرآن در روزگار پیامبر (روایات دالّ بر جمع قرآن در روزگار پیامبر (ص)، وجود مصاحف صحابه و روایات دالّ بر قرائت و ختم تمامی قرآن در روزگار پیامبر (ص)) و دیدگاه‌های دیگر درباره زمان جمع قرآن مورد تاکید قرار گرفته است.

نویسنده در فصل چهارم با عنوان قرائت‌های قرآن دیدگاه‌های گوناگون درباره علل پیدایی قرائت‌ها، شمار قاریان و جایگاه آنان، ملاک‌های گزینش و اعتبار قرائت‌ها و بررسی تواتر قرائت‌ها و پیوند آن با تواتر قرآن را تشریح کرده است.

فصل پنجم با عنوان "شکل قرآن" مسلمانان نخستین و تجرید قرآن از نقطه و اعراب، آغاز اعراب گذاری قرآن توسط ابوالاسود و شاگردان او و تکامل اعراب و نشانه‌های قرآن را شرح داده و روایی یا ناروایی تغییر در رسم الخطّ عثمانی و چاپ قرآن را بیان کرده است.

سلامت قرآن عنوان ششمین و آخرین فصل از کتاب مذکور است که در آن ادله عدم تحریف قرآن شامل بطلان ادعاهای تحریف موجود، بطلان تحریف در تمامی زمان‌های مفروض برای وقوع آن، بطلان روایات دالّ بر تحریف، بنیاد داشتن تحریف بر اتهامات بی اساس فرقه‌ای، بطلان مستندات کژتاب و مشتبه تحریف و ناکامی اقدامات و تلاش‌ها در راه تحریف قرآن به رشته تحریر درآمده است.