به گزارش قدس آنلاین، عمده ی مصرف سوخت بخش حمل و نقل عمومی به ویژه در وسایل نقلیه ی سبک، بنزین است. البته از زمان دولت های نهم و دهم بسته ی سوختی جایگزین تعریف شد که درواقع همان استفاده از CNG بود. از آن زمان تا به امروز گاز طبیعی فشرده به عنوان سوخت خودروهای گازسوز  به خصوص در مناطقی که گاز طبیعی به طور مستمر در آن جا جریان دارد، استفاده می شود. حدود ۲۴ درصد سبد سوخت خودروهای سبک را CNG تامین می کند.

طبق آمار وزارت نفت، میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تا اواخر شهریور معادل ۱۱۶ میلیون لیتر در روز بوده است. این رقم در مقایسه با میانگین مصرف مدت مشابه در سال گذشته ۱۳.۵ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.آمار گمرک کشور نشان‌ می‌دهد که صادرات بنزین ایران در سال ۱۴۰۱ تقریبا صفر بوده و حتی اخبار مبنی بر واردات بنزین در برهه‌های مختلف در قالب تهاتر نیز به گوش‌ می‌رسد. بدین ترتیب با فرض تراز بودن بنزین در سال گذشته، امسال ناترازی بنزین به میزان ۱۳.۵ میلیون لیتر در روز ایجاد می‌شود که البته دولت با انجام برخی راهکارها، این میزان را از داخل و سایر ظرفیت‌های تولید بنزین تامین کرده است.

به زعم کارشناسان، عوامل مختلفی در بروز ناترازی بنزین در کشور موثر بوده اند. به ویژه آنان اعتقاد دارند، بالا بودن میزان مصرف خودروها و از رده خارج نکردن خودروهای اسقاطی در بروز این مشکل تأثیر زیادی داشته اند.کارشناسان معتقدند، اگر چاره اندیشی عاجلی برای رفع مشکل ناترازی بنزین نداشته باشیم و اصلاح کیفیت خودروها را در دستور کار قرار ندهیم، با معضلات شدید و لاینحلی در حوزه سوخت رسانی در کشور مواجه‌ می‌شویم.

صرف هزینه بالای 2.5 میلیارد دلار در صورت برطرف نشدن ناترازی

عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار قدس گفت: سال گذشته شش دهم میلیارد دلار برای واردات بنزین در بوجه در نظرگرفته شد، برسی ها نشان می دهد با تشدید ناترازی بنزین در سال آینده، به منظور واردات آن مجبور به صرف هزینه ی بالای 2.5 میلیارد دلار می شویم.

به گفته وی، متاسفانه سبد سوخت مصرفی در کشور از تنوع کمی برخوردار است، یکی از اصلی ترین راهکارها در جهت حل معضل ناترازی بنزین، استفاده از سوخت های جایگزین مانند LPG و CNG می تواند به ایجاد تنوع در این سبد و کاهش وابستگی آن به بنزین کمک کند.

نماینده ی مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی در خصوص مصرف بی رویه ی بنزین و عوامل موثر بر آن، بیان کرد: موضوع انرژی یکی از مهم ترین مسائل در هرکشوری محسوب می شود، به گونه ای که هم به تولید و هم در مصرف آن باید توجه ویژه ای شود. طبق گزارشات ارائه شده از سوی وزیر نفت، متوسط مصرف انرژی در کشور 2.5 برابر سرانه ی کشورهای دیگر در دنیا است.

رجب رحمانی در ادامه تصریح کرد: مصرف بی رویه ی انرژی و همچنین بنزین سبب ایجاد ناترازی در کشور شده باید راهکارها و تصمیماتی اساسی در خصوص کنترل ناترازی اتخاذ گردد. در آموزه های دینی ما نیز اسراف یا درواقع همان مصرف بی رویه نهی شده است.

ما به هیچ وجه موافق افزایش قیمت بنزین نیستیم

وی در ادامه افزود: در خصوص مسئله ی بنزین در حال حاضر ما به هیچ وجه موافق افزایش قیمت بنزین نیستیم اما در بسیاری از کشورها هزینه ی مصرف سوخت بالاست، همچنین بسیاری از خانواده ها در کشور مالک چندین خودرو هستند اما در مقابل بسیاری از افراد جامعه اصلا خودرویی ندارند، طبیعتا افرادی که چند خودرو دارند از بنزین بدون محدودیتی استفاده می کنند و خب این شرایط از عدالت به دور است.

رحمانی در ادامه اظهار داشت: باید تلاش کرد تا کیفیت خودروهای تولیدی افزایش پیدا کند، متاسفانه نبود رقابت بین خودروسازان سبب پایین آمدن کیفیت خودروها و در نتیجه افزایش مصرف بنزین می شود باید تلاش کرد تا کیفیت خودروهای داخلی افزایش یابد تا مقدار مصرف سوخت حداقل به میزان استاندارد جهانی نزدیک شود، همچنین افزایش کیفیت سبب کاهش آلودگی محیط زیست نیز می شود.

سال گذشته شش دهم میلیارد دلار صرف واردات بنزین شد

این نماینده در ادامه متذکر شد: سال گذشته شش دهم میلیارد دلار برای واردات بنزین در بودجه در نظرگرفته شد، برسی ها نشان می دهد با تشدید ناترازی بنزین در سال آینده، به منظور واردات آن مجبور به صرف هزینه ی بالایی می شویم. تلاش بر آن است که کیفیت بنزین مطلوب تر گردد و تبعات سوء بی کیفیتی و نداشتن اوکتان از بین برود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: راهکار دیگری که می تواند به کنترل ناترازی بنزین کمک کند راه اندازی و توسعه ی پالایشگاه ها  است. شاید این اقدامات بتواند از تحمیل هزینه ی بالایی که برای واردات بنزین به کشور می شود، جلوگیری کند. این که ما نفت را صادر کنیم و مجددا آن را به صورت بنزین به کشور وارد کنیم صورت مطلونی ندارد.

کنترل ناترازی با تولید ماشین های برقی در کشور

وی در ادامه بیان کرد: ایران از جنبه های مختلف صنعتی، دانش بنیانی، مسائل نظامی رشد چشمگیری داشته است، می توان برای کنترل ناترازی ماشین های برقی در کشور تولید کرد، بیش از 50 درصد خودروها در کشورهایی مانند چین یا ژاپن برقی هستند. باید در این مسیر قدم گذاشت.

این نماینده در پایان گفت: متاسفانه سبد سوخت مصرفی در کشور از تنوع کمی برخوردار است، یکی از اصلی ترین راهکارها در جهت حل معضل ناترازی بنزین، استفاده از سوخت های جایگزین مانند LPG و CNG می تواند به ایجاد تنوع در این سبد و کاهش وابستگی آن به بنزین کمک کند.

یارانه دلیل بی توجهی به بهینه سازی مصرف

فرشاد جامع کارشناس انرژی با اشاره به مصارف بالای بنزین در کشور در گفت و گو با خبرنگار قدس گفت:  مصرف بی رویه انرژی باعث آلودگی هوا و آثار زیان بار دیگری می شود که بر کسی پوشیده نیست و حل این مشکل بدون همراهی و مشارکت تمام افراد جامعه امری غیر ممکن می باشد. ایران از نظر شدت مصرف انرژی در جهان شرایط مناسبی ندارد و این موضوع در کشور سه برابر میانگین جهانی است و به طور تقریبی در همه عرصه ها قابل توجه است، هر چند در سوخت های فسیلی از جمله گاز و فرآورده های نفتی این شدت مصرف بالاتر است. با وجود آنکه همه بخش های کشور بر لزوم کاهش مصرف انرژی تاکید دارند اما به دلیل پرداخت یارانه بالا از سوی دولت برای حامل های انرژی و پرداخت نشدن قیمت واقعی این حامل ها توسط مصرف کنندگان هیچ کدام از بخش ها به دنبال بهینه سازی نیستند.

وی ادامه داد: به دلیل عدم توجه به سیگنالدهی صحیح قیمتی شاهد این هستیم که مصرف بی رویه در سال‌های اخیر تشدید نیز شده است و از این روست که نه نیروگاه ها به دنبال افزایش بازده خود می روند و نه بخش صنعت، فناوری روز را به خدمت می گیرد تا هزینه انرژی خود را کاهش دهد و نه خودروهای تولیدی داخل به سمت اصلاح می‌روند. این موضوع در مورد مصرف بنزین به شدت قابل توجه است.

جامع با اشاره به وضعیت بد صنعت خودرو کشور در حوزه مصرف بنزین اظهار کرد: بنزین که به عنوان سوخت خودروهای سواری استفاده می شود به دلیل آنکه با نوع مصرف خودروهای با کیفیت روز جهان فاصله دارند؛ شاهد مصرف بسیار بالای بنزین هستیم. از سوی دیگر تفاوت فاحش قیمت این حامل انرژی با کشورهای همسایه که در مواردی تا ۸۰ در صد نیز برآورد می شود سب شده قاچاق با هر هزینه ای برای برخی افراد جذاب و اقتصادی باشد.

اولویت اصلی اصلاح مصرف انرژی بهبود کیفی خودرو

وی در رابطه با راهکارهای موجود اظهار کرد: در این میان دو راه وجود دارد یا باید پالایشگاه جدید بسازیم یا بهینه سازی مصرف را در دستور کار قرار دهیم که هزینه اولی بسیار بیشتر از هزینه ای است که برای بهینه سازی می توان انجام داد. اگر شرایط مصرف بالای خودروهای داخلی اصلاح شود و ناوگان حمل و نقل شهری و مترو توسعه یابد، ناترازی بنزین حل می شود و نیازی به واردات بنزین نخواهیم داشت. با وجود مصرف سه برابری بنزین خودروهای ایرانی نسبت به میانگین جهانی، باز هم مصرف سرانه سرانه کشور دو برابر میانگین جهانی است. به بیان دیگر با توجه به اینکه در سال 1403، به میزان حدود 2.5 تا 3 میلیارد دلار از منابع کشور صرف واردات بنزین خواهد شد و از طرف دیگر سبد سوختی کشور تنها محدود به بنزین است و همچنین هر خودروی ایرانی سه برابر استاندارد جهانی سوخت مصرف می کند. بنابراین اولویت اصلی اصلاح مصرف انرژی باید روی بحث اصلاح مصرف خودرو از طریق بهبود و کیفیت بهتر خودروها و همچنین حرکت به سمت سوخت جایگزین بنزین با دوگانه سوز کردن خودروها باشیم.

با توجه به ریشه یابی مشکل مصرف سوخت به نظر می رسد، راهکار اصلی برای جلوگیری از بحران ناترازی بنزین افزایش کیفیت خودروهای بنزینی توسط خودروسازان و توسعه سبد سوختی کشور در زمینه استفاده از منابع دیگر سوختی نظیر CNG و LPG است. وقتی کشور ظرفیت بالای گازی دارد به نظر می رسد بهتر است از گازوئیل و بنزین کمتر استفاده شود و می توان انرژی های پاک را جایگزین انرژی های حرارتی کرد در شهرهای بزرگ و آلوده که این آلودگی هوا جان مردم بیشماری را هم تهدید می کند می توان به سمت این انرژی برویم.